Biểu hiện nhược thị thường không rõ ràng nên việc ba mẹ chủ động nhận biết chính là yếu tố quan trọng giúp trẻ chủ động phòng ngừa và chữa trị. Cùng vivision kid tìm hiểu về bệnh nhược thị ở trẻ em và dấu hiệu của nhược thị.

Nhược thị là gì?

Nhược thị, còn được gọi là “mắt lười,” là tình trạng suy giảm thị lực ở một hoặc cả hai mắt mà không có bất kỳ tổn thương cấu trúc nào rõ ràng. Tình trạng này xuất phát từ việc não bộ và mắt không phối hợp chặt chẽ với nhau. Khi đó, não sẽ dần bỏ qua các hình ảnh do mắt yếu truyền đến và chỉ sử dụng thông tin từ mắt có thị lực tốt hơn. Nếu không được điều trị kịp thời, nhược thị có thể dẫn đến suy giảm thị lực vĩnh viễn ở mắt bị ảnh hưởng.

Nhược thị thường phát triển từ khi còn nhỏ và nếu không phát hiện sớm, thị lực của trẻ sẽ không đạt được mức tối ưu. Các phương pháp điều trị như đeo kính áp tròng hoặc sử dụng miếng che mắt để kích thích hoạt động của mắt yếu có thể hỗ trợ phục hồi thị lực nếu được áp dụng kịp thời khi mới phát hiện biểu hiện nhược thị. Những biện pháp này khuyến khích mắt yếu làm việc hiệu quả hơn, giúp cải thiện dần chức năng thị giác.

Biểu hiện nhược thị

Việc nhận biết các biểu hiện nhược thị sớm rất quan trọng vì điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phục hồi thị lực của trẻ.

• Nheo mắt, nghiêng hoặc quay đầu để nhìn rõ hơn: Trẻ bị nhược thị thường gặp khó khăn khi nhìn vật thể từ xa hoặc gần. Do đó, chúng có thể nheo mắt hoặc nghiêng đầu để cải thiện tầm nhìn, đây là biểu hiện nhược thị rất dễ nhận ra nếu bố mẹ quan sát trẻ.
• Cầm đồ vật sát gần mặt: Một dấu hiệu dễ thấy ở trẻ bị nhược thị là cầm sách vở hoặc đồ vật rất gần mặt để có thể nhìn rõ hơn.
• Che một mắt, hay dụi mắt: Trẻ có xu hướng che một mắt khi cố gắng nhìn, đặc biệt là mắt yếu. Ngoài ra, dụi mắt liên tục cũng là một biểu hiện nhược thị thông qua việc mắt không điều chỉnh được hình ảnh.
• Thường xuyên đau đầu hoặc mỏi mắt: Nhược thị gây căng thẳng cho hệ thần kinh thị giác, làm trẻ thường xuyên đau đầu hoặc mỏi mắt.
• Khó khăn với việc học ở trường: Một biểu hiện nhược thị khác là mắt gặp khó khăn trong việc đọc sách, viết bài hay quan sát bảng, điều này ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập.
• Chảy nước mắt: Nhược thị có thể khiến mắt dễ bị kích ứng, làm trẻ chảy nước mắt nhiều hơn bình thường.
• Chỉ ngón tay trong khi đọc, khó đọc: Biểu hiện nhược thị ở trẻ em thường phải chỉ ngón tay vào từng dòng khi đọc, điều này giúp trẻ tập trung hơn khi mắt không thể tự điều chỉnh.
• Trẻ thường xuyên va vào đồ đạc hoặc ngã nhiều hơn bình thường: Thị lực yếu khiến trẻ gặp khó khăn trong việc nhận biết khoảng cách và vị trí của các vật thể xung quanh, làm tăng nguy cơ va chạm và té ngã cũng là một biểu hiện nhược thị.

Những biểu hiện nhược thị trên thường bị nhầm lẫn với các vấn đề phát triển khác, nhưng nếu ba mẹ nhận thấy con có nhiều biểu hiện bất thường. Cách tốt nhất là nên đưa con bạn đi khám ở các cơ sở nhãn khoa uy tín, để kịp thời phát hiện bệnh.

Nguyên nhân trẻ mắc bệnh nhược thị

Nguyên nhân khiến bệnh nhược thị ở trẻ em thường liên quan đến sự phát triển bất thường của hệ thống thị giác. Các yếu tố như mắc lác, tật khúc xạ hoặc đục các thành phần trong suốt của mắt có thể làm suy giảm khả năng nhìn rõ đều có thể là dấu hiệu của nhược thị. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nhược thị có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sự phát triển thị lực của trẻ.

