Tắc tuyến lệ có thể gây ra nhiều phiền toái cho sức khỏe mắt và cuộc sống hàng ngày. Không phải lúc nào điều trị tắc tuyến lệ cũng cần phẫu thuật. Dưới đây là 3 phương pháp điều trị hiệu quả, giúp cải thiện bệnh mà không cần can thiệp dao kéo.

Tắc tuyến lệ là gì?

Tuyến lệ nằm ở góc trên bên ngoài của mắt, gần mũi, bao gồm tuyến lệ chính và phụ. Chức năng của tuyến này là sản xuất nước mắt để duy trì độ ẩm, bôi trơn cho bề mặt mắt và mí mắt. Nước mắt không chỉ giúp loại bỏ bụi bẩn, mảnh vụn mà còn làm giảm ma sát, ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng mắt.

Tắc tuyến lệ còn gọi là tắc lệ đạo là một tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh, khi hệ thống dẫn lưu nước mắt bị tắc một phần hoặc hoàn toàn. 

Hậu quả là nước mắt không thể thoát ra bình thường, gây ra hiện tượng chảy nước mắt sống, dễ làm mắt bị kích ứng hoặc nhiễm trùng. Bên cạnh đó, nước mắt không thoát được sẽ không thể bay hơi hoặc tái hấp thu như trong quá trình tự nhiên.

Nguyên nhân tắc tuyến lệ

Tình trạng tắc tuyến lệ thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, với nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Van ở cuối tuyến lệ hoạt động không đúng cách hoặc gặp sự cố.
• Ống dẫn nước mắt bị hẹp.
• Sự phát triển bất thường của lỗ mở ở mí mắt.

Ngoài ra, tắc tuyến lệ cũng có thể do các vấn đề bệnh lý hoặc dị tật cấu trúc, như Polyp mũi, tổn thương tuyến lệ, u nang, hoặc sự chèn ép của xương mũi gây tắc ống dẫn nước mắt. Những nguyên nhân này thường làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Ngoài ra, một số yếu tố ít gặp hơn cũng có thể gây tắc tuyến lệ, bao gồm:

• Tuổi tác: Người lớn tuổi dễ bị hẹp các lỗ dẫn nước mắt, dẫn đến tắc nghẽn.
• Khối u: Khối u có thể chèn ép hệ thống ống dẫn nước mắt, gây tắc.
• Chấn thương: Các chấn thương ở vùng mũi có thể làm tắc ống dẫn nước mắt.
• Tác dụng phụ của xạ trị và hóa trị trong điều trị ung thư cũng có thể dẫn đến tắc tuyến lệ.

Biểu hiện của tắc tuyến lệ 

Để xác định xem trẻ có bị tắc tuyến lệ hay không, bạn có thể chú ý đến một số dấu hiệu sau:

• Khi trẻ khóc, không có nước mắt, nhưng lại có hiện tượng nước mắt tràn ra kèm chất nhầy từ túi lệ khi trẻ không có kích thích cảm xúc.
• Tình trạng chảy nước mắt tự nhiên (không khóc) dễ xuất hiện hơn vào những ngày có gió, nắng hoặc thời tiết lạnh. Đặc biệt, nước mắt thường chảy nhiều ở cuối ống lệ mũi bị tắc.
• Trẻ có thể thường xuyên bị chảy gỉ mắt, thị lực giảm dần, tròng trắng mắt đỏ hoặc bị sưng đau ở góc trong của mắt.
• Mắt trẻ luôn trong tình trạng ướt như vừa khóc do nước mắt đọng lại ở khe mi, đôi khi nước mắt rơi thành giọt.
• Trẻ hay dụi mắt hoặc có dấu hiệu đỏ da bờ mi.
• Trẻ có thể bị nhiễm trùng mắt, chẳng hạn như viêm kết mạc, với các dấu hiệu như đóng váng trên lông mi, nước mắt lẫn máu, chảy mủ, mắt mờ đục, và đôi khi kèm theo sốt.

Biểu hiện của tắc tuyến lệ

Phương pháp điều trị tắc tuyến lệ không cần phẫu thuật

Phương pháp điều trị tắc tuyến lệ không cần phẫu thuật bao gồm:

Thuốc nhỏ mắt và dùng nước muối sinh lý 

Nếu trẻ có dấu hiệu tắc tuyến lệ kèm theo nguy cơ nhiễm trùng, việc sử dụng thuốc nhỏ mắt là rất cần thiết. Thuốc nhỏ mắt điều trị tắc tuyến lệ có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng và bảo vệ mắt khỏi các biến chứng nguy hiểm.

Thuốc nhỏ mắt này thường được bác sĩ kê đơn sau khi xác định trẻ bị tắc tuyến lệ với nguy cơ nhiễm trùng cao. Cha mẹ cần tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh tự ý mua hoặc thay đổi liều dùng.

