Nhược thị là bệnh phổ biến gây giảm thị lực và có thể không hồi phục nếu không được điều trị kịp thời. Vậy làm thế nào để phát hiện trẻ bị nhược thị. Bài viết sau đây bật mí cho bạn những dấu hiệu của nhược thị nhận biết được qua việc chụp ảnh.

Dấu hiệu của nhược thị nhận biết ngay chỉ qua ảnh chụp

Nhược thị (hay còn gọi là mắt lười – lazy eye) là một bất thường phát triển do biến đổi sinh lí ở vỏ não thị giác dẫn đến tổn hại thị giác.

Về mặt lâm sàng, nhược thị biểu hiện bằng giảm thị lực ở một mắt (< 7/10) bề ngoài trông bình thường mặc dù đã được chỉnh kính tối đa hoặc chênh lệch giữa 2 mắt ≥ 1-2 dòng. 

Bệnh nhược thị không có dấu hiệu nhận biết rõ ràng và không phải trẻ nhược thị nào cũng có thể nhận biết được bằng mắt thường.

Bố mẹ cần chú ý quan sát con trẻ, việc nhận biết và phát hiện sớm các triệu chứng bất thường của con góp phần phát hiện sớm nhược thị và tăng tỷ lệ thành công khi điều trị nhược thị. Đôi khi có thể phát hiện ra trẻ nhược thị chỉ dựa vào việc chụp ảnh cho trẻ.

Mắt lác

Khi chụp ảnh cho con, bố mẹ phát hiện thấy ánh sáng phản xạ lại giữa 2 bên lòng đen của trẻ không cùng nhìn về một hướng, điều đó có thể do trẻ bị lác. Lác/lé là triệu chứng thường gặp nhất trong tổng số trẻ đến khám được chẩn đoán bệnh nhược thị. 

Lác/lé là hiện tượng khi trẻ nhìn thẳng vào một vật nhưng một mắt nhìn thẳng, mắt còn lại nhìn hướng khác không phải hướng thẳng (lên trên, xuống dưới, vào trong, hoặc ra ngoài). Ngoài ra, bố mẹ có thể dễ dàng phát hiện ra con bị lác/lé khi thấy 2 mắt trẻ không nhìn cùng hướng lúc xem tivi hoặc chơi.

Ánh sáng phản xạ lại và lòng đen lệch về phía mũi gây nhược thị

Lác/lé có thể gây ra nhược thị bằng cách làm cho vỏ não dập tắt ảnh từ một mắt để tránh song thị. Ức chế lâu dài tín hiệu từ một mắt sẽ làm yếu kết nối thần kinh từ mắt đó tới vỏ não. Ngược lại, nhược thị cũng có thể gây ra lác/lé bởi nhược thị làm giảm chất lượng hợp thị.

Ánh đồng tử trắng

Những bức ảnh giúp chúng ta ghi lại những khoảnh khắc đặc biệt, những kỉ niệm đáng nhớ trong cuộc sống. Thế nhưng bạn có biết rằng, chính những bức ảnh này còn có thể giúp bạn phát hiện sớm các bệnh lý về mắt ở trẻ nhỏ? 

Việc sử dụng ánh đèn flash từ máy ảnh chỉ là một trong các cách để phát hiện được bệnh lý ở mắt của trẻ. Một số bệnh về mắt có thể phát hiện được thông qua hiện tượng ánh đồng tử trắng bao gồm:

• Ung thư nguyên bào võng mạc: U nguyên bào võng mạc là một khối u ung thư trên một phần mắt phía sau của trẻ được gọi là võng mạc. Tỉ lệ gặp u nguyên bào võng mạc là 1/15,000 – 1/30,000 trẻ sinh sống và chiếm khoảng 3% ung thư trẻ em. Bệnh có thể chữa trị được nếu phát hiện sớm và có phương án điều trị kịp thời
• Đục thủy tinh thể: Đục thể thủy tinh ở trẻ em hay đục thuỷ tinh thể bẩm sinh là một bệnh mắt khá phổ biến. Bệnh có thể ở một hoặc hai mắt, có ngay từ khi sinh ra hoặc xuất hiện muộn hơn
• Bệnh coats hay còn gọi là viêm võng mạc xuất tiết hay dãn các mạch máu nhỏ của võng mạc là một bệnh bẩm sinh rất hiếm. Bệnh có thể tiến triển thành bong võng mạc, đục thủy tinh thể, glocom hoặc viêm màng bồ đào gây mù lòa.

Ánh đồng tử trắng cảnh báo bệnh nguy hiểm

Khi thấy hiện tượng đồng tử trắng lúc chụp ảnh nghĩa là môi trường trong suốt của mắt (gồm giác mạc, thuỷ tinh thể, dịch kính, tiền phòng) bị đục hoặc có gì đó che lấp.

