Chắp lẹo là bệnh thường gặp ở bờ mi mắt gây sưng đau, khó chịu. Hiểu rõ cách điều trị chắp lẹo, nguyên nhân và dấu hiệu, giúp bảo vệ đôi mắt của trẻ. Cùng khám phá cách phòng ngừa và lắng nghe lời khuyên từ chuyên gia để bé có đôi mắt khỏe mạnh.

Chắp lẹo là gì ?

Chắp mắt

• Chắp: Là tình trạng viêm mãn tính do tắc nghẽn tuyến dầu ở mi mắt. Tuyến dầu này có vai trò quan trọng trong việc giữ ẩm cho giác mạc và bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại. Khi tuyến này bị bít tắc do viêm, chất nhầy không thể thoát ra ngoài, dẫn đến sự tích tụ và hình thành cục chắp.
• Biểu hiện: Chắp thường xuất hiện dưới dạng một khối sưng không đau trên bờ mi. Nó có thể cứng và không gây đau đớn nhiều, nhưng có thể nhìn thấy một điểm màu đỏ hoặc khu vực bị sưng. Nếu không được điều trị, chắp có thể tự biến mất nhưng cũng có thể trở nên lớn hơn và gây áp lực lên mắt.

Chắp mắt

1.2. Lẹo mắt

• Lẹo: Là tình trạng nhiễm trùng cấp tính tại tuyến dầu của mi mắt, thường do vi khuẩn Staphylococcus (tụ cầu) gây ra. Khi vi khuẩn xâm nhập vào tuyến này, chúng gây viêm nhiễm và hình thành cục lẹo. Lẹo có xu hướng xuất hiện đột ngột và gây đau nhức.
• Biểu hiện: Lẹo thường sưng đỏ và đau nhức, có thể nhìn thấy một điểm màu vàng ở trung tâm của vùng sưng, đây là mủ do nhiễm trùng. Vùng xung quanh lẹo có thể nóng, đỏ và người bệnh thường cảm thấy khó chịu và đau khi chạm vào.

Lẹo mắt ở trẻ em thường bị sưng đỏ và đau nhức

Nguyên nhân chắp lẹo  

Hiểu rõ nguyên nhân gây chắp mắt và lẹo mắt giúp, chúng ta có biện pháp phòng tránh và điều trị chắp lẹo hiệu quả. Dưới đây là các nguyên nhân chính của chắp và lẹo:

Nguyên nhân của chắp

Chắp (chalazion) là kết quả của sự bít tắc trong tuyến tiết nhầy (tuyến Meibomius) ở mi mắt. Những tuyến này tiết ra dầu để giữ ẩm cho giác mạc và bảo vệ mắt. Khi tuyến này bị bít tắc, chất nhầy không thể thoát ra ngoài, gây ra viêm và hình thành chắp. Cụ thể:

• Bít tắc tuyến Meibomius: Khi tuyến Meibomius bị bít tắc do viêm hoặc các nguyên nhân khác, chất nhầy tích tụ lại và tạo thành một khối u nhỏ không đau ở bờ mi.
• Viêm tuyến Meibomius: Viêm mãn tính của tuyến này có thể làm tuyến bị tắc nghẽn. Tình trạng này thường gặp ở những người có da dầu hoặc mắc các bệnh về da như viêm da tiết bã.
• Các yếu tố nguy cơ: Một số yếu tố nguy cơ bao gồm việc sử dụng mỹ phẩm không phù hợp, vệ sinh mắt kém, hoặc có tiền sử bệnh lý về mắt như viêm bờ mi (blepharitis).

