Nhược thị là một vấn đề thị lực phổ biến ở trẻ em, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng nhìn và sự phát triển của trẻ. Hãy cùng vivision kid tìm hiểu nhược thị trong bài viết sau.
Nhược thị là gì?
Nhược thị hay còn gọi là “mắt lười” là tình trạng suy giảm thị lực, thường chỉ ảnh hưởng đến một bên mắt. Hiện tượng này xảy ra khi mối liên kết giữa não và mắt bị gián đoạn, dẫn đến việc não không thể nhận diện tín hiệu từ mắt bị ảnh hưởng.
Theo thời gian, não dần trở nên phụ thuộc vào mắt khỏe hơn, khiến cho mắt yếu ngày càng mất đi khả năng nhìn. Mặc dù được gọi là “mắt lười,” thực tế là người mắc nhược thị không phải do lười biếng, mà là do họ không thể điều khiển hoạt động của mắt một cách hiệu quả.
Mắt bé bị nhược thị
Nhược thị ảnh hưởng như thế nào đến trẻ?
Nhược thị tác động đến trẻ em bằng cách làm giảm khả năng nhìn của một hoặc cả hai mắt, mặc dù cấu trúc mắt có thể hoàn toàn bình thường.
Nếu không được nhận diện và điều trị sớm, tình trạng này có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng về thị lực trong thời gian dài. Dưới đây là những cách mà nhược thị có thể ảnh hưởng đến trẻ em:
Suy giảm thị lực
Nhược thị thường dẫn đến việc một mắt không phát triển thị lực như mong muốn. Hệ quả là trẻ sẽ gặp khó khăn trong việc nhìn thấy rõ các vật thể hoặc chi tiết nhỏ, bất kể khoảng cách gần hay xa.
Tình trạng thị lực yếu có thể gây cản trở trong việc học, đặc biệt là khi trẻ cần đọc sách, viết, hoặc nhìn vào bảng trong lớp học.
Khó khăn trong việc xác định chiều sâu
Trẻ em bị mắt nhược thị thường gặp khó khăn trong việc xác định chiều sâu (stereopsis), tức là khả năng ước lượng khoảng cách giữa các vật thể.
Điều này gây cản trở cho trẻ trong các hoạt động cần độ chính xác cao, chẳng hạn như bắt bóng, đạp xe hoặc tham gia vào các môn thể thao. Hơn nữa, khả năng phối hợp tay-mắt của trẻ cũng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Nhược thị có tác động đến khả năng xác định chiều sâu
Tác động đến quá trình học tập và thành tích học hành
Khi thị lực bị hạn chế, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc tập trung vào các bài học, đặc biệt là những môn học đòi hỏi nhiều kỹ năng đọc và thị giác. Tình trạng này có thể dẫn đến việc chậm tiến độ học tập và làm giảm sự tự tin của trẻ, vì trẻ có thể cảm thấy khó khăn khi theo kịp bạn bè.
Tăng nguy cơ bị lác (lé mắt)
Nhược thị không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ bị lác (lé mắt), một tình trạng mà hai mắt không đồng bộ trong việc nhìn thẳng về một hướng. Lé mắt không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn làm cho tình trạng mắt nhược thị trở nên nghiêm trọng hơn, làm giảm khả năng quan sát và nhận biết thế giới xung quanh.
Mất hoàn toàn thị lực nếu không được điều trị kịp thời
Nếu nhược thị không được phát hiện và điều trị sớm trong giai đoạn phát triển của trẻ (thường trước 8-10 tuổi), thị lực của mắt bị ảnh hưởng có thể không bao giờ phục hồi về mức bình thường, ngay cả khi được can thiệp bằng kính hoặc phẫu thuật sau này.
Tình trạng này có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn ở một mắt, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng nhìn tổng thể của trẻ trong tương lai.
Nhược thị có thể khiến mắt mất thị lực vĩnh viễn nếu không điều trị
Tâm lý và xã hội
Trẻ em mắc nhược thị thường gặp trở ngại trong việc giao tiếp xã hội và tham gia vào các hoạt động giải trí với bạn bè, do những hạn chế về thị lực khiến trẻ cảm thấy khó khăn và thiếu tự tin. Tình trạng này có thể dẫn đến tâm lý tự ti và cảm giác cô đơn.
