Làm cách nào để thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh? Đây là một câu hỏi thường được đặt ra ở các phụ huynh có con nhỏ. Hãy cùng tìm hiểu thế nào là thông tắc tuyến lệ, vì sao cần phải thông tuyến lệ và khi nào thì có chỉ định qua bài viết dưới đây.

Thế nào là thông tắc tuyến lệ?

Thông tắc lệ đạo là quá trình nhằm giải quyết tình trạng tắc nghẽn lệ đạo, giúp khôi phục dòng chảy tự nhiên của nước mắt từ mắt xuống mũi.

Ở trẻ sơ sinh, tuyến lệ chưa hoàn thiện, dễ dẫn đến tình trạng tắc nghẽn. Khi tuyến lệ bị tắc, nước mắt không thể thoát ra qua đường lệ mũi, gây ra hiện tượng chảy nước mắt liên tục. Điều này không chỉ làm bé cảm thấy khó chịu mà còn có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn như viêm kết, giác mạc hay nhiễm trùng mắt.

Tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh

Nguyên nhân gây tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh:

• Sự phát triển chưa hoàn thiện: Ở nhiều trẻ sơ sinh, ống dẫn lệ có thể chưa phát triển hoàn thiện, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn.
• Màng chắn mỏng: Một màng chắn mỏng tại điểm nối giữa ống lệ mũi và mũi có thể chưa mở hoàn toàn, gây tắc nghẽn.
• Dị tật bẩm sinh: Một số trẻ có thể bị dị tật bẩm sinh ở cấu trúc tuyến lệ, làm cản trở dòng chảy của nước mắt.

Triệu chứng của tắc tuyến lệ:

• Chảy nước mắt liên tục.
• Dịch tiết màu vàng hoặc xanh.
• Đỏ và sưng quanh mắt.
• Khó chịu và dễ khóc.

Vì sao cần thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh?

Tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh là một vấn đề thường gặp, nhưng nếu không được xử lý kịp thời, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dưới đây là những lý do vì sao cần thiết phải thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh:

• Ngăn ngừa nhiễm trùng:

Khi tuyến lệ bị tắc, nước mắt không thể thoát ra khỏi mắt và tích tụ lại. Điều này tạo ra môi trường ẩm ướt, thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh giúp ngăn ngừa nhiễm trùng mắt, chẳng hạn như viêm kết, giác mạc. 

• Giảm cảm giác khó chịu cho trẻ:

Trẻ sơ sinh chưa thể diễn đạt cảm giác của mình, nhưng tình trạng chảy nước mắt liên tục và tích tụ dịch nhầy có thể gây ra cảm giác khó chịu và ngứa ngáy. Thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh giúp giảm cảm giác khó chịu này, làm cho trẻ dễ chịu hơn, ít quấy khóc và ngủ ngon hơn.

• Tránh các biến chứng lâu dài:

Nếu tình trạng tắc tuyến lệ không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng lâu dài như viêm nhiễm tái phát, tổn thương tuyến lệ và các cấu trúc liên quan, thậm chí có thể ảnh hưởng đến thị lực của trẻ trong tương lai. Thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh giúp giảm thiểu nguy cơ này và đảm bảo sức khỏe lâu dài cho bé.

Chỉ định và chống chỉ định

Khi thực hiện thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh, việc xác định đúng đối tượng cần thiết và các trường hợp cần tránh là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho quá trình điều trị. Dưới đây là các chỉ định và chống chỉ định cụ thể:

Chỉ định

Thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh được khuyến cáo trong các trường hợp sau:

• Chảy nước mắt liên tục: Trẻ sơ sinh bị chảy nước mắt liên tục, ngay cả khi không khóc, thường là dấu hiệu rõ ràng của tắc tuyến lệ.
• Dịch tiết từ mắt: Mắt trẻ có dấu hiệu tiết dịch màu vàng hoặc xanh, có thể kèm theo chất nhầy. 
• Không có dấu hiệu của viêm kết mạc: Trẻ không có triệu chứng sưng đỏ hoặc đau nhức nghiêm trọng.
• Phản ứng kém với các biện pháp chăm sóc tại nhà: Các biện pháp xoa bóp nhẹ nhàng, vệ sinh mắt và sử dụng nước muối sinh lý không đem lại hiệu quả sau một khoảng thời gian nhất định.

