Có nhiều cách điều trị khô mắt, trong đó có vệ sinh bờ mi giúp tuyến Meibomius ở bờ mi tiết lớp lipid hiệu quả hơn, từ đó giảm sự bay hơi của nước mắt và điều trị khô mắt. Cùng vivision tìm hiểu biểu hiện của khô mắt và các bước vệ sinh bờ mi nhé!

Khô mắt là gì?

Định nghĩa

Bệnh khô mắt là một tình trạng phổ biến ở mắt. Khô mắt xảy ra khi nước mắt không đủ khả năng giữ ẩm và bôi trơn cho bề mặt nhãn cầu. Tình trạng này có thể do nước mắt bị thiếu hụt, giảm chất lượng hoặc không ổn định do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Biểu hiện của khô mắt

Khi bị khô mắt, mắt có thể xuất hiện một số triệu chứng sau:

• Mắt khô rát và cộm như có dị vật bên trong mắt.
• Mắt có thể trở nên đỏ, cay mắt, chảy nước mắt.
• Mỏi mắt, nhất là khi phải tập trung lâu hoặc làm việc với màn hình máy tính.
• Mờ mắt tạm thời.
• Mắt khô có thể trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng, gây khó khăn khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh hoặc ánh sáng chói.
• Nhạy cảm khi đeo kính áp tròng.

Những triệu chứng này không chỉ gây ra cảm giác khó chịu cho người bệnh mà còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và công việc, lâu dài còn tăng nguy cơ viêm nhiễm tại bề mặt nhãn cầu. Vì vậy, việc nhận biết và điều trị khô mắt sớm thông qua các triệu chứng ban đầu là rất quan trọng.

Mắt đỏ, đau rát là biểu hiện của khô mắt

Nguyên nhân khô mắt

Có nhiều lý do dẫn đến khô mắt, trong đó có các nguyên nhân chính sau đây:

• Tăng sự bay hơi của nước mắt: Xảy ra khi nước mắt bay hơi quá nhanh, thường do các yếu tố môi trường. Các tình trạng như rối loạn tuyến meibomius, nơi các tuyến sản xuất lớp lipid của nước mắt bị tắc hoặc không hoạt động đúng cách, cũng có thể góp phần vào sự tăng bay hơi.
• Thiếu thành phần của nước mắt: Nước mắt được cấu tạo từ nhiều thành phần khác nhau. Mỗi thành phần đều giữ những vai trò nhất định trong việc giữ ẩm và bôi trơn bề mặt nhãn cầu. Khi bất kỳ thành phần nào trong số này bị thiếu hụt, chức năng của nước mắt bị ảnh hưởng, dẫn đến hiện tượng khô mắt.
• Giảm sản xuất nước mắt: Điều này có thể xảy ra do nhiều lý do, bao gồm tuổi tác (khi sản xuất nước mắt tự nhiên giảm), một số loại thuốc (như thuốc kháng histamin hoặc thuốc chống trầm cảm) hoặc các tình trạng bệnh lý (như hội chứng Sjögren).
• Lão hóa: Lão hóa cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến khô mắt. Quá trình lão hóa tự nhiên có thể làm giảm khả năng sản xuất nước mắt và thay đổi thành phần của nước mắt.

Khô mắt và vai trò của tuyến Meibomius

Nước mắt được cấu tạo từ ba lớp chính là lớp lipid, lớp nước và lớp nhầy. Trong đó lớp lipid được tiết ra bởi tuyến Meibomius. Tuyến này nằm trong mí mắt và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe mắt thông qua việc tiết ra lớp lipid cấu tạo nên nước mắt.

Có thể xem lớp lipid là một hàng rào ngăn chặn sự bay hơi của nước mắt. Khi lớp lipid đầy đủ và chất lượng tốt, nó giúp giữ nước mắt trên bề mặt nhãn cầu lâu hơn, duy trì độ ẩm cần thiết cho mắt. Mỗi lần chớp mắt, cơ vòng cung mi và cơ Riolan sẽ ép vào tuyến Meibomius. Áp lực từ cơ vòng cung mi và cơ Riolan giúp tuyến Meibomius tiết ra lớp lipid, phân phối đều trên bề mặt nhãn cầu, giúp ổn định màng nước mắt, giảm tình trạng bốc hơi và bảo vệ mắt khỏi các yếu tố môi trường. 

Chính vì vậy khi thiếu lipid, lớp lipid mỏng hoặc không đủ chất lượng thì màng nước mắt sẽ không được bảo vệ tốt, nước mắt dễ bay hơi hơn, dẫn đến tình trạng khô mắt. Điều này có thể gây ra cảm giác khó chịu, ngứa ngáy và cộm bên trong mắt. Bên cạnh đó, khi tuyến Meibomius bị tắc nghẽn hoặc viêm, lipid bị ứ đọng, tuyến có thể teo lại, làm giảm khả năng sản xuất lipid, từ đó làm nặng thêm tình trạng khô mắt. 

