Cận thị là một bệnh lý dễ gặp. Nhiều người thắc mắc liệu có thuốc nào có thể làm giảm cận thị hay không? Nên làm gì nếu con có dấu hiệu cận thị? Hãy cùng vivision kid tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.
Hiểu về cận thị
Mắt hoạt động như một thấu kính hội tụ giúp tập trung hình ảnh trên võng mạc để não bộ có thể nhận diện chúng một cách chính xác. Tuy nhiên ở người bị cận thị, hình ảnh của vật thể không nằm trên võng mạc mà ở phía trước nó, dẫn đến việc không thể nhìn rõ các vật ở xa. Điều này xảy ra do sự bất thường trong quá trình tập trung hình ảnh bên trong mắt.
Nguyên nhân
Các yếu tố nguy cơ và nguyên nhân gây cận thị bao gồm:
- Di truyền: Trẻ em có ba mẹ bị cận thị thường dễ bị cận thị hơn. Tuy nhiên, ngay cả khi ba mẹ không bị cận thị, trẻ vẫn có thể mắc phải tình trạng này, và nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được xác định rõ ràng. Di truyền chỉ là một phần trong các yếu tố gây cận thị.
- Môi trường: Thiếu thời gian tham gia các hoạt động ngoài trời có thể làm tăng nguy cơ phát triển cận thị.
- Hoạt động cận cảnh kéo dài: Thực hiện các hoạt động nhìn gần như đọc sách trong thời gian dài có liên quan đến việc tăng nguy cơ cận thị.
- Sử dụng màn hình điện tử: Trẻ em sử dụng máy tính hoặc thiết bị thông minh trong thời gian dài cũng có nguy cơ mắc cận thị cao hơn.
Nguyên nhân gây cận thị
Dấu hiệu nhận biết
Các dấu hiệu hoặc triệu chứng của cận thị có thể bao gồm:
- Mắt mờ khi nhìn xa: Khó khăn khi nhìn thấy rõ các vật ở xa, chẳng hạn như biển báo hoặc bảng đèn.
- Nheo mắt: Thường xuyên nheo mắt để cố gắng nhìn rõ hơn những vật thể ở xa.
- Mỏi mắt: Cảm giác mệt mỏi và khô mắt sau khi tập trung nhìn một điểm trong thời gian dài mà không chớp mắt đủ.
- Đau đầu: Cảm thấy đau đầu, có thể là toàn bộ hoặc chỉ ở một vùng cụ thể, do căng thẳng mắt.
- Chớp mắt liên tục: Số lần chớp mắt thông thường là 14-17 lần/phút ở thiếu niên và tăng lên 15-30 lần/phút ở người trưởng thành. Nếu chớp mắt quá nhiều, có thể đây là dấu hiệu cận thị hoặc một vấn đề tiềm ẩn khác.
Biến chứng của mắt cận thị
Cận thị có thể dẫn đến nhiều biến chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng, bao gồm:
- Giảm chất lượng cuộc sống: Cận thị gây khó khăn trong các hoạt động hàng ngày và làm giảm khả năng tham gia vào các hoạt động thể chất và xã hội.
- Mỏi mắt: Khi cận thị không được điều chỉnh, mắt phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến tình trạng mỏi mắt và đau đầu kéo dài.
- Nguy hiểm khi lái xe và vận hành máy móc: Cận thị có thể gây ra nguy cơ nghiêm trọng cho bản thân và người khác, đặc biệt trong trường hợp lái xe hoặc điều khiển các thiết bị nặng.
Biến chứng của mắt cận thị
Biến chứng nghiêm trọng khác:
- Bong võng mạc: Người cận thị nặng có nguy cơ cao bị bong võng mạc, khi lớp mô phía sau mắt bị tách ra khỏi thành mắt, có thể dẫn đến mù lòa. Điều này đòi hỏi người bệnh phải thường xuyên kiểm tra mắt để phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm.
- Tăng nhãn áp: Bệnh này làm tổn thương dây thần kinh thị giác, thường do sự tích tụ chất lỏng trong mắt, gây tăng áp lực nội nhãn. Tăng nhãn áp là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa ở người trên 60 tuổi, nhưng có thể ngăn ngừa nếu được điều trị kịp thời.
- Đục thủy tinh thể: Khi thủy tinh thể trở nên mờ đục do protein trong mắt bị hỏng, khiến thị lực bị ảnh hưởng, hình ảnh trở nên mờ nhạt và thiếu màu sắc.
Có thuốc làm giảm cận thị không?
Trước những thông tin về việc bào chế thành công thuốc uống giảm cận thị, các chuyên gia nhãn khoa khẳng định đây là tin đồn không có cơ sở khoa học và không chính xác. Hiện tại, chưa có nghiên cứu nào chứng minh rằng có thể dùng thuốc uống để chữa hay giảm cận thị như một số người vẫn tin tưởng.
