Thuốc nhỏ mắt là loại thuốc rất thông dụng và dễ mua trên thị trường. Chính vì vậy, có rất nhiều trường hợp lạm dụng thuốc hoặc không rõ tác dụng của thuốc nhưng vẫn sử dụng, dẫn đến hậu quả xấu cho mắt.

Đôi nét về thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt là các loại thuốc được bào chế dạng lỏng thường được đóng vào lọ nhỏ. Thuốc nhỏ mắt là dạng thuốc mắt được sử dụng phổ biến nhất. 

Dạng dung dịch là dạng phổ biến nhất của thuốc mắt

Một số loại thuốc nhỏ mắt phổ biến đại diện cho các nhóm thuốc trên thị trường hiện nay: 

• Thuốc kháng sinh ví dụ như: Tobrex có thành phần là Tobramycin thuộc nhóm thuốc kháng sinh aminoglycosid, được sử dụng rất phổ biến và là công cụ điều trị để điều trị các bệnh nhiễm trùng của phần trước nhãn cầu như viêm kết mạc viêm loét dạng mà viên mi, chắp, lẹo;
• Thuốc chống nấm ví dụ như: Natamycin là một loại thuốc chống nấm dưới dạng dung dịch tra mắt 0,5% thuốc này tác dụng tốt với nấm sợi nấm men bao gồm canin candidas, aspergillus, cephalosporium, penicillin. Chỉ định của thuốc là các bệnh nấm của kết mạc, giác mạc, bờ mi;
• Thuốc chống vi rút: Ví dụ như Idoxuridin (IDU) – thuốc nước 0.1% Được dùng để điều trị các viêm giác mạc do virus herpes và Virus vaccinia. Tác dụng phụ có thể gặp như kích thích nhẹ mi và kết bạn phù giác và tổn thương giác mạc dạng chấm nông;
• Thuốc chống viêm: Thuốc chống viêm corticoid tác dụng lên cơ chế miễn dịch không đặc hiệu và cơ chế miễn dịch đặc hiệu do đó tác dụng rất tốt đối với quá trình viêm và dị ứng ở mắt thuốc thường được sử dụng để điều trị các bệnh như viêm kết mạc dị ứng viêm kết mạc mùa xuân, viêm màng bồ đào;
• Thuốc giảm cương tụ, co mạch và chống dị ứng: Một số loại thuốc tra mắt như Iodoxamid (Alomide) hoặc Cromolyn sodium (Crolom) có tác dụng ổn định lớp màng của các tế bào trong phản ứng dị ứng của cơ thể. Các thuốc này chỉ định trong các trường hợp dị ứng mắt như viêm kết mạc mùa xuân, viêm kết mạc dị ứng;
• Nước mắt nhân tạo: Được sử dụng để cấp ẩm cho mắt, chống khô mắt. 

Những điều phải biết trước khi mua thuốc nhỏ mắt

Trước khi mua thuốc nhỏ mắt, có một số điều quan trọng mà bạn cần biết để đảm bảo việc sử dụng an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số điều quan trọng cần lưu ý:

Nên khám mắt khi sử dụng thuốc nhỏ mắt

• Thăm bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn chính xác bạn cần chắc chắn bệnh lý hiện tại của mắt là gì? đau mắt đỏ, khô mắt hay dị ứng;
• Thành phần và tác dụng: Tìm hiểu về thành phần của thuốc và tác dụng cụ thể mà nó mang lại, xác định xem thuốc có chứa các thành phần gây dị ứng hay không, đặc biệt nếu bạn có tiền sử về dị ứng;
• Hạn sử dụng và bảo quản: Kiểm tra hạn sử dụng trước khi mua thuốc và tuân thủ ngày hết hạn. Lưu ý cách bảo quản, nhiệt độ lưu trữ, và các điều kiện đặc biệt nếu có;
• Tác dụng phụ và tương tác thuốc: Tìm hiểu về các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng thuốc và thông báo cho bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào bạn đã và đang sử dụng, để tránh tương tác không mong muốn.