Nguyên nhân của lẹo

Lẹo (stye) là kết quả của sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn vào tuyến tiết nhầy hoặc nang lông mi ở mi mắt. Nguyên nhân phổ biến nhất là nhiễm vi khuẩn Staphylococcus aureus. Cụ thể:

• Nhiễm trùng vi khuẩn: Vi khuẩn Staphylococcus là nguyên nhân chủ yếu gây ra lẹo. Chúng xâm nhập vào tuyến nhầy hoặc nang lông mi, gây viêm nhiễm và hình thành lẹo.
• Vệ sinh mắt kém: Việc không giữ vệ sinh sạch sẽ vùng mắt, chẳng hạn như không rửa tay trước khi chạm vào mắt hoặc không làm sạch kính áp tròng đúng cách, có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
• Sử dụng mỹ phẩm không đúng cách: Sử dụng mỹ phẩm cũ, không vệ sinh hoặc không tẩy trang kỹ lưỡng có thể gây tắc nghẽn và nhiễm trùng tuyến nhầy ở mắt.
• Yếu tố nguy cơ khác: Các yếu tố như stress, chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu ngủ và hệ miễn dịch suy yếu cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc lẹo.

Dấu hiệu của chắp lẹo 

Nhận biết sớm các dấu hiệu của chắp và lẹo rất quan trọng để có thể điều trị chắp lẹo kịp thời và hiệu quả. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến của cả hai tình trạng này:

Dấu hiệu của chắp

• Sưng không đau: Một trong những dấu hiệu đặc trưng của chắp là sưng nhẹ ở bờ mi, thường không gây đau đớn. Khối sưng thường có kích thước nhỏ và cứng, cảm giác như có một hạt trong mí mắt.
• Xuất hiện cục u nhỏ: Chắp thường xuất hiện dưới dạng một cục u nhỏ, có thể di động dưới da khi ấn vào. Cục u này không có mủ và không đỏ rực như lẹo.
• Đỏ nhẹ hoặc không đỏ: Da quanh vùng chắp có thể hơi đỏ, nhưng không phải lúc nào cũng có màu đỏ rõ rệt.
• Thị lực bị ảnh hưởng nhẹ: Nếu chắp lớn, nó có thể gây áp lực lên nhãn cầu, làm giảm tầm nhìn của người bệnh.
• Mí mắt có thể bị nặng nề: Cảm giác mí mắt nặng hoặc căng, nhưng không có đau nhức nhiều.

Dấu hiệu của lẹo

• Sưng đỏ đau: Lẹo thường bắt đầu với tình trạng sưng đỏ và đau nhức ở bờ mi. Khối lẹo thường gây ra cảm giác đau nhói hoặc nhức nhối.
• Xuất hiện mủ: Một đặc điểm dễ nhận biết của lẹo là sự xuất hiện của một điểm mủ màu vàng ở trung tâm vùng sưng. Điểm mủ này có thể vỡ ra, giải phóng mủ và làm giảm đau tạm thời.
• Sưng nóng: Vùng sưng lẹo thường có cảm giác nóng khi chạm vào, do nhiễm trùng và viêm.
• Nhạy cảm với ánh sáng: Người bị lẹo thường cảm thấy nhạy cảm với ánh sáng, do viêm nhiễm làm cho mắt dễ bị kích ứng.
• Chảy nước mắt: Lẹo có thể gây kích thích tuyến lệ, dẫn đến chảy nước mắt nhiều.
• Khó chịu khi chớp mắt: Cảm giác khó chịu hoặc đau khi chớp mắt do sưng và viêm nhiễm ở vùng lẹo.

Điều trị chắp lẹo 

Làm sao để khỏi chắp lẹo và cách điều trị như thế nào. Dưới đây là các phương pháp điều trị chắp lẹo hiệu quả:

Rửa mắt và nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý

Rửa mắt và nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý là bước đầu tiên và cơ bản trong việc chăm sóc mắt bị chắp hoặc lẹo. Nước muối sinh lý giúp làm sạch mắt, loại bỏ vi khuẩn và chất bẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng.

