Trong các cuộc thảo luận về thị lực, loạn thị giác mạc và giác mạc hình chóp (Keratoconus) thường hay bị nhầm lẫn với nhau. Thực ra, cả 2 đều liên quan đến hình dạng và độ cong của giác mạc nhưng vẫn có sự khác biệt.

Thế nào là loạn thị giác mạc?

Loạn thị là 1 tật khúc xạ phổ biến hiện nay. Đây chính là hiện tượng ánh sáng đi vào mắt, thay vì hội tụ tại 1 điểm thì lại bị khuếch tán tại nhiều điểm khác nhau trên võng mạc, dẫn đến hình ảnh mắt nhìn thấy bị méo mó và mờ nhòe ở mọi khoảng cách. Loạn thị còn có thể là do sự bất thường về hình dạng các thành phần khác của mắt như thủy tinh thể…

Loạn thị giác mạc là tình trạng xảy ra khi giác mạc không có hình dạng hình cầu (tròn) giống với giác mạc của người bình thường. Giác mạc chính là 1 bộ phận trong suốt, thường có hình oval, nằm ở phía trước nhãn cầu và cho phép ánh sáng đi vào trong mắt.

Loạn thị giác mạc là tình trạng xảy ra khi giác mạc không có hình cầu

Phân loại loạn thị giác mạc

Thông thường, loạn thị được phân chia thành 3 loại chính, đó là:

• Loạn thị dạng cận thị: Tức là 1 hoặc cả 2 kinh tuyến chính của mắt bị cận. Trường hợp cả 2 kinh tuyến đều bị cận thì 2 kinh tuyến này bị cận ở mức độ khác nhau.
• Loạn thị dạng viễn thị: Nghĩa là 1 hoặc cả 2 đường kinh tuyến chính bị viễn thị. Còn nếu cả 2 đều bị viễn thị thì 2 kinh tuyến sẽ bị ở mức độ khác nhau.
• Loạn thị dạng hỗn hợp: 1 kinh tuyến chính bị cận thị và kinh tuyến còn lại bị viễn thị.

Ngoài ra, loạn thị giác mạc cũng được phân loại là loạn thị đều hoặc không đều.

• Loạn thị đều: các kinh tuyến chính vuông góc với nhau (cách nhau 90 độ).
• Loạn thị không đều: các kinh tuyến chính không vuông góc với nhau.

Đa số, loạn thị là loại loạn thị giác mạc đều, do bề mặt giác mạc có hình bầu dục. Còn loạn thị không đều là xuất phát từ những nguyên nhân chấn thương sau phẫu thuật khúc xạ gây ra sẹo giác mạc hoặc do bệnh giác mạc hình chóp – căn bệnh gây mỏng dần giác mạc.

Bệnh giác mạc hình chóp (Keratoconus) là gì?

Bệnh giác mạc hình chóp (Keratoconus) là 1 chứng rối loạn về mắt, dẫn đến giác mạc mỏng dần và phình ra như hình nón. Chính sự thay đổi hình dạng của giác mạc đó đã làm cho các tia sáng bị mất tiêu điểm, dẫn đến tầm nhìn bị mờ nhòe, méo mó, nhìn đôi… Thậm chí bị cận thị, loạn thị không đều và nhạy cảm với ánh sáng.

Keratoconus còn khiến các công việc hàng ngày như lái xe, đọc sách… trở nên khó khăn hơn, chất lượng cuộc sống bị giảm sút. Thông thường, cả 2 mắt đều bị ảnh hưởng bởi chứng giác mạc hình chóp. Đối với những trường hợp nghiêm trọng, có thể nhìn thấy cả sẹo hoặc hình tròn trong giác mạc.

Nếu như đối với mắt tiêu chuẩn, mô giác mạc khỏe mạnh sẽ duy trì hình dạng đồng nhất cho phép tầm nhìn rõ ràng, chất lượng thì ở mắt bị Keratoconus, tính toàn vẹn cấu trúc của giác mạc bị tổn hại, dẫn đến chứng loạn thị không đều rõ rệt.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh giác mạc hình chóp không rõ ràng, nhưng có thể nhắc đến một số yếu tố gây nguy cơ cao như:

• Yếu tố di truyền: Theo nghiên cứu, tỉ lệ người mắc giác mạc chóp mà có người thân trong gia đình cũng bị bệnh này thì cao gấp 15 – 67 lần so với những người mắc bệnh Keratoconus nhưng không có người thân mắc bệnh.
• Yếu tố môi trường: Áp lực từ mi trên, bệnh lý collagen.
• Nội tiết tố: Liên quan đến tuổi dậy thì.
• Thói quen, sinh hoạt hàng ngày: Dụi mắt quá nhiều lần.
• Dị ứng

