Làm sao để phát hiện thị lực của trẻ em có vấn đề?

Bài viết được thẩm định bởi Khúc xạ Nhãn khoa Đỗ Thị Lan Anh

vào ngày 31/07/2024

Thị lực của trẻ em có thể bị suy giảm do nhiều yếu tố. Nếu không phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo vấn đề về mắt ở trẻ em có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến tâm lý và thị lực của trẻ em. Cùng tìm hiểu chi tiết nhé!

Nguyên nhân khiến thị lực của trẻ em suy giảm

Thị lực của trẻ em có thể suy giảm do nhiều nguyên nhân, bao gồm yếu tố di truyền, môi trường và các bệnh lý khác. Dưới đây là chi tiết về từng nguyên nhân:

Di truyền: Một số bệnh về mắt có tính di truyền, khiến trẻ em dễ bị ảnh hưởng từ cha mẹ hoặc người thân. Ví dụ như lác mắt bẩm sinh, rung giật nhãn cầu bẩm sinh, cận thị, viễn thị, loạn thị, đục thủy tinh thể bẩm sinh, thoái hóa điểm vàng, bệnh tăng nhãn áp,…

Môi trường: Các yếu tố môi trường cũng có tác động trong vấn đề suy giảm thị lực của trẻ em

  • Ô nhiễm môi trường từ khói bụi, hóa chất, tiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính và TV có thể gây mỏi mắt, khô mắt và làm giảm thị lực. 
  • Chế độ ăn uống không hợp lý, thiếu các dưỡng chất cần thiết cho mắt như vitamin A, C, E và omega-3 cũng ảnh hưởng đến sức khỏe mắt. 

Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý có thể ảnh hưởng đến thị lực của trẻ em

  • Sốt xuất huyết có thể gây xuất huyết trong mắt và làm giảm thị lực tạm thời hoặc lâu dài. 
  • Bệnh sởi có thể gây viêm kết mạc, viêm giác mạc và dẫn đến các biến chứng về mắt như loét giác mạc và mù lòa. 
  • Bệnh thủy đậu có thể gây viêm giác mạc và viêm mắt, dẫn đến giảm thị lực. 
  • Các bệnh lý khác như viêm màng não, bệnh tiểu đường cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mắt.
Một số bệnh về mắt có tính di truyền

Một số bệnh về mắt có tính di truyền

Các dấu hiệu cảnh báo vấn đề về mắt ở trẻ em

Nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo vấn đề về mắt ở trẻ em là rất quan trọng để có thể can thiệp kịp thời và hiệu quả. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy trẻ có thể gặp vấn đề về mắt:

Dấu hiệu chung

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này ở trẻ, nên đưa trẻ đi khám mắt tại các cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng hơn về mắt và cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ:

  • Nheo mắt: Trẻ thường xuyên nheo mắt khi nhìn vào các vật.
  • Dụi mắt thường xuyên: Trẻ dụi mắt nhiều lần, ngay cả khi không buồn ngủ hoặc không có vật lạ trong mắt.
  • Sợ ánh sáng: Trẻ có biểu hiện khó chịu hoặc sợ hãi khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh.
  • Chảy nước mắt: Mắt trẻ chảy nước mắt nhiều mà không có lý do rõ ràng.
  • Nhạy cảm với ánh sáng: Trẻ có phản ứng mạnh với ánh sáng, chẳng hạn như nhắm mắt, nheo mắt hoặc quay mặt đi khi ánh sáng chiếu vào.
  • Nhìn mờ: Trẻ gặp khó khăn khi nhìn rõ các vật ở xa hoặc gần.
  • Nhìn đôi: Trẻ có thể thấy hai hình ảnh của một vật (nhìn đôi), điều này có thể khiến trẻ gặp khó khăn khi đọc hoặc viết.
  • Đau đầu: Trẻ thường xuyên bị đau đầu, đặc biệt là sau khi học tập hoặc sử dụng màn hình điện tử trong thời gian dài.
Nhìn mờ là một dấu hiệu cảnh báo vấn đề thị lực của trẻ

Nhìn mờ là một dấu hiệu cảnh báo vấn đề thị lực của trẻ

Dấu hiệu cụ thể từng bệnh

Ngoài các dấu hiệu chung, từng bệnh lý cụ thể sẽ có các biểu hiện riêng:

  • Cận thị: Trẻ gặp khó khăn khi nhìn thấy các vật ở xa. Trẻ có xu hướng ngồi rất gần tivi hoặc sách vở để nhìn rõ hơn.
  • Viễn thị: Trẻ gặp khó khăn khi nhìn thấy các vật ở gần. Trẻ có xu hướng nheo mắt khi cố gắng đọc sách hoặc nhìn các vật ở gần.
  • Loạn thị: Trẻ gặp khó khăn khi nhìn rõ các vật, bất kể ở gần hay xa. Khi đọc, các chữ cái có thể bị biến dạng hoặc mờ nhòe. Trẻ thường xuyên bị nhức đầu do căng thẳng mắt.
  • Lác mắt: Hai mắt không nhìn cùng một hướng. Một mắt có thể nhìn thẳng trong khi mắt kia nhìn sang hướng khác.
  • Đục thể thủy tinh: Mắt mờ như nhìn qua một lớp sương mù, ánh đồng tử trắng
  • Các bệnh về mí mắt, giác mạc: Trẻ có thể bị sưng đỏ mí mắt do viêm nhiễm hoặc dị ứng, chắp lẹo mắt, viêm giác mạc gây đỏ, đau và nhạy cảm với ánh sáng,…
Trẻ bị lác mắt

