Nhược thị ở trẻ em hay còn gọi là “mắt lười” là tình trạng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thị giác của trẻ. Vậy trẻ tự khỏi nhược thị được không? Có các phương pháp nào điều trị nhược thị ở trẻ em? Cùng vivision kid tìm hiểu nhé!
Giới thiệu về nhược thị
Nhược thị, còn gọi là mắt lười, là tình trạng mà một mắt không phát triển thị lực bình thường trong giai đoạn đầu đời của trẻ. Dù không có tổn thương thực thể nào, mắt vẫn không thể nhìn rõ. Đây là vấn đề thị lực phổ biến nhất ở trẻ em và thường ảnh hưởng đến một mắt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cả hai mắt đều có thể bị nhược thị.
Nhược thị ở trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nhìn rõ của trẻ mà còn gây ra những vấn đề về phối hợp giữa hai mắt, làm suy giảm khả năng nhận thức chiều sâu và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.
Nhiều bậc phụ huynh băn khoăn liệu nhược thị ở trẻ em có tự khỏi được hay không. Câu trả lời là nhược thị không tự khỏi. Nhược thị là một tình trạng bệnh lý và cần được điều trị kịp thời.
Nếu không được can thiệp, não bộ của trẻ sẽ tiếp tục bỏ qua tín hiệu từ mắt yếu, dẫn đến suy giảm thị lực vĩnh viễn ở mắt này. Chính vì thế, việc phát hiện và điều trị sớm là vô cùng quan trọng để cải thiện khả năng nhìn của trẻ.
Nhược thị là tình trạng mà một mắt không phát triển thị lực bình thường
Nguyên nhân gây nhược thị ở trẻ
Có ba nguyên nhân chính dẫn đến nhược thị ở trẻ em, đó là lác mắt, tật khúc xạ và sự tắc nghẽn của trục thị giác. Mỗi nguyên nhân đều có cách tác động khác nhau đến thị lực của trẻ, nhưng chúng đều gây ra hiện tượng giảm thị lực ở một hoặc cả hai mắt.
Lác mắt: Lác mắt là nguyên nhân phổ biến nhất gây nhược thị ở trẻ em. Khi một mắt bị lác, hai mắt không thể phối hợp với nhau để tạo ra một hình ảnh duy nhất.
Hậu quả là não sẽ chỉ nhận tín hiệu từ một mắt (thường là mắt khỏe hơn) và bỏ qua tín hiệu từ mắt còn lại, gây ra tình trạng nhược thị ở mắt yếu. Trẻ bị lác mắt nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn ở mắt bị ảnh hưởng.
Tật khúc xạ: Khi hai mắt có mức độ tật khúc xạ không đều, mắt có tật khúc xạ lớn hơn sẽ nhận được hình ảnh mờ hơn, từ đó não sẽ tập trung vào mắt khỏe và bỏ qua mắt yếu, dẫn đến nhược thị.
Đối với trẻ em bị tật khúc xạ, việc phát hiện sớm và điều trị bằng kính gọng hoặc kính áp tròng là vô cùng quan trọng để ngăn chặn nhược thị phát triển.
Sự tắc nghẽn của trục thị giác: Sự tắc nghẽn của trục thị giác có thể xảy ra khi có bất kỳ cản trở nào trong mắt làm gián đoạn hình ảnh đến võng mạc, chẳng hạn như đục thủy tinh thể bẩm sinh hoặc sụp mí nặng.
Khi võng mạc không nhận được tín hiệu hình ảnh, não sẽ không có đủ thông tin để phát triển thị lực đầy đủ, gây ra nhược thị.
Nhược thị ở trẻ em do sụp mí nặng
Triệu chứng nhược thị ở trẻ
Các triệu chứng nhược thị ở trẻ em thường không dễ nhận biết, đặc biệt là khi chỉ có một mắt bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, cha mẹ có thể chú ý đến những dấu hiệu sau để phát hiện sớm nhược thị ở trẻ:
- Mắt nhìn vào trong hoặc ra ngoài (lác mắt).
- Trẻ khó nhận thức chiều sâu, gặp khó khăn khi đánh giá khoảng cách.
- Nheo mắt hoặc nhắm một mắt khi nhìn vật ở xa.
- Trẻ thường nghiêng đầu hoặc va chạm khi di chuyển.
- Nhức đầu sau khi tập trung nhìn trong thời gian dài.
- Chớp mắt liên tục hoặc kêu đau mắt.