Việc vệ sinh bờ mi là rất quan trọng để bảo vệ lớp lipid của nước mắt. Bụi bẩn, vi khuẩn,… có thể tích tụ ở bờ mi gây tắc nghẽn tuyến Meibomius. Vệ sinh bờ mi đúng cách không chỉ giúp loại bỏ bụi bẩn mà còn kích thích tuyến Meibomius hoạt động tốt hơn, từ đó cải thiện tình trạng tiết lipid và điều trị khô mắt.

Tuyến Meibomius tiết ra lớp lipid cấu tạo nên nước mắt

Cách vệ sinh bờ mi và massage giúp giảm khô mắt

Tham khảo một số cách vệ sinh viêm bờ mi phổ biến như:

Massage mắt giúp lưu thông tuyến Meibomius

Massage mắt có thể giúp kích thích tuyến Meibomius, từ đó cải thiện sự tiết ra lipid và điều trị khô mắt. Dùng ngón tay trỏ hoặc ngón giữa miết dọc theo chiều trên xuống đối với mi trên và chiều từ dưới lên đối với mi dưới. Thực hiện nhẹ nhàng, không ấn mạnh để tránh gây tổn thương cho mắt.

Vệ sinh bờ mi

Có thể dùng gạc y tế hoặc gạc lau mi chuyên dụng:

• Vệ sinh mắt: Đắp gạc ấm lên mí mắt trong khoảng 5 phút. Dùng miếng tăm bông, khăn mềm hoặc miếng vải nhỏ nhúng vào nước muối ấm hoặc xà phòng nhẹ. Lau nhẹ nhàng quanh bờ mi theo chiều trên xuống đối với mi trên và chiều từ dưới lên đối với mi dưới. Sau khi lau, rửa lại bằng nước sạch.
• Chà bờ mi: Dùng miếng gạc sạch thấm nước ấm. Chà nhẹ trên hàng lông mi khoảng 15 giây cho mỗi mi theo chiều trên xuống đối với mi trên và chiều từ dưới lên đối với mi dưới.

Vệ sinh bờ mi đúng cách giúp điều trị khô mắt

Các biện pháp điều trị khô mắt khác

Khô mắt có thể kèm theo rất nhiều triệu chứng khó chịu ở mắt và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy áp dụng các biện pháp điều trị khô mắt hiệu quả là rất cần thiết: 

• Đảm bảo môi trường: Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà giúp duy trì độ ẩm không khí, từ đó hạn chế sự bốc hơi nhanh chóng của nước mắt và bảo đảm độ ẩm cần thiết cho bề mặt mắt. Khi ra ngoài, đặc biệt là trong điều kiện gió lớn hoặc bụi bẩn, mắt rất dễ bị khô và tổn thương. Việc đeo kính bảo hộ hoặc kính mát sẽ giúp bảo vệ mắt khỏi những ảnh hưởng của môi trường, ngăn không cho gió và bụi xâm nhập vào mắt, từ đó làm giảm nguy cơ khô mắt và kích ứng.
• Thuốc nhỏ mắt nhân tạo: Thuốc nhỏ mắt nhân tạo là một trong những giải pháp hiệu quả để bổ sung độ ẩm cho mắt và điều trị khô mắt. Khi mắt không sản xuất đủ nước mắt tự nhiên hoặc khi nước mắt bay hơi quá nhanh do nhiều yếu tố, thuốc nhỏ mắt nhân tạo sẽ cung cấp độ ẩm cần thiết để làm dịu cảm giác khó chịu, giúp tạo ra một lớp màng bảo vệ trên bề mặt mắt, ngăn chặn sự bay hơi của nước mắt và giảm thiểu tình trạng khô rát.
• Biện pháp khác: Một số biện pháp điều trị khô mắt khác như sử dụng corticoid nhỏ mắt, NSAID, cyclosporin A, bổ sung acid béo, bít điểm lệ,… Lưu ý nên thăm khám bác sĩ để được bác sĩ kê đơn với từng nguyên nhân gây khô mắt cụ thể.

Sử dụng thuốc nhỏ mắt nhân tạo để bổ sung độ ẩm cho mắt và điều trị khô mắt

Đặt lịch khám với vivision ngay để các bác sĩ khám và kiểm tra chức năng tuyến Meibomius cùng các nguyên nhân khác có thể dẫn tới tình trạng khô mắt và có hướng điều trị khô mắt phù hợp nhé!