Khô mắt là một tình trạng phổ biến, gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh. Nước mắt nhân tạo là một giải pháp hiệu quả giúp cải thiện tình trạng khô mắt. Vậy nước mắt nhân tạo có vai trò gì trong điều trị khô mắt?

Nước mắt nhân tạo có thay thế được nước mắt tự nhiên không?

Nước mắt nhân tạo là gì?

Nước mắt nhân tạo là một dung dịch được sử dụng để thay thế nước mắt tự nhiên. Nước mắt tự nhiên được tiết ra bởi các tuyến lệ của mắt, có tác dụng bảo vệ, bôi trơn và nuôi dưỡng mắt.

Nước mắt nhân tạo có thành phần tương tự như nước mắt tự nhiên, bao gồm nước, mucin, lipid và chất điện giải. Các thành phần này có tác dụng:

• Nước: Giúp giữ ẩm cho mắt
• Mucin: Giúp bôi trơn mắt và bảo vệ giác mạc
• Lipid: Giúp tạo màng ngăn nước mắt bốc hơi
• Chất điện giải: Giúp cân bằng pH và áp suất thẩm thấu của nước mắt.

Nước mắt nhân tạo là dạng dung dịch dùng để thay thế nước mắt tự nhiên

Tính chất và công dụng của nước mắt nhân tạo

Nước mắt nhân tạo có nhiều tính chất tương tự như nước mắt tự nhiên, bao gồm:

• Độ pH: pH của nước mắt nhân tạo thường dao động trong khoảng 7,3 – 7,7, tương tự như pH của nước mắt tự nhiên
• Áp suất thẩm thấu: Áp suất thẩm thấu của nước mắt nhân tạo thường tương đương với áp suất thẩm thấu của nước mắt tự nhiên
• Thành phần: Thành phần của nước mắt nhân tạo thường bao gồm nước, mucin, lipid và chất điện giải.

Nước mắt nhân tạo có các công dụng sau

• Giúp giảm khô mắt, bổ sung độ ẩm cho mắt, từ đó giảm tình trạng khô mắt, khó chịu, ngứa rát
• Bôi trơn mắt, giúp mắt di chuyển dễ dàng và thoải mái hơn
• Bảo vệ giác mạc khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường như bụi bẩn, vi khuẩn, ánh sáng tia cực tím.

Nước mắt nhân tạo có thay thế được nước mắt tự nhiên không?

Nước mắt nhân tạo có thể giúp giảm các triệu chứng của khô mắt, nhưng không thể thay thế hoàn toàn nước mắt tự nhiên. Nước mắt tự nhiên có nhiều chức năng quan trọng khác mà nước mắt nhân tạo không thể thực hiện được, bao gồm:

• Cung cấp chất dinh dưỡng cho giác mạc: Nước mắt tự nhiên chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển và tái tạo của giác mạc
• Làm sạch mắt: Nước mắt tự nhiên giúp rửa trôi các bụi bẩn, vi khuẩn, dị vật ra khỏi mắt
• Bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại: Nước mắt tự nhiên giúp bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường như bụi bẩn, vi khuẩn, ánh sáng tia cực tím.

Do đó, nước mắt nhân tạo chỉ nên được sử dụng như một biện pháp hỗ trợ trong điều trị khô mắt. Nếu tình trạng khô mắt kéo dài hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng, bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Vai trò của nước mắt nhân tạo trong điều trị khô mắt?

Khô mắt là gì? Triệu chứng khô mắt

Khô mắt là tình trạng mắt không đủ nước mắt, khiến mắt bị khô, khó chịu, mỏi mắt, thậm chí là đau nhức. Nước mắt là một chất lỏng trong suốt được tiết ra từ tuyến lệ, có tác dụng bôi trơn, bảo vệ và làm sạch mắt. Khi nước mắt không đủ, mắt sẽ bị khô, gây ra các triệu chứng như:

• Cảm giác khô, nóng rát, cộm mắt
• Mắt đỏ, ngứa, khó chịu
• Mắt nhạy cảm với ánh sáng
• Mắt mờ, nhìn nhòe
• Chảy nước mắt nhiều
• Khó nhìn rõ khi lái xe ban đêm.

Khô mắt là tình trạng mắt không đủ lượng nước mắt

Tác dụng của nước mắt nhân tạo trong điều trị khô mắt

Nước mắt nhân tạo là một loại dung dịch có thành phần và tính chất tương tự như nước mắt tự nhiên, có tác dụng điều chỉnh độ ẩm cho mắt, bôi trơn và bảo vệ bề mặt nhãn cầu khi màng phim nước mắt bị rối loạn khiến số lượng nước mắt tự nhiên giảm.