Trên thực tế, những loại thuốc được quảng cáo với khả năng chữa cận thị thực chất chỉ là các loại thuốc bổ mắt, chứa các thành phần như vitamin A, E, C, các vitamin nhóm B, lutein, zeaxanthin và các dưỡng chất có lợi khác cho mắt.
Những thuốc này chỉ giúp bổ sung dưỡng chất, làm mắt khỏe mạnh hơn, giảm khô mắt và mỏi mắt, nhưng hoàn toàn không có khả năng làm giảm cận thị.
Có thuốc làm giảm cận thị không?
Để điều trị dứt điểm cận thị, hiện nay phương pháp phẫu thuật là cách duy nhất. Ngoài ra, các phương pháp như châm cứu, bấm huyệt, uống thuốc hoặc nhỏ mắt chỉ có tác dụng làm hạn chế tăng độ cận và hỗ trợ kiểm soát cận thị, chứ không thể chữa khỏi hay giảm cận thị hoàn toàn.
Các loại thuốc nhỏ mắt tốt cho người cận thị
NanoDrops được phát triển bởi Trung tâm Y tế Shaare Zedek và Đại học Bar-llan, Israel, là loại thuốc nhỏ mắt có khả năng giảm cận thị. Thuốc sử dụng các hạt nano có thể thẩm thấu hoặc bám trên giác mạc để điều chỉnh hình ảnh trong mắt, giúp người bị cận thị nhìn rõ các vật ở xa.
Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cần chiếu tia laser vào mắt sau khi dùng thuốc. Hiện tại, NanoDrops mới chỉ được thử nghiệm trên động vật và cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu trước khi có thể được áp dụng cho con người, vì vẫn còn một số vấn đề cần khắc phục.
Dù chưa có loại thuốc nhỏ mắt hay thuốc uống nào được công nhận là chữa khỏi cận thị, các bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân có thể sử dụng một số loại thuốc nhỏ mắt để hạn chế sự gia tăng độ cận, giảm cận thị và cải thiện sức khỏe của mắt.
- Atropine 0,01%: Thuốc được đánh giá là có khả năng hạn chế tăng độ cận ở trẻ và ít gây ra tác dụng phụ khi dùng. Tuy nhiên, khi sử dụng Atropine 0,01% bạn vẫn nên tham vấn ý kiến bác sĩ chuyên môn.
- Vitamin A: Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe đôi mắt, duy trì thị lực và giảm cảm giác mỏi hay khô mắt. Sản phẩm nhỏ mắt chứa vitamin A có thể là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả cho sự chăm sóc mắt.
- Vitamin E: Vitamin E giúp cải thiện sự hấp thu và bảo vệ vitamin A khỏi sự phân hủy, đồng thời thúc đẩy tuần hoàn máu và hỗ trợ nâng cao tình trạng thị lực. Hơn nữa, vitamin E còn có tác dụng ngăn ngừa các bệnh lý như thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể.
- Vitamin B6: Vitamin B6 hỗ trợ quá trình trao đổi chất trong tế bào mắt, giúp giảm tình trạng mờ và mỏi mắt. Việc bổ sung vitamin B6 cũng có tác dụng bảo vệ mắt khỏi các vấn đề như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
Các loại thuốc nhỏ mắt tốt cho người cận thị
Lưu ý khi dùng thuốc cho người bị cận thị
Để đảm bảo thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất trong việc bảo vệ và cải thiện thị lực, người dùng cần chú ý những điểm sau:
- Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng hoặc chỉ định của bác sĩ.
- Mua thuốc từ các nhà thuốc và bệnh viện uy tín, đảm bảo là hàng chính hãng.
- Kiểm tra thành phần thuốc, tránh sử dụng các thuốc chứa thành phần gây mẫn cảm cho cơ thể.
- Các đối tượng đặc biệt như phụ nữ mang thai, cho con bú, và trẻ em nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Bảo quản thuốc ở những khu vực khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp.
- Chú ý thời gian sử dụng thuốc để đạt hiệu quả tối ưu.
- Hạn chế tiếp xúc với thiết bị điện tử và dành thời gian nghỉ ngơi để mắt không bị căng thẳng.
- Thuốc nhỏ mắt thường chỉ có hiệu quả trong khoảng 15 ngày sau khi mở nắp, nên chú ý đến thời gian sử dụng.
- Trước khi nhỏ thuốc, không nên đeo kính áp tròng và đảm bảo mắt sạch sẽ.
- Thực hiện khám mắt định kỳ để bác sĩ có thể theo dõi và tư vấn về việc sử dụng thuốc hiệu quả nhất.
Nên làm gì nếu con có dấu hiệu cận thị
Nếu trẻ không bị cận thị bẩm sinh, bạn có thể thực hiện các biện pháp để ngăn chặn hoặc làm chậm sự phát triển của cận thị. Dưới đây là những phương pháp bạn có thể áp dụng để hạn chế tăng độ cận ở trẻ:
Đưa trẻ đi khám để phát hiện đúng độ cận
Đưa trẻ đi khám mắt để phát hiện đúng độ cận là một bước quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe thị lực của trẻ. Khi đi khám, cần lựa chọn phòng khám uy tín với trang thiết bị hiện đại và bác sĩ có chuyên môn cao. Vì trẻ em thường có khả năng điều tiết mắt rất cao, dẫn đến nguy cơ sai lệch trong việc đo độ cận hoặc xác định tật khúc xạ.