Mắt lác

Lác mắt là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nhược thị ở trẻ.Đây là hiện tượng khi hai mắt không nhìn theo cùng một hướng, khiến cho mắt lệch không gửi hình ảnh chính xác đến não. Khi đó, não sẽ chọn bỏ qua tín hiệu từ mắt bị lệch để tránh nhầm lẫn và chỉ xử lý thông tin từ mắt khỏe mạnh. Quá trình này dần dần làm suy giảm chức năng của mắt yếu hơn, gây ra nhược thị. Việc điều trị lác cần phải được thực hiện kịp thời, bao gồm các biện pháp. Như đeo kính chỉnh thị lực, sử dụng băng che mắt, và trong một số trường hợp, cần phẫu thuật để điều chỉnh độ lệch của mắt.

Biểu hiện nhược thị

Tật khúc xạ

Tật khúc xạ như cận thị, viễn thị, hoặc loạn thị là nguyên nhân chính khác dẫn đến bệnh nhược thị ở trẻ em. Khi một mắt có tật khúc xạ nặng hơn mắt còn lại, não sẽ sử dụng mắt có thị lực tốt hơn, làm cho mắt yếu bị bỏ qua và không phát triển đúng cách. Trong tình huống này, mắt yếu sẽ dần mất khả năng điều chỉnh và phát triển thành tình trạng nhược thị. Để ngăn ngừa tình trạng này, việc điều chỉnh tật khúc xạ bằng kính mắt hoặc kính áp tròng là rất quan trọng, giúp cân bằng chức năng của hai mắt.

Đục các thành phần trong suốt trong mắt

Các hiện tượng như đục thủy tinh thể hoặc sẹo giác mạc cũng có thể dẫn đến bệnh nhược thị ở trẻ em. Đục thủy tinh thể bẩm sinh hoặc sẹo giác mạc do chấn thương làm cản trở ánh sáng đi qua giác mạc và thủy tinh thể một cách bình thường, dẫn đến việc hình ảnh mà mắt tiếp nhận bị mờ đi. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, trẻ có thể phát triển nhược thị do mắt không được kích thích bởi hình ảnh rõ ràng. Phẫu thuật sớm để khắc phục những bất thường này sẽ giúp cải thiện và ngăn chặn nhược thị.

Khi nào nên cho trẻ đi kiểm tra thị lực?

Việc kiểm tra thị lực cho trẻ em đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm tình trạng nhược thị cũng như các vấn đề về mắt khác. Các chuyên gia y tế khuyên rằng mọi trẻ nên được đánh giá thị lực bởi bác sĩ nhi khoa, bác sĩ gia đình hoặc bác sĩ nhãn khoa trước khi bước sang tuổi 4. Điều này không chỉ giúp nhận diện kịp thời biểu hiện nhược thị mà còn tạo điều kiện cho việc điều trị hiệu quả ngay từ đầu.

Nếu gia đình có tiền sử về bệnh mắt như lác, đục thủy tinh thể hoặc các bệnh mắt nghiêm trọng khác, bác sĩ nhãn khoa nên kiểm tra mắt của trẻ ngay từ khi trẻ còn sơ sinh. Điều này đảm bảo các vấn đề tiềm ẩn được phát hiện và quản lý từ sớm, tránh tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.

Ngoài ra, việc thăm khám định kỳ mỗi 6 tháng/lần cho tất cả mọi người, đặc biệt là trẻ em kể cả khi không phát hiện dấu hiệu của nhược thị là điều cần thiết để theo dõi sự phát triển thị lực. Điều chỉnh các phương pháp điều trị và phòng ngừa những biến chứng có thể phát sinh.

Kiểm tra thị lực cho trẻ em

Điều trị nhược thị ở trẻ em như thế nào?

Điều trị nhược thị hiệu quả phụ thuộc vào việc phát hiện bệnh sớm và tuân thủ các phương pháp điều trị mà bác sĩ đề ra. Dưới đây là những phương pháp chính được áp dụng để điều trị nhược thị ở trẻ em khi thấy trẻ có biểu hiện nhược thị:

• Khuyến khích trẻ sử dụng mắt yếu hơn: Đây là phương pháp phổ biến nhất trong điều trị nhược thị. Bác sĩ sẽ áp dụng một miếng che để phủ mắt khỏe, buộc trẻ phải sử dụng mắt yếu hơn. Điều này giúp kích thích mắt yếu hoạt động và dần dần phục hồi thị lực.
• Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nặng, phẫu thuật có thể là lựa chọn cần thiết, đặc biệt khi nhược thị do tật khúc xạ hoặc lác gây ra. Sau phẫu thuật, trẻ có thể cần đeo miếng bịt mắt hoặc kính áp tròng để điều chỉnh và tăng cường khả năng nhìn của mắt yếu.

Nhắn tin để được tư vấn cách thức đặt lịch kiểm tra mắt định kỳ tại vivision kid để bảo vệ đôi mắt trẻ.