• Bổ sung nước cho bề mặt nhãn cầu, giúp mắt không bị khô, khó chịu
• Bôi trơn bề mặt nhãn cầu, giúp mắt dễ dàng di chuyển
• Bảo vệ bề mặt nhãn cầu khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường như bụi bẩn, vi khuẩn.

Nước mắt nhân tạo được chỉ định sử dụng trong các trường hợp sau

• Khô mắt do nhiều nguyên nhân như: tiếp xúc với máy tính, điều hòa, đeo kính áp tròng, thiếu vitamin A,…
• Khô mắt sau phẫu thuật can thiệp bề mặt nhãn cầu
• Khô mắt do một số bệnh lý khác như viêm khớp dạng thấp, tiểu đường,…

Đối tượng nên dùng nước mắt nhân tạo?

Dưới đây là những đối tượng nên dùng nước mắt nhân tạo

• Nhân viên văn phòng: Thường xuyên phải làm việc với máy tính, điện thoại, điều này khiến cho mắt phải tiếp xúc với ánh sáng xanh trong thời gian dài, gây ra tình trạng khô mắt

• Người già: Lão hóa nên tuyến lệ hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến tình trạng khô mắt. Người sau trải qua phẫu thuật điều trị cận thị, phẫu thuật thay thủy tinh thể hoặc các can thiệp khác trên bề mặt nhãn cầu Sau phẫu thuật, mắt cần được bảo vệ và dưỡng ẩm để tránh các biến chứng như khô mắt, viêm nhiễm

• Người sử dụng kính áp tròng thường xuyên: Kính áp tròng có thể khiến mắt dễ bị khô và kích ứng

• Người mắc bệnh viêm kết – giác mạc Là một bệnh lý gây viêm nhiễm ở kết mạc và giác mạc, khiến mắt bị khô, đỏ, ngứa

• Các đối tượng khác có chỉ định từ bác sĩ: Ngoài những đối tượng trên, bác sĩ có thể chỉ định cho các đối tượng khác có tình trạng khô mắt do các nguyên nhân khác như: Mắc các bệnh lý về tuyến giáp, tuyến yên, tiểu đường. Dùng một số loại thuốc như thuốc kháng histamin, thuốc chống trầm cảm. Tiếp xúc với khói bụi, ô nhiễm môi trường,…

Nhân viên văn phòng là đối tượng được khuyên dùng nước mắt nhân tạo

Lưu ý khi dùng nước mắt nhân tạo

Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách, nước mắt nhân tạo có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.

Tác dụng phụ 

Tác dụng phụ thường gặp nhất là tiết dịch mắt, kích ứng mắt, nóng rát, đỏ mắt, ngứa mắt,… Nguyên nhân gây ra các tác dụng phụ này có thể do:

• Lựa chọn không phù hợp với cơ địa: Một số loại nước mắt nhân tạo có chứa các thành phần gây dị ứng hoặc kích ứng mắt, chẳng hạn như chất bảo quản, chất tạo màu
• Sử dụng không đúng cách: Sử dụng nước mắt nhân tạo quá nhiều lần trong ngày, nhỏ nước mắt nhân tạo không đúng cách,… cũng có thể gây ra tác dụng phụ.

Cách xử lý tác dụng phụ

Nếu gặp phải tác dụng phụ khi sử dụng nước mắt nhân tạo, bạn nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ. Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định nguyên nhân gây ra tác dụng phụ và đưa ra hướng xử lý phù hợp.

Lưu ý khi sử dụng 

Để tránh các tác dụng phụ không mong muốn, bạn cần lưu ý những điều sau khi sử dụng nước mắt nhân tạo:

• Không sử dụng 2 loại nước mắt nhân tạo cùng lúc: Một số loại nước mắt nhân tạo có thể tương tác với nhau, gây ra các tác dụng phụ
• Tham khảo ý kiến bác sĩ về liều dùng trước khi sử dụng: Liều dùng sẽ phụ thuộc vào tình trạng khô mắt của bạn
• Bảo quản nước mắt nhân tạo ở nhiệt độ phòng từ 15-30 độ C: Bảo quản ở nhiệt độ cao có thể làm giảm hiệu quả của thuốc
• Ngưng sử dụng khi nước mắt nhân tạo bị đổi màu hoặc vẩn đục: Nước mắt nhân tạo bị đổi màu hoặc vẩn đục có thể đã bị nhiễm khuẩn, không nên sử dụng.