Ngoài ra, còn có 1 số bệnh toàn thân kết hợp, làm tăng thêm nguy cơ mắc bệnh giác mạc hình chóp, đó là hội chứng Down, bệnh lý mô liên kết, bệnh lý dị ứng hệ thống, các bệnh lý tại mắt…

Tìm hiểu về bệnh giác mạc hình chóp (Keratoconus)

Sự khác biệt giữa loạn thị giác mạc và bệnh giác mạc hình chóp

Đôi mắt của con người cực kỳ phức tạp và có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều tình trạng khác nhau. Trong số đó, có loạn thị giác mạc và bệnh giác mạc hình chóp. Cả 2 tình trạng đều liên quan đến sự bất thường về hình dạng giác mạc của mắt nhưng triệu chứng, cách chẩn đoán và phương pháp điều trị khác nhau đáng kể.

Về triệu chứng

• 2 tình trạng đều gây mờ mắt và nhạy cảm với ánh sáng. Loạn thị là kết quả của việc mắt không thể bẻ cong ánh sáng đúng cách do hình dạng của giác mạc hoặc thể thủy tinh. Còn giác mạc hình chóp phát triển khi giác mạc mỏng đi và có hình dạng giống hình nón hơn.
• Cảm giác khó chịu hoặc đau mắt khi nhìn ánh sáng chói hoặc quầng sáng. Bên cạnh đó, tình trạng nhìn đôi (song thị), nhìn 1 vật thành 2 khi nhìn bằng 1 hoặc cả 2 mắt thường được cho là liên quan đến chứng Keratoconus hơn là loạn thị thông thường.
• Người bị Keratoconus thường xuyên dụi mắt. Chính vì dụi mắt quá nhiều theo thời gian, có thể làm giác mạc bị tổn thương, tạo cơ hội cho bệnh giác mạc hình chóp phát triển nặng nề, nghiêm trọng hơn.

Về phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán cả 2 tình trạng thì bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra hình dạng giác mạc của mắt. Có khá nhiều cách khác nhau nhưng phổ biến nhất vẫn là bản đồ giác mạc. 

Bản đồ giác mạc là khám nghiệm kiểm tra địa hình giác mạc chi tiết, đưa ra các thông tin để chẩn đoán và điều trị. Từ đó sẽ cung cấp được thông tin chi tiết về độ cong của giác mạc và giúp phân biệt giữa các triệu chứng của loạn thị giác mạc hoặc bệnh giác mạc hình chóp.

Về phương pháp điều trị

Điều trị bệnh lý giác mạc hình chóp hay loạn thị giác mạc sẽ còn tùy thuộc vào mức độ nặng và tốc độ tiến triển của bệnh để có phương pháp khác nhau. Cụ thể:

Loạn thị giác mạc

Đeo kính gọng hoặc kính áp tròng – giải pháp chính giúp cải thiện thị lực. 2 loại kính này sẽ giúp điều chỉnh cách các tia sáng tập trung vào võng mạc và giải quyết tình trạng mờ mắt do loạn thị.

Phẫu thuật bằng laser, tức là phẫu thuật Lasik và các thủ tục phẫu thuật khúc xạ khác, nhằm định hình lại giác mạc và cho phép ánh sáng tập trung chính xác hơn vào võng mạc. Phương pháp này có thể điều chỉnh được chứng loạn thị, được xem xét áp dụng cho những bệnh nhân mong muốn có giải pháp thị giác khác ngoài kính đeo mắt hoặc kính áp tròng.

Bệnh giác mạc hình chóp (Keratoconus)

• Phương pháp Crosslinking nhằm củng cố lại giác mạc, để làm chậm lại hoặc ngăn ngừa được sự tiến triển của bệnh lý giác mạc hình nón.
• Ghép giác mạc, được bác sĩ nhãn khoa, chuyên gia y tế đề nghị áp dụng trong những trường hợp nặng, khi mô giác mạc trở nên cực kỳ mỏng hoặc bị sẹo.
• Kính áp tròng chuyên dụng như kính áp tròng củng mạc, thấu kính cứng thấm khí và kính áp tròng mềm, có thể được chỉ định cho các mức độ khác nhau của bệnh Keratoconus. Nhất là thấu kính củng mạc được đánh giá là cực kỳ lý tưởng cho những trường hợp nghiêm trọng vì chúng che được phần lớn hơn của mắt, mang lại cảm giác thoải mái và có tầm nhìn tốt hơn.

Phân biệt loạn thị giác mạc và giác mạc hình chóp

Trên đây là toàn bộ những thông tin chia sẻ chi tiết về sự khác biệt giữa loạn thị giác mạc và bệnh giác mạc hình chóp (Keratoconus). Nếu bạn vẫn còn thắc mắc về vấn đề gì hoặc muốn đặt lịch khám mắt hãy liên hệ ngay với vivision để được thăm khám, tư vấn và chăm sóc đôi mắt toàn diện nhất nhé!