Ví dụ về thuốc nhỏ mắt Tobrex dùng trong đau mắt đỏ, thuốc nhỏ mắt Sancoba dùng trong rối loạn điều tiết mắt, … 

Thận trọng khi sử dụng thuốc nhỏ mắt

Những tác dụng phụ có thể gặp trong quá trình sử dụng thuốc tại nhà

Mỗi cơ thể đáp ứng với từng loại thuốc khác nhau, có thể xuất hiện tác dụng phụ đối với người này nhưng không xuất hiện với người khác. Thuốc nhỏ mắt ngoài việc mang lại công dụng điều trị, khi hấp thụ vào cơ thể còn để lại tác dụng phụ tại mắt hoặc cả toàn thân. 

Cách xử lý trong các trường hợp gặp tác dụng phụ: 

• Ngứa, rát, kích thích: Đây là biểu hiện của dị ứng thành phần thuốc. Tùy vào mức độ dị ứng. Bác sĩ sẽ là người quyết định bạn có nên tiếp tục sử dụng thuốc hay không. Có nhiều trường hợp, người bệnh vẫn phải chấp nhận tác dụng phụ vì không còn loại thuốc nào thay thế;
• Khô mắt: cảm giác khô mắt có thể xuất hiện trong những lần đầu dùng thuốc, nếu không khó chịu quá, người dùng có thể tiếp tục dùng thuốc. Nhưng nếu thuốc kích ứng nhiều, gây bỏng rát, bạn nên dừng thuốc và đổi sang loại mới;
• Tăng nhãn áp, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm xuất hiện trong mắt: Đây là tác dụng phụ của việc lạm dụng corticoid;
• Mẩn ngứa: Nổi ban toàn thân kèm khó thở, nhịp tim đập nhanh là biểu hiện của dị ứng ảnh hưởng toàn thân. Khi gặp triệu chứng này, bạn nên đến cơ sở khám chữa bệnh gần nhất để cấp cứu kịp thời. 

Phản ứng ngứa khi sử dụng thuốc nhỏ mắt

Làm sao để sử dụng thuốc nhỏ mắt có hiệu quả?

Để sử dụng thuốc nhỏ mắt có hiệu quả, bạn cần tuân thủ một số hướng dẫn cụ thể dưới đây: 

• Chọn mua thuốc nhỏ mắt phù hợp với tình trạng bệnh lý của mắt;
• Tuân thủ hướng dẫn sử dụng và liều dùng được bác sĩ hoặc hướng dẫn trên bao bì sản phẩm;
• Chọn mua từ các nhà thuốc uy tín, có chứng nhận và cấp phép;
• Dùng thuốc còn hạn sử dụng và bảo quản đúng cách;
• Tốt nhất là đến khám tại các bệnh viện và phòng khám chuyên khoa để được các bác sĩ hướng dẫn chính xác về cách sử dụng thuốc nhỏ mắt.

Thuốc nước có ưu điểm là dễ dùng và không làm mờ tầm mắt như thuốc dạng gel. Nhược điểm của thuốc nước là thời gian tồn tại trên bề mặt kết-giác mạc rất ngắn (90% thuốc bị loại bỏ khỏi mắt sau 1-2 phút). Khi sử dụng thuốc, chúng ta cần chú ý: 

• Rửa tay: Trước khi bắt đầu quá trình sử dụng thuốc nhỏ mắt, hãy rửa tay thật sạch để tránh bị nhiễm khuẩn vào mắt;

• Nhẹ nhàng mở mí mắt: Sử dụng ngón tay trỏ một tay để nhẹ nhàng kéo mí dưới xuống, tay còn lại nhỏ thuốc. Sau đó chớp mắt nhẹ và ấn góc mắt trong khoảng 1-2 phút để tránh thuốc bị thoát ra ngoài;
• Đóng nắp chặt sau khi sử dụng: Đảm bảo đóng nắp thuốc chặt sau khi sử dụng để ngăn chặn tình trạng ô nhiễm hay mất chất lượng của sản phẩm;
• Thời gian giữa các liều: Đối với các loại thuốc nhỏ mắt, hãy chờ ít nhất 5-10 phút giữa mỗi lần sử dụng để thuốc được thẩm thấu hoàn toàn, không lãng phí thuốc. 

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc lo ngại nào, hãy thảo luận với bác sĩ của bạn để có lời khuyên và hướng dẫn chi tiết hơn. Nên nhớ, mọi thuốc sử dụng trên mắt được khuyến cáo là: “Trước khi dùng nên có sự tham vấn của bác sĩ”.