Điều trị loạn thị cần được thực hiện đúng cách để đạt hiệu quả tối ưu. Việc phân biệt rõ giữa loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải rất quan trọng, vì cách điều trị của hai loại này có nhiều điểm khác biệt cần được quan tâm.

Loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải là gì?

Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến, ảnh hưởng đến khả năng nhìn rõ của nhiều người. Khi mắc loạn thị, hình ảnh nhìn thấy sẽ bị mờ nhòe, méo mó. Có hai loại loạn thị chính là loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải. Mỗi loại có những đặc điểm và nguyên nhân khác nhau, nhưng đều ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Loạn thị bẩm sinh là gì?

Loạn thị bẩm sinh là một dạng loạn thị xảy ra ngay từ khi sinh ra, thường do di truyền hoặc do sự phát triển bất thường của giác mạc từ khi còn trong bụng mẹ. Giác mạc của mắt không có hình dạng đều đặn như thông thường, dẫn đến việc ánh sáng khi vào mắt không được hội tụ đúng điểm trên võng mạc, gây ra hiện tượng nhìn mờ hoặc méo hình.

Loạn thị bẩm sinh có thể xuất hiện ngay khi trẻ còn rất nhỏ và thường được phát hiện sớm khi trẻ bắt đầu có những dấu hiệu như khó khăn trong việc nhìn xa, hay gặp vấn đề khi nhìn các vật thể ở khoảng cách gần. Đây không phải là bệnh lý nguy hiểm, tuy nhiên, nếu không điều trị loạn thị, nó có thể gây ra các vấn đề về thị lực khác, ảnh hưởng đến khả năng học tập, làm việc và các hoạt động hàng ngày.

Loạn thị mắc phải là gì?

Loạn thị mắc phải xuất hiện sau khi mắt đã phát triển bình thường trong một thời gian. Nguyên nhân thường không liên quan đến di truyền mà chủ yếu là do các yếu tố bên ngoài như chấn thương, phẫu thuật mắt hoặc bệnh lý của giác mạc như keratoconus (giác mạc chóp) và có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào.

Không giống như loạn thị bẩm sinh, loạn thị mắc phải thường đi kèm với những triệu chứng rõ rệt hơn như đau mắt, mờ mắt hoặc mất tầm nhìn. Điều này làm cho việc phát hiện và điều trị loạn thị trở nên quan trọng, vì tình trạng này có thể tiến triển và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được can thiệp kịp thời.

Mắt bình thường và mắt loạn thị

Nguyên nhân dẫn đến loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải

Nguyên nhân chính dẫn đến loạn thị bẩm sinh là do di truyền. Nếu cha mẹ hoặc ông bà có tiền sử loạn thị, khả năng cao con cháu cũng có nguy cơ mắc phải tình trạng này từ khi sinh ra. 

Bên cạnh đó, những bất thường trong quá trình phát triển của giác mạc ngay từ khi còn trong bụng mẹ cũng có thể là nguyên nhân gây ra loạn thị bẩm sinh. Các bất thường này khiến giác mạc không có hình dạng đều, dẫn đến việc ánh sáng không được hội tụ đúng điểm, làm cho hình ảnh trở nên méo mó khi đi qua mắt.

Trong khi loạn thị bẩm sinh chủ yếu do di truyền, loạn thị mắc phải lại có nhiều nguyên nhân từ bên ngoài. Một trong những nguyên nhân chính là chấn thương mắt. Những tổn thương trực tiếp lên giác mạc hoặc mắt có thể làm thay đổi cấu trúc giác mạc, gây ra loạn thị. Ngoài ra, loạn thị cũng có thể phát sinh sau các cuộc phẫu thuật mắt, đặc biệt là các ca phẫu thuật liên quan đến giác mạc hoặc thủy tinh thể.

Các bệnh lý về giác mạc như keratoconus cũng là nguyên nhân gây ra loạn thị mắc phải. Keratoconus là một bệnh lý khiến giác mạc dần dần mỏng đi và trở nên hình nón, gây ra loạn thị ngày càng nặng. Cuối cùng, quá trình lão hóa mắt cũng có thể gây ra loạn thị, khi giác mạc dần mất đi tính đàn hồi và hình dạng ban đầu.

Các bệnh lý về giác mạc như giác mạc chóp cũng là nguyên nhân gây loạn thị mắc phải

Mức độ tiến triển loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải có gì khác nhau?