Chườm nóng

Chườm nóng là phương pháp đơn giản và hiệu quả giúp giảm đau và giảm sưng cho các tổn thương sớm. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị: Sử dụng khăn sạch ngâm nước ấm (không quá nóng để tránh bỏng).
• Áp dụng: Đặt khăn ấm lên vùng mắt bị chắp hoặc lẹo trong khoảng 10-15 phút. Thực hiện 3-4 lần mỗi ngày.
• Tác dụng: Chườm nóng giúp làm tan chất nhầy bị bít tắc trong chắp và tăng cường tuần hoàn máu.

Chườm ấm bằng khăn hỗ trợ điều trị chắp lẹo

Sử dụng corticoid và chích chắp

Đối với những trường hợp chắp hoặc lẹo to, dai dẳng, bác sĩ có thể điều trị chắp lẹo bằng cách chỉ định sử dụng corticoid hoặc tiến hành chích chắp, lẹo.

• Corticoid: Thuốc corticoid có tác dụng giảm viêm và sưng. Chúng thường được kê đơn dưới dạng thuốc mỡ hoặc nhỏ mắt. Tuy nhiên, việc sử dụng corticoid cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ để tránh các tác dụng phụ.
• Chích chắp: Khi chắp lớn hoặc không tự tiêu, bác sĩ có thể chích và nạo sạch chất nhầy bên trong. Vì chắp thường nằm sâu trong sụn mi, việc nạo sạch rất quan trọng để ngăn ngừa tái phát.
• Chích lẹo: Với lẹo to hoặc dai dẳng, bác sĩ có thể chích để giải phóng mủ và giảm đau nhanh chóng. Phương pháp này giúp loại bỏ nhiễm trùng và ngăn ngừa biến chứng.

Xét nghiệm giải phẫu bệnh lý

Trong một số trường hợp, khi chắp tái phát nhiều lần hoặc có nghi ngờ về nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ có thể lấy khối chắp sau khi chích để làm xét nghiệm giải phẫu bệnh lý. Điều này giúp xác định chính xác nguyên nhân và loại trừ khả năng mắc các bệnh nghiêm trọng hơn.

Phòng ngừa chắp lẹo như nào?

Để tránh việc điều trị chắp lẹo mang đến nhiều phiền toái, khó khăn, việc chú ý phòng ngừa là điều cần thiết. Phòng ngừa chắp và lẹo hiệu quả không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh mà còn bảo vệ sức khỏe đôi mắt trong suốt cuộc đời. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa chắp và lẹo:

Giữ vệ sinh mắt

• Rửa tay thường xuyên: Trước khi chạm vào mắt, hãy đảm bảo tay bạn đã được rửa sạch bằng xà phòng và nước. Điều này giúp loại bỏ vi khuẩn và ngăn ngừa chúng xâm nhập vào mắt.
• Rửa mặt hàng ngày: Rửa mặt sạch sẽ, đặc biệt là vùng xung quanh mắt, giúp loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn có thể gây tắc nghẽn tuyến nhầy.
• Vệ sinh kính áp tròng: Nếu bạn đeo kính áp tròng, hãy vệ sinh chúng đúng cách và không dùng quá thời gian quy định. Sử dụng dung dịch làm sạch kính áp tròng để loại bỏ vi khuẩn và chất bẩn.

Tránh tiếp xúc với mắt

• Hạn chế dụi mắt: Dụi mắt có thể truyền vi khuẩn từ tay vào mắt, gây nhiễm trùng. Nếu cảm thấy mắt ngứa hoặc khó chịu, hãy rửa mắt bằng nước muối sinh lý thay vì dụi mắt.
• Sử dụng khăn sạch: Luôn dùng khăn sạch để lau mặt và tránh dùng chung khăn với người khác để ngăn ngừa lây nhiễm vi khuẩn.