Nếu không kiểm tra đúng cách, trẻ có thể được chẩn đoán sai độ cận, dẫn đến việc đeo kính không phù hợp, gây mỏi mắt và ảnh hưởng đến tầm nhìn lâu dài. Do đó, việc khám tại các cơ sở chuyên khoa đáng tin cậy giúp đảm bảo rằng độ cận của trẻ được xác định chính xác, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Nên đưa trẻ đi khám để phát hiện đúng độ cận
Một số phương pháp giúp hạn chế tăng độ cận
Các phương pháp giúp hạn chế tăng độ cận bạn có thể quan tâm bao gồm:
Kính áp tròng Ortho-K
Đây là phương pháp điều chỉnh độ khúc xạ tạm thời bằng cách sử dụng thấu kính áp tròng cứng đeo qua đêm. Thao tác này giúp trẻ có tầm nhìn rõ nét vào ban ngày mà không cần kính gọng. Ortho-K hiệu quả trong việc ức chế sự tiến triển của cận thị, nhưng cần hướng dẫn trẻ cách sử dụng và vệ sinh kính đúng cách.
Thuốc nhỏ mắt Atropine 0.01%
Được chỉ định cho trẻ từ 6-15 tuổi với cận thị tiến triển nhanh. Atropine giúp làm giảm tốc độ tăng cận thị lên đến 50% sau 2 năm điều trị. Thuốc chỉ được sử dụng theo chỉ định bác sĩ, và có thể gây mờ thị lực gần vào buổi sáng, nhưng tác dụng phụ này sẽ hết sau 1-2 giờ.
Kính gọng đa tròng
Kính này có nhiều vùng nhìn với độ khúc xạ khác nhau, giúp giảm áp lực điều tiết mắt và làm chậm sự phát triển của cận thị. Trẻ cần thời gian để thích nghi với loại kính này.
Kính gọng đa tròng hạn chế tăng độ cận
Thói quen sinh hoạt
- Giảm thời gian nhìn gần và tuân thủ nguyên tắc 20:20:20.
- Hạn chế sử dụng thiết bị màn hình và đảm bảo bàn học kê gần cửa sổ.
- Ngồi đúng cách với bàn ghế phù hợp và dành ít nhất 2 giờ mỗi ngày ngoài trời để tăng cường nhìn xa và tiếp xúc ánh sáng tự nhiên.
Chăm sóc mắt hiệu quả để kiểm soát sự gia tăng độ cận
Chăm sóc mắt đúng cách có thể giúp giảm cận thị hiệu quả. Mặc dù những phương pháp này rất đơn giản và liên quan đến thói quen hàng ngày, nếu được thực hiện đúng cách, chúng sẽ có tác động tích cực đến sức khỏe đôi mắt. Để giảm cận thị bằng phương pháp tự nhiên, bạn nên:
- Đeo kính có độ cận chính xác: Sử dụng kính đúng độ giúp giảm tình trạng mỏi mắt do phải điều tiết quá mức.
- Giảm thời gian đeo kính: Tránh để mắt quá phụ thuộc vào kính, đặc biệt khi độ cận không quá cao.
- Để mắt nghỉ ngơi: Sau mỗi giờ làm việc, hãy cho mắt nghỉ và thực hiện các bài tập thể dục mắt.
- Đeo kính đúng với nhu cầu thị lực: Đảm bảo kính phù hợp với tầm nhìn của bạn.
- Bổ sung thực phẩm tốt cho mắt: Ăn nhiều thực phẩm có lợi cho sức khỏe mắt.
- Tham gia hoạt động ngoài trời: Tăng cường thời gian ở ngoài trời để cải thiện khả năng nhìn xa.
- Tạo thói quen làm việc hợp lý: Đảm bảo môi trường làm việc thoải mái và ánh sáng đầy đủ.
- Tránh ngủ muộn: Duy trì giờ ngủ đều đặn để mắt có thời gian phục hồi.
- Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử: Giảm tiếp xúc với màn hình ít nhất 2 giờ trước khi đi ngủ.
Chăm sóc mắt hiệu quả để kiểm soát sự gia tăng độ cận
Mặc dù nhiều người vẫn mong muốn tìm kiếm một loại thuốc thần kỳ để giảm cận thị, nhưng đến thời điểm hiện tại, khoa học vẫn chưa tìm ra câu trả lời. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng, vì chúng ta vẫn có thể kiểm soát và cải thiện tình trạng cận thị bằng nhiều cách khác nhau.
Đặt lịch khám tại vivision kid để bác sĩ khám và điều trị để hạn chế tối đa tăng độ cận của trẻ ba mẹ nhé.