Chống chỉ định

Các trường hợp sau đây không nên thực hiện thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh:

• Nhiễm trùng mắt nặng: Trẻ có dấu hiệu nhiễm trùng mắt nặng như sưng, đỏ và đau quanh vùng mắt, dịch mủ nhiều. 
• Dị ứng hoặc phản ứng với các phương pháp điều trị: Trẻ có tiền sử dị ứng hoặc phản ứng tiêu cực với các loại thuốc hoặc biện pháp y tế liên quan đến mắt.
• Các vấn đề mắt khác: Trẻ có các vấn đề về mắt khác như dị tật bẩm sinh ở cấu trúc mắt, dị vật trong mắt hoặc các bệnh lý mắt cần được xử lý khác.
• Thiếu sự chỉ định y tế chuyên nghiệp: Việc tự ý thực hiện thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh mà không có sự hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Cách thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh

Việc thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh cần được thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện quá trình này:

Bước 1: Chuẩn bị

• Rửa tay sạch sẽ: Trước khi tiến hành, hãy rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước ấm để tránh nhiễm trùng.
• Vệ sinh mắt bé: Dùng bông gạc hoặc bông tăm thấm nước muối sinh lý, lau nhẹ nhàng vùng quanh mắt bé để loại bỏ bụi bẩn và dịch nhầy.

Bước 2: Thực hiện thủ thuật thông tắc tuyến lệ

• Gây tê tại chỗ: Để giảm thiểu đau đớn và khó chịu cho trẻ, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc gây tê tại chỗ.
• Sử dụng dụng cụ chuyên dụng: Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ nhỏ, thường là một que thông lệ chuyên dụng, để tiến hành thông tắc tuyến lệ.
• Rửa tuyến lệ: Sau khi đã thông qua tắc nghẽn, bác sĩ có thể rửa sạch tuyến lệ bằng dung dịch nước muối sinh lý để đảm bảo không còn bụi bẩn hoặc dịch nhầy gây tắc.

Bước 3: Chăm sóc sau thủ thuật:

• Theo dõi phản ứng của trẻ: Sau khi thực hiện thủ thuật, bác sĩ sẽ theo dõi phản ứng của trẻ trong một khoảng thời gian ngắn để đảm bảo không có biến chứng tức thì như chảy máu hoặc nhiễm trùng.
• Hướng dẫn chăm sóc tại nhà: Hướng dẫn phụ huynh về cách chăm sóc mắt trẻ sau thủ thuật, bao gồm việc giữ vệ sinh vùng mắt và cách nhỏ thuốc nếu cần.
• Dùng thuốc kháng sinh (nếu cần): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt kháng sinh để phòng ngừa nhiễm trùng sau khi thực hiện thông tắc tuyến lệ.

Bước 4: Tái khám và theo dõi

• Lịch tái khám: Để kiểm tra lại tình trạng của tuyến lệ và đảm bảo rằng tắc nghẽn đã được giải quyết hoàn toàn.
• Theo dõi lâu dài: Trong một số trường hợp, cần theo dõi tình trạng mắt của trẻ trong vài tuần hoặc vài tháng để đảm bảo không có tái phát.

Vệ sinh sạch sẽ trước khi thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh

Chú ý:

• Không tự ý thực hiện: Phụ huynh không nên tự ý thực hiện bất kì thủ thuật nào liên quan đến mắt của trẻ mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ y tế: Nếu trẻ có dấu hiệu tắc tuyến lệ nghiêm trọng hoặc không cải thiện sau khi điều trị tại nhà, cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Lưu ý khi thực hiện

Khi thực hiện thông tuyến lệ cho trẻ sơ sinh, cần đặc biệt chú ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là những lưu ý khi thông tắc tuyến lệ quan trọng:

• Thực hiện nhẹ nhàng và cẩn thận: Áp lực khi làm sạch và điều trị tuyến lệ phải nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương cấu trúc mỏng manh của mắt bé.
• Theo dõi phản ứng của bé: Luôn quan sát phản ứng của bé trong quá trình điều trị. Nếu bé có dấu hiệu khó chịu quá mức, cần dừng lại và tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Sử dụng thuốc đúng chỉ định: Nếu được chỉ định, sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc các loại thuốc khác đúng theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh tình trạng kháng thuốc hoặc các tác dụng phụ không mong muốn.
• Không tự ý điều trị: Tránh việc tự ý sử dụng thuốc hoặc thực hiện các phương pháp điều trị mắt mà không có hướng dẫn từ bác sĩ.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp: Nếu có dấu hiệu bất thường hoặc tình trạng không cải thiện sau khi điều trị tại nhà, cần đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa để được khám và điều trị kịp thời.