Mức độ tiến triển của loạn thị bẩm sinh thường ổn định sau khi mắt phát triển hoàn thiện. Trẻ thường có mức độ loạn thị ít thay đổi nhiều sau khi đạt độ tuổi trưởng thành, khi mà nhãn cầu đã ngừng phát triển. 

Mặc dù có sự thay đổi nhỏ trong một số trường hợp, đa số người mắc loạn thị bẩm sinh sẽ không thấy sự tiến triển nhanh chóng của tình trạng này theo thời gian. Điều này có nghĩa là nếu điều trị loạn thị sớm, dạng loạn thị này có thể được kiểm soát mà không gây ra nhiều phiền toái.

Ngược lại, loạn thị mắc phải có thể tiến triển nặng hơn, đặc biệt khi nguyên nhân gây ra loạn thị là những yếu tố như bệnh lý giác mạc hoặc tổn thương nghiêm trọng. Chẳng hạn, nếu loạn thị do bệnh lý như keratoconus, tình trạng này có thể xấu đi theo thời gian nếu không được kiểm soát đúng cách. Sự phát triển của bệnh lý giác mạc thường đi kèm với sự gia tăng mức độ loạn thị, khiến việc điều trị loạn thị trở nên phức tạp hơn.

Tiến triển cận thị

Phương pháp điều trị loạn thị bẩm sinh

Điều trị loạn thị bẩm sinh phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của tình trạng và nhu cầu của bệnh nhân. Thông thường, các phương pháp điều trị loạn thị phổ biến bao gồm sử dụng kính loạn hoặc kính áp tròng để điều chỉnh tầm nhìn. Những loại kính này giúp làm cho ánh sáng hội tụ đúng vào võng mạc, từ đó cải thiện tầm nhìn của người bệnh.

Trong các trường hợp loạn thị nặng hơn, có thể cân nhắc phẫu thuật chỉnh hình giác mạc như LASIK hoặc PRK. Phương pháp này sử dụng tia laser để thay đổi hình dạng của giác mạc, giúp cải thiện tầm nhìn mà không cần dùng kính. 

Tuy nhiên, phẫu thuật thường chỉ được thực hiện khi mức độ loạn thị đã ổn định và bệnh nhân đủ điều kiện phẫu thuật. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng mắt và đưa ra lời khuyên phù hợp.

Việc theo dõi định kỳ với bác sĩ chuyên khoa mắt là rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp phát hiện sớm các vấn đề mới mà còn đảm bảo rằng phương pháp điều trị loạn thị đang được áp dụng hiệu quả.

Điều trị loạn thị bẩm sinh bằng cách đeo kính loạn thị

Phương pháp điều trị loạn thị mắc phải

Đối với loạn thị mắc phải, phương pháp điều trị phụ thuộc nhiều vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Nếu loạn thị xuất phát từ chấn thương hoặc sau phẫu thuật, cũng tương tự như điều trị loạn thị bẩm sinh, bệnh nhân thường sẽ được khuyên sử dụng kính hoặc kính áp tròng để điều chỉnh tầm nhìn.

Nếu loạn thị do bệnh lý tiến triển như keratoconus, việc điều trị loạn thị có thể phức tạp hơn nhiều. Đối với bệnh nhân mắc keratoconus, kính áp tròng cứng thường được khuyến nghị. Chúng có khả năng tạo hình giác mạc tốt hơn và giúp cải thiện tầm nhìn. 

Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể cần phải thực hiện các phẫu thuật phức tạp hơn, chẳng hạn như ghép giác mạc. Phẫu thuật này nhằm khôi phục hình dạng và chức năng của giác mạc, từ đó cải thiện tầm nhìn.

Kính áp tròng cứng định hình giác mạc tốt hơn nên thường được dùng điều trị loạn thị do giác mạc chóp

Tóm lại, mặc dù cả hai dạng loạn thị này đều có thể được điều trị hiệu quả, nhưng phương pháp và mục tiêu điều trị lại có những khác biệt nhất định. Loạn thị bẩm sinh thường được điều chỉnh từ sớm để ngăn ngừa nhược thị ở trẻ em, trong khi loạn thị mắc phải có thể có nhiều nguyên nhân phức tạp hơn, đòi hỏi các phương pháp điều trị loạn thị đa dạng.

Hãy đến vivision kid để cùng chúng tôi chăm sóc đôi mắt trẻ thơ, giúp các bé có đôi mắt khỏe mạnh và sáng rõ!