Hạn chế trong các hoạt động thể thao và ngoại khóa
Những hoạt động như thể thao và vui chơi ngoài trời cần có thị lực tốt để nhận diện khoảng cách và thực hiện động tác một cách chính xác. Trẻ em mắc mắt nhược thị có thể gặp trở ngại khi tham gia vào các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ hay đạp xe, vì những hoạt động này yêu cầu khả năng phối hợp tay-mắt và nhận thức không gian tốt.
Khó khăn trong việc phát hiện triệu chứng sớm
Một trong những khó khăn lớn liên quan đến nhược thị ở trẻ là triệu chứng thường không được phát hiện kịp thời, vì trẻ có thể không nhận ra rằng thị lực của mình kém hơn so với người khác.
Trẻ em bị nhược thị thường phụ thuộc vào mắt khỏe, dẫn đến việc không thể hiện rõ ràng các dấu hiệu. Điều này làm cho nhiều trường hợp nhược thị chỉ được phát hiện khi tình trạng đã trở nên nghiêm trọng.
Ảnh hưởng đến tương lai
Nếu không được điều trị, bệnh nhược thị mắt có thể khiến trẻ gặp khó khăn trong nhiều khía cạnh của cuộc sống sau này, chẳng hạn như không thể thực hiện những công việc cần thị lực tốt (như lái xe, thợ sửa chữa, hoặc các nghề yêu cầu độ chính xác cao).
Điều này có thể hạn chế cơ hội nghề nghiệp và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ trong tương lai.
Nhược thị ảnh hưởng đến tương lai của trẻ
Những biện pháp phòng tránh nhược thị cho trẻ
Ngay từ khi còn nhỏ, cha mẹ cần hướng dẫn trẻ ngồi học với tư thế thẳng lưng, khoảng cách giữa mắt và sách tối ưu là 30cm. Hãy đảm bảo rằng không gian học tập đủ sáng, bàn ghế phù hợp với chiều cao của trẻ theo từng cấp học, và ánh sáng phải chiếu từ phía đối diện với tay viết.
Không nên để trẻ đọc sách, xem ti vi, hay chơi điện tử liên tục quá hai giờ. Ánh sáng từ đèn LED của các thiết bị này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về mắt. Ngoài ra, trẻ cũng không nên đọc sách khi đang di chuyển, nằm ngửa hoặc ở nơi thiếu sáng.
Cả người lớn lẫn trẻ nhỏ đều cần duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất xơ và vitamin để bảo vệ thị lực. Việc phát hiện và điều trị nhược thị sớm ở trẻ nhỏ giúp phục hồi thị lực nhanh hơn và có khả năng trở về mức bình thường cao hơn.
Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám mắt định kỳ hai lần một năm để phát hiện sớm dấu hiệu bệnh lý và điều trị kịp thời. Thành công trong việc điều trị phụ thuộc vào sự hiểu biết và hợp tác của phụ huynh, độ tuổi của trẻ, mức độ mắt nhược thị, cũng như các bệnh mắt khác đi kèm.
Những phương pháp điều trị nhược thị ở trẻ phổ biến
Điều trị bệnh nhược thị mắt dựa trên nguyên tắc hạn chế sử dụng mắt khỏe, tập trung vào mắt nhược và điều trị nguyên nhân khác. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Kính gọng hoặc kính áp tròng: Giúp điều chỉnh sự khác biệt độ sắc nét giữa hai mắt, cải thiện thị lực bằng cách hội tụ ánh sáng đúng vào võng mạc.
- Đeo miếng che mắt: Che mắt khỏe để kích thích não tập trung vào mắt nhược, thời gian đeo tùy thuộc vào mức độ nhược thị.
- Bộ lọc Bangerter: Đặt lên thấu kính mắt khỏe để giảm cường độ ánh sáng, kích thích mắt nhược hoạt động nhiều hơn.
- Sử dụng thuốc: Thuốc nhỏ mắt như Atropin 1% có thể làm yếu thị lực mắt khỏe, từ đó khuyến khích mắt nhược làm việc và cải thiện thị lực.
- Phẫu thuật: Các phương pháp phẫu thuật có thể bao gồm phẫu thuật lác, đục thủy tinh thể bẩm sinh, và các vấn đề khác liên quan đến thị lực. Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ tiếp tục điều trị bằng các phương pháp đã đề cập để phục hồi thị lực.
Trên đây là các giải đáp về nhược thị ảnh hưởng như thế nào đến trẻ? Để xác định phương pháp điều trị thích hợp cho tình trạng của mình, bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị cụ thể. Gọi điện với vivision kid ngay hôm nay để được bác sĩ, chuyên gia tư vấn, lựa chọn phương pháp điều trị bệnh nhược thị mắt.