Các phương pháp khắc phục tình trạng tắc tuyến lệ khác

Ngoài phương pháp thông tuyến lệ bằng xoa bóp hoặc các thủ thuật y tế, còn có một số phương pháp khác để khắc phục tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh như

Thuốc nhỏ mắt

• Thuốc kháng sinh nhỏ mắt: Nhằm điều trị nhiễm trùng liên quan đến tắc tuyến lệ.
  • Lợi ích: Giảm nguy cơ nhiễm trùng, giúp làm sạch dịch nhầy và mủ.
  • Lưu ý: Cần sử dụng đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ để tránh tình trạng kháng thuốc hoặc các tác dụng phụ không mong muốn.
• Nước muối sinh lý: Thường được dùng để rửa mắt, giúp làm sạch bụi bẩn và dịch nhầy.
  • Lợi ích: An toàn, dễ sử dụng và giúp giữ vệ sinh vùng mắt.
  • Lưu ý: Sử dụng nước muối sinh lý vô trùng để tránh nhiễm trùng.

Nhỏ nước muối sinh lý cho trẻ tắc tuyến lệ

Phẫu thuật nối thông lệ mũi

Phẫu thuật nối thông lệ mũi (DCR) là phương pháp được thực hiện khi các phương pháp khác không hiệu quả. Phẫu thuật này tạo một đường dẫn mới cho nước mắt chảy từ túi lệ vào mũi.

• Lợi ích: Giải quyết triệt để các trường hợp tắc nghẽn tuyến lệ mạn tính hoặc tái phát nhiều lần.
• Lưu ý: Đây là phẫu thuật lớn hơn và thường chỉ được xem xét khi các phương pháp khác không thành công. Cần cân nhắc kỹ lưỡng và tư vấn chuyên sâu từ bác sĩ chuyên khoa.

Liệu pháp laser

Liệu pháp laser là sử dụng tia laser để tạo một đường dẫn mới hoặc mở rộng đường dẫn hiện có của tuyến lệ.

• Lợi ích: Ít xâm lấn hơn so với phẫu thuật truyền thống, thời gian hồi phục nhanh.
• Lưu ý: Cần thực hiện tại các cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao.

Các phương pháp tự nhiên và hỗ trợ

• Giữ vệ sinh mắt hàng ngày: Vệ sinh mắt bé hàng ngày bằng nước muối sinh lý để giữ cho vùng mắt luôn sạch sẽ và giảm nguy cơ tắc nghẽn.
  • Lợi ích: Giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng và duy trì vệ sinh tốt cho mắt bé.
  • Lưu ý: Cần đảm bảo tay và dụng cụ vệ sinh (bông gạc, khăn mềm) luôn sạch sẽ khi tiếp xúc với mắt bé.
• Massage nhẹ nhàng: Mặc dù không phải là phương pháp chính trong mục này, massage nhẹ nhàng quanh vùng mắt cũng có thể hỗ trợ việc thông tắc tuyến lệ khi được thực hiện đúng cách.
  • Lợi ích: Giúp kích thích dòng chảy tự nhiên của nước mắt.
  • Lưu ý: Cần thực hiện đúng kỹ thuật và hướng dẫn của bác sĩ để tránh gây tổn thương.

Lời khuyên:

Việc tắc nghẽn tuyến lệ có thể tạo ra những cảm giác khó chịu và không thoải mái cho bé, đồng thời cũng gây lo lắng cho các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, với những phương pháp đơn giản và an toàn, chúng ta có thể giúp bé vượt qua tình trạng này một cách dễ dàng. Nhớ rằng, trong việc chăm sóc sức khỏe của bé, việc tham khảo ý kiến từ bác sĩ là điều rất quan trọng. Chỉ với sự cẩn trọng và sự chăm sóc đúng cách, chúng ta mới có thể đảm bảo sức khỏe và sự thoải mái cho bé yêu của mình.

Hãy đặt lịch khám ngay hôm nay tại vivision để chắc chắn sức khỏe mắt của con bạn được chăm sóc tốt nhất!