Ngoài việc sử dụng thuốc nhỏ mắt, việc vệ sinh mắt cho trẻ cũng rất quan trọng. Phụ huynh có thể dùng nước muối sinh lý để rửa mắt hàng ngày hoặc dùng bông gòn thấm nước muối lau nhẹ nhàng mắt trẻ. Nếu trẻ có nhiều ghèn vàng, việc vệ sinh sạch sẽ thường xuyên là cần thiết để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây bội nhiễm.

Thuốc nhỏ mắt và dùng nước muối sinh lý giúp điều trị tắc tuyến lệ

Massage

Massage lệ đạo cho trẻ sơ sinh không chỉ giúp mắt bé thư giãn mà còn mang lại sự thoải mái, giúp bé phục hồi năng lượng cho những hoạt động tiếp theo. Việc massage đúng cách cũng góp phần giúp đôi mắt của bé trở nên khỏe mạnh và tươi sáng tự nhiên. Các bước điều trị tắc tuyến lệ này cho bé rất dễ thực hiện:

• Đặt bé nằm trên giường hoặc trên hai chân.
• Một tay đỡ đầu bé, tay kia dùng ngón trỏ (hoặc ngón út) đặt lên góc mắt của bé, hướng mũi ngón tay về phía đầu bé. Ấn nhẹ để đẩy mủ (ghèn) trong túi lệ ra ngoài.
• Sử dụng bông gòn thấm nước ấm để lau sạch mắt cho bé.
• Nhỏ thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ (nếu có). Chờ khoảng 2 phút để thuốc lan đều trong mắt.
• Đặt ngón trỏ vào vị trí ban đầu, ấn nhẹ và miết ngón tay dọc theo cánh mũi. Lặp lại động tác này 10 lần.

Bạn nên thực hiện từ bước 1 đến bước 5 ba lần mỗi ngày. Ngoài ra, khi có thời gian, bạn có thể massage nhẹ nhàng mà không cần nhỏ thuốc, chỉ cần nhớ lau mắt bé bằng bông gòn thấm nước ấm và nước sạch.

Massage điều trị tắc tuyến lệ

Nong, thăm dò, rửa

Với trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi bị tắc tuyến lệ một phần, bác sĩ có thể khuyến nghị thực hiện kỹ thuật nong tuyến lệ, thăm dò và rửa để điều trị tắc tuyến lệ tình trạng này.

Nong tuyến lệ là phương pháp mở rộng tuyến lệ để khắc phục tình trạng tắc nghẽn. Kỹ thuật này sử dụng một dụng cụ đặc biệt để nhẹ nhàng nong rộng ống dẫn lệ, giúp nước mắt có thể thoát ra dễ dàng hơn. 

Quá trình này thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ, và mất chỉ vài phút để hoàn thành. Phương pháp này an toàn và có tỷ lệ thành công cao, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.

Thăm dò là một kỹ thuật được sử dụng để tìm kiếm và loại bỏ các chướng ngại vật trong ống dẫn lệ. Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ mỏng, dài và dẻo gọi là que thăm dò để kiểm tra toàn bộ hệ thống dẫn lệ. 

Khi gặp phải chỗ tắc nghẽn, que thăm dò sẽ nhẹ nhàng xuyên qua để khai thông đường dẫn. Kỹ thuật này thường được thực hiện dưới gây tê toàn thân hoặc gây tê cục bộ, tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng của trẻ.

Rửa tuyến lệ là bước cuối cùng trong quá trình điều trị, nhằm làm sạch hoàn toàn hệ thống dẫn lệ sau khi đã thực hiện nong hoặc thăm dò. Một dung dịch nước muối sinh lý hoặc thuốc kháng sinh sẽ được bơm qua ống dẫn lệ để loại bỏ hoàn toàn các mảnh vụn, vi khuẩn hoặc chất nhầy còn sót lại. 

Nong, thăm dò, rửa điều trị tắc tuyến lệ hiệu quả

Cách phòng tránh tắc tuyến lệ

Để phòng ngừa và quản lý hiệu quả tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ, các bậc phụ huynh cần lưu ý những điều sau:

• Hạn chế để trẻ tiếp xúc với người đang bị viêm kết mạc.
• Khi mát xa ống dẫn lệ cho trẻ, hãy rửa tay sạch sẽ để tránh lây nhiễm vi khuẩn vào mắt.
• Ngăn cản trẻ thường xuyên dụi hoặc chà mắt.
• Tránh hút thuốc lá gần trẻ, vì khói thuốc có thể gây kích ứng đường mũi và làm trầm trọng thêm tình trạng tắc tuyến lệ.

Trên đây là những thông tin về các phương pháp điều trị tắc tuyến lệ. Hy vọng rằng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này. Tắc tuyến lệ là vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não, áp xe não,…

Gọi điện ngay với vivision để được thăm khám và tư vấn chi tiết về phương pháp điều trị tắc tuyến lệ không phẫu thuật nhé.