Việc này làm cho quá trình học hỏi của não bộ ở trẻ bị gián đoạn, sự mất nhìn làm hệ thống thị giác của trẻ không hoàn thiện, từ đó gây nhược thị. Đôi khi đó là dấu hiệu phát hiện nhược thị nhưng cũng là dấu hiệu để phát hiện các bệnh lý nguy hiểm tại mắt. 

Làm gì khi phát hiện trẻ có những dấu hiệu này

Khi phát hiện trẻ có ánh đồng tử trắng hoặc ánh phản xạ đồng tử không đều giữa hai mắt cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa mắt trẻ em ngay để loại trừ những bệnh lý nguy hiểm (như ung thư nguyên bào võng mạc), gây suy giảm hoặc mất thị lực vĩnh viễn, nặng hơn là đe dọa đến tính mạng

Các dấu hiệu nhược thị tại mắt khác

Nhược thị có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra (do lác, do tật khúc xạ, do mất nhìn), mỗi nguyên nhân gây bệnh có thể có các triệu chứng biểu hiện khác nhau. 

Lác/lé

Lác/lé là triệu chứng thường gặp nhất trong tổng số trẻ đến khám được chẩn đoán bệnh nhược thị.

Lác/lé có thể gây ra nhược thị bằng cách làm cho vỏ não dập tắt ảnh từ một mắt để tránh song thị. Ức chế lâu dài tín hiệu từ một mắt sẽ làm yếu kết nối thần kinh từ mắt đó tới vỏ não.

Trẻ bị lác thường có các biểu hiện như: Khi xem tivi, khi chơi hoặc nhìn vật gì tập trung, hai mắt của trẻ thường không cùng một hướng nhìn. Bố mẹ có thể thấy mắt con lòng đen hoặc lòng trắng đi vào trong hoặc ra ngoài.

Nhìn mờ

Con hay có các biểu hiện như dụi mắt, nháy mắt liên tục hoặc nheo mắt lại khi xem tivi hoặc nhìn các vật ở xa, hoặc có hành động đứng sát lại gần khi xem tivi.

Biểu hiện cho thấy của thị lực trẻ có vấn đề và mắt đang cố gắng điều tiết để nhìn rõ vật. Cảnh báo trẻ đang mắc một tật khúc xạ nào đó khiến mắt nhìn mờ.

Tật khúc xạ ở trẻ bao gồm viễn thị, loạn thị, cận thị. Tật khúc xạ có thể gây nhược thị do giảm chất lượng tín hiệu thần kinh từ một hoặc cả hai mắt đến vỏ não.

Cơ chế tạo ảnh của mắt chính thị và mắt có tật khúc xạ

Nghiêng đầu

Bố mẹ thấy trẻ hay có biểu hiện nghiêng đầu, cổ về một bên nào đó khi nhìn theo vật.

Do một bên mắt có thị lực tốt hơn, trẻ sẽ có xu hướng nhìn bằng mắt bên mắt đó nhiều hơn, kết quả là làm tăng cường độ hoạt động ở 1 bên mắt tốt hơn, mắt còn lại hạn chế hoạt động đưa tín hiệu thần kinh lên não và dẫn đến nhược thị.

Trẻ nghiêng đầu khi xem tivi

Dấu hiệu ánh đồng tử trắng

Nhiều trường hợp bố mẹ phát hiện con mình bất thường mắt khi chụp ảnh. Khi chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu vào buổi tối, chụp bằng máy có bật flash và để gần điện thoại lúc chụp, bố mẹ thấy 2 mắt của trẻ khác nhau, một mắt có ánh trắng trong khi mắt còn lại có ánh đỏ hồng.

Một số trẻ có thể nhìn thấy sự khác biệt đó bằng mắt thường, khi đó bệnh đã ở giai đoạn rất muộn.

Làm sao để phát hiện và điều trị nhược thị sớm

Bệnh nhược thị là bệnh phổ biến gây giảm thị lực ở trẻ nhỏ. Thời gian vàng trong điều trị nhược thị là khoảng 7-8 tuổi trở xuống, ngoài thời điểm này, điều trị nhược thị sẽ khó khăn hơn và có thể không phục hồi lại thị lực hoàn toàn được.

Vì vậy, bố mẹ cần luôn quan tâm, lưu ý đến sự phát triển mắt của con. Đưa con đi khám mắt định kỳ 6 tháng/lần hoặc tối thiểu các mốc thời điểm quan trọng: 1 tuổi; 3 tuổi; 5 tuổi để phát hiện sớm và điều trị các bệnh mắt. 

Hình ảnh bác sĩ tại vivision kid khám mắt cho trẻ

Trung tâm mắt trẻ em vivision kid đồng hành cùng bạn giữ gìn đôi mắt sáng cho con. Liên hệ vivision kid ngay nhé!