Trong nhiều trường hợp, nhược thị ở trẻ em không có triệu chứng rõ rệt và cha mẹ có thể không phát hiện ra nếu không cho trẻ đi khám mắt định kỳ.
Triệu chứng nhược thị ở trẻ em
Nhược thị có tự khỏi được không?
Vậy trẻ tự khỏi nhược thị được không? Câu trả lời là không. Nhược thị là một tình trạng cần được điều trị tích cực, không thể tự khỏi. Nếu không có sự can thiệp, khả năng thị lực của trẻ sẽ bị suy giảm nghiêm trọng và có thể dẫn đến mù lòa ở mắt bị ảnh hưởng. Điều quan trọng là phải điều trị nhược thị càng sớm càng tốt để cải thiện thị lực cho trẻ.
Khả năng hồi phục của trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Mức độ nhược thị: Trẻ bị nhược thị nhẹ có khả năng hồi phục nhanh hơn so với trẻ bị nhược thị nặng.
- Nguyên nhân gây bệnh: Nhược thị do lác mắt hoặc tật khúc xạ có thể được cải thiện tốt hơn với các phương pháp điều trị như đeo kính hoặc che mắt.
- Độ tuổi của trẻ: Trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 7 tuổi, có khả năng hồi phục thị lực cao hơn nhờ hệ thần kinh thị giác còn phát triển mạnh mẽ.
- Phương pháp điều trị: Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện thị lực.
Mặc dù trẻ nhỏ có khả năng hồi phục cao hơn so với người lớn khi điều trị nhược thị, bởi hệ thống thị giác của trẻ vẫn còn trong giai đoạn phát triển. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là nhược thị ở trẻ em sẽ tự khỏi nếu không điều trị. Ngược lại, nếu không can thiệp kịp thời, tình trạng này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.
Phương pháp điều trị nhược thị ở trẻ em
Sau khi tìm hiểu về nguyên nhân và dấu hiệu của nhược thị, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về các phương pháp điều trị nhược thị ở trẻ em. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp trẻ nhanh chóng phục hồi thị lực.
Sử dụng kính đeo gọng hoặc kính áp tròng: Việc sử dụng kính gọng hoặc kính áp tròng là phương pháp phổ biến và hiệu quả cho những trẻ bị nhược thị do tật khúc xạ. Kính giúp điều chỉnh sự khác biệt về độ sắc nét giữa hai mắt, đồng thời hỗ trợ cho mắt yếu có thể nhìn rõ hơn.
Đeo miếng che mắt: Miếng che mắt là phương pháp điều trị nhược thị truyền thống và hiệu quả. Phương pháp này yêu cầu che mắt khỏe để kích thích mắt yếu hoạt động nhiều hơn, từ đó cải thiện thị lực. Trẻ cần tuân thủ thời gian đeo miếng che mắt theo chỉ định của bác sĩ, thường từ vài giờ mỗi ngày đến cả ngày tùy vào mức độ nhược thị.
Bộ lọc Bangerter: Bộ lọc Bangerter là một giải pháp thay thế cho việc đeo miếng che mắt, được đặt lên thấu kính của mắt khỏe để làm giảm sự tập trung ánh sáng vào mắt này.
Sử dụng thuốc: Một số trường hợp nhược thị có thể được điều trị bằng cách sử dụng thuốc nhỏ mắt như Atropin để làm mờ tạm thời mắt khỏe, kích thích hoạt động của mắt yếu. Phương pháp này thường được áp dụng trong những trường hợp không thể sử dụng miếng che mắt.
Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nhược thị do các vấn đề bẩm sinh như đục thủy tinh thể, lác mắt hay sụp mí, phẫu thuật có thể là phương án điều trị cần thiết. Sau phẫu thuật, trẻ sẽ tiếp tục được theo dõi và điều trị bằng các phương pháp khác để cải thiện thị lực.
Đeo miếng che mắt
Tóm lại nhược thị ở trẻ em không tự khỏi được nhưng hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện và điều trị sớm. Việc kiên trì thực hiện các bài tập mắt, tuân thủ phác đồ điều trị và khám mắt định kỳ là rất quan trọng. Hãy nhớ rằng, với sự hỗ trợ của bác sĩ và sự quyết tâm của gia đình, trẻ hoàn toàn có thể vượt qua nhược thị và có một đôi mắt khỏe mạnh.
Hãy đặt lịch ngay với các chuyên gia tại vivision kid để được tư vấn và điều trị nhược thị cho trẻ kịp thời.