Trẻ bị lác mắt

Hậu quả của việc không phát hiện và điều trị sớm

Việc không phát hiện và điều trị sớm các vấn đề về mắt ở trẻ em có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến thị lực, học tập, sinh hoạt và tâm lý của trẻ:

  • Ảnh hưởng đến thị lực: Nếu các vấn đề về mắt không được phát hiện và điều trị kịp thời, thị lực của trẻ có thể bị giảm sút nghiêm trọng. Các tình trạng như cận thị, viễn thị, loạn thị,… nếu không được điều chỉnh đúng cách có thể dẫn đến suy giảm thị lực lâu dài.
  • Ảnh hưởng đến học tập và sinh hoạt: Trẻ gặp khó khăn trong việc nhìn rõ bảng, đọc sách hoặc sử dụng máy tính có thể gặp nhiều khó khăn trong học tập. Việc không thể nhìn rõ ràng khiến trẻ khó tập trung, hiểu bài và làm bài tập. Thị lực kém làm giảm khả năng tham gia các hoạt động vui chơi, thể thao và các hoạt động ngoại khóa. Trẻ có thể tránh tham gia các hoạt động mà trẻ không thể nhìn thấy rõ hoặc cảm thấy không thoải mái.
  • Ảnh hưởng đến tâm lý: Trẻ có vấn đề về thị lực mà không được giải quyết có thể trở nên tự ti và mặc cảm về bản thân. Trẻ có thể cảm thấy mình khác biệt so với các bạn cùng trang lứa và lo lắng về khả năng của mình.
Trẻ có thể trở nên tự ti và mặc cảm về bản thân

Trẻ có thể trở nên tự ti và mặc cảm về bản thân

Cách phát hiện sớm thị lực của trẻ em suy giảm

Việc phát hiện sớm suy giảm thị lực của trẻ em là rất quan trọng để đảm bảo trẻ được can thiệp kịp thời và hiệu quả. Dưới đây là một số phương pháp giúp phát hiện sớm vấn đề về thị lực của trẻ em:

Kiểm tra mắt định kỳ: Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám mắt định kỳ ít nhất 6 tháng/lần. Việc kiểm tra mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về thị lực và có biện pháp điều trị phù hợp.

Quan sát hàng ngày: Cha mẹ cần quan sát kỹ các biểu hiện của trẻ hàng ngày. Những dấu hiệu như nheo mắt, dụi mắt thường xuyên, chảy nước mắt, nhạy cảm với ánh sáng, nhìn mờ hoặc nhìn đôi có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề về thị lực. 

Khi trẻ xem TV, đọc sách hoặc chơi đồ chơi, hãy chú ý xem trẻ có ngồi quá gần hoặc có biểu hiện khó khăn khi nhìn hay không.

Tạo thói quen tốt: Hướng dẫn trẻ đọc sách và viết bài ở tư thế đúng, nghỉ ngơi mắt thường xuyên, giảm thiểu thời gian trẻ sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính bảng, TV,… để giảm căng thẳng mắt.

Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám mắt định kỳ ít nhất 6 tháng/lần

Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám mắt định kỳ ít nhất 6 tháng/lần

Điều trị và phòng ngừa suy giảm thị lực ở trẻ

Điều trị và phòng ngừa suy giảm thị lực của trẻ em là rất cần thiết để đảm bảo sức khỏe mắt lâu dài:

Các phương pháp điều trị: Sử dụng kính để điều chỉnh các vấn đề thị lực của trẻ em như cận thị, viễn thị và loạn thị. 

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc uống để điều trị các vấn đề mắt. Đối với các tình trạng nghiêm trọng hơn, phẫu thuật có thể là phương án cần thiết.

Cách phòng ngừa: Để phòng ngừa suy giảm thị lực của trẻ em, phụ huynh hãy bảo vệ mắt con khỏi các tác nhân gây hại, cụ thể là: 

  • Đảm bảo trẻ đeo kính bảo vệ khi tham gia các hoạt động ngoài trời hoặc tiếp xúc với ánh sáng mạnh và hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm và bụi bẩn.
  • Cung cấp đủ vitamin cho mắt qua chế độ ăn uống cân đối, khoa học.
  •  Phụ huynh cũng nên tạo điều kiện học tập và sinh hoạt tốt cho mắt.
Xây dựng cho trẻ chế độ ăn uống cân đối, khoa học, tốt cho mắt

Xây dựng cho trẻ chế độ ăn uống cân đối, khoa học, tốt cho mắt

Lời khuyên

Sức khỏe đôi mắt của trẻ là vô cùng quan trọng. Việc đưa trẻ đi khám mắt định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt mà còn là cách tốt nhất để bảo vệ thị lực của trẻ em cho tương lai. 

Hãy dành thời gian quan tâm đến đôi mắt của con bạn, bởi vì một đôi mắt khỏe mạnh sẽ mở ra cho trẻ những cơ hội khám phá thế giới xung quanh một cách trọn vẹn nhất. 

Đặt lịch khám tại vivision kid để phát hiện sớm tình trạng mắt của con bạn và đảm bảo sức khỏe mắt tốt nhất cho trẻ.

Khúc xạ Nhãn khoa Đỗ Thị Lan Anh
Khúc xạ Nhãn khoa Đỗ Thị Lan Anh
Chuyên gia Kiểm soát cận thị
Xem thêm

Chuyên môn: Chuyên gia Kiểm soát Cận thị tiến triển và Khúc xạ Nhãn nhi

Uy tín: Bằng khả năng giao tiếp và kết nối, chuyên gia Lan Anh ấn tượng với mọi người và bệnh nhân nhí bằng sự kiên trì, nhẹ nhàng đem lại một nguồn năng lượng tích cực.

Gắn thẻ:

dấu hiệu cảnh báo vấn đề về mắt ở trẻ em

thị lực của trẻ em