Đeo kính bảo hộ

• Kính bảo hộ khi làm việc: Khi làm việc trong môi trường bụi bặm hoặc tiếp xúc với hóa chất, hãy đeo kính bảo hộ để bảo vệ mắt khỏi bụi và các tác nhân gây kích ứng ngoài môi trường.
• Kính mát khi ra ngoài: Đeo kính mát khi ra ngoài trời để bảo vệ mắt khỏi tia UV và bụi bẩn.

Tăng cường hệ miễn dịch

• Chế độ ăn uống cân bằng: Ăn nhiều trái cây, rau xanh và thực phẩm giàu vitamin A, C, E giúp tăng cường sức khỏe mắt và hệ miễn dịch.
• Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày để giữ ẩm cho mắt và cơ thể.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm giúp mắt nghỉ ngơi và phục hồi.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Tránh stress, tập thể dục thường xuyên và không hút thuốc để giữ cơ thể và mắt luôn khỏe mạnh.

Hạn chế tiếp xúc với người bị lẹo mắt

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với người bị lẹo mắt: Lẹo do vi khuẩn gây ra nên rất dễ lây lan vậy nên cần tránh tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.
• Không dùng chung vật dụng cá nhân: Tránh sử dụng chung khăn tay, giấy vệ sinh hoặc mỹ phẩm với người bị lẹo mắt để ngăn ngừa lây nhiễm.

Điều trị bệnh kịp thời

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu bạn có các triệu chứng của chắp hoặc lẹo, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Tuân thủ điều trị: Thực hiện đúng theo hướng dẫn và điều trị của bác sĩ để nhanh chóng hồi phục và tránh tái phát.

Làm gì khi bị chắp lẹo? 

Khi bạn gặp phải chắp hoặc lẹo, việc xử lý đúng cách sẽ giúp giảm triệu chứng và nguy cơ biến chứng. Dưới đây là những bước cần thực hiện khi bạn bị chắp hoặc lẹo:

Tham khảo ý kiến bác sĩ

• Đánh giá tình trạng: Điều quan trọng nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ để đánh giá mức độ và loại chắp hoặc lẹo bạn đang gặp phải.
• Lên kế hoạch điều trị: Dựa trên đánh giá của bác sĩ, lên kế hoạch điều trị phù hợp như rửa mắt, sử dụng thuốc. Ngoài ra, nhiều người thường đặt ra câu hỏi chắp lẹo có phải mổ không. Thì câu trả lời là không, chỉ trường hợp nặng mới cần sự can thiệp ý tế.

Cách điều trị

• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ về cách sử dụng thuốc, làm sạch vùng mắt hoặc ứng dụng các biện pháp điều trị khác.
• Theo dõi tình trạng: Theo dõi kỹ lưỡng tình trạng chắp hoặc lẹo sau khi điều trị để đảm bảo tiến triển và tránh tái phát.

Tìm kiếm sự hỗ trợ

• Hỏi ý kiến chuyên gia: Nếu cần, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia trong lĩnh vực mắt để có đánh giá chính xác và điều trị hiệu quả.
• Hỗ trợ tinh thần: Nếu bạn cảm thấy lo lắng hoặc căng thẳng về tình trạng của mình, đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ tinh thần từ gia đình, bạn bè hoặc các nhóm hỗ trợ.

Lẹo mắt không phải là một vấn đề nguy hiểm, nhưng nếu không kịp thời điều trị chắp lẹo, có thể làm ảnh hưởng đến sự thoải mái và khả năng nhìn của người bệnh.Vậy nên, nếu bạn bị lẹo mắt, nên tìm kiếm sự tư vấn của một bác sĩ chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Bài viết trên đã cung cấp những kiến thức cơ bản về nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị chắp lẹo theo lời khuyên của bác sĩ. Khi gặp bất kỳ biểu hiện nào của chắp lẹo, hãy liên hệ hotline 0334.141.213 cho FSEC để các chuyên gia tư vấn và giúp theo dõi tình trạng sức khỏe cho đôi mắt bé.