Viễn thị là một tình trạng phổ biến liên quan đến khả năng nhìn xa và gần của mắt. Nhiều người thắc mắc liệu viễn thị có phải là một vấn đề di truyền hay không. Hãy cùng vivision giải đáp yếu tố di truyền của viễn thị trong bài viết sau.

Viễn thị là gì?

Cùng vivision tìm hiểu chi tiết hơn về định nghĩa và nguyên nhân gây ra viễn thị trước khi giải đáp vấn đề yếu tố di truyền của viễn thị:

Định nghĩa viễn thị

Viễn thị là một tình trạng tật khúc xạ của mắt, trong đó mắt gặp khó khăn khi nhìn gần, trong khi khả năng nhìn xa vẫn tốt. Khi ánh sáng đi qua giác mạc và thủy tinh thể, nó không được tập trung đúng vị trí trên võng mạc mà lại rơi phía sau. Điều này khiến các hình ảnh nhìn gần trở nên mờ nhạt và không rõ ràng. Viễn thị thường xuất hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng, và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày, nhất là đối với những công việc cần tập trung vào các chi tiết gần.

Viễn thị là gì?

Nguyên nhân gây ra viễn thị

Viễn thị có thể hình thành do nhiều nguyên nhân, từ bẩm sinh cho đến các yếu tố liên quan đến quá trình lão hóa:

• Di truyền: Yếu tố di truyền của viễn thị là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến viễn thị. Nếu trong gia đình có người bị viễn thị, nguy cơ con cái cũng bị tình trạng này sẽ tăng cao.
• Cấu trúc nhãn cầu ngắn: Viễn thị thường xảy ra khi nhãn cầu ngắn hơn bình thường, khiến cho khoảng cách giữa giác mạc và võng mạc ngắn lại. Điều này làm cho ánh sáng đi qua giác mạc và thủy tinh thể không được hội tụ đúng vị trí trên võng mạc, dẫn đến hình ảnh nhìn gần bị mờ.
• Giác mạc hoặc thủy tinh thể thiếu độ cong: Một giác mạc hoặc thủy tinh thể phẳng hoặc không đủ độ cong sẽ làm giảm khả năng hội tụ ánh sáng đúng cách, làm cho hình ảnh tập trung phía sau võng mạc.
• Tuổi tác và lão hóa: Viễn thị không chỉ là vấn đề của người trẻ mà còn có xu hướng trở nên phổ biến hơn khi tuổi tác tăng lên. Theo thời gian, độ đàn hồi của thủy tinh thể giảm đi, khiến mắt khó điều tiết khi nhìn gần, hiện tượng này thường được gọi là lão thị.
• Thói quen sinh hoạt: Một số người có thói quen tiếp xúc gần liên tục với màn hình máy tính, sách, hoặc các thiết bị điện tử khác mà không cho mắt nghỉ ngơi, điều này cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển viễn thị hoặc làm nặng thêm tình trạng sẵn có.

Thói quen tiếp xúc gần liên tục với màn hình máy tính gây viễn thị

Viễn thị có di truyền không?

Câu hỏi thường gặp là liệu viễn thị có phải là một vấn đề di truyền hay không. Cùng giải đáp với các chuyên gia nhãn khoa như sau:

Mức độ di truyền của viễn thị

Yếu tố di truyền của viễn thị vai trò quan trọng trong việc quyết định ai có nguy cơ bị viễn thị. Các nghiên cứu cho thấy nếu bố mẹ bị viễn thị, con cái sẽ có khả năng bị cao hơn so với những người không có yếu tố gia đình. Điều này là do cấu trúc của nhãn cầu, giác mạc và thủy tinh thể có thể được di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, tạo ra độ ngắn của nhãn cầu hoặc cấu trúc giác mạc không đủ cong – các nguyên nhân chính dẫn đến viễn thị.

Tuy nhiên, không phải ai có bố mẹ bị viễn thị cũng nhất định mắc phải tình trạng này. Mức độ di truyền còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả gen và môi trường tác động trong quá trình phát triển của trẻ.

Viễn thị có di truyền không?

Ảnh hưởng của môi trường và lối sống

Bên cạnh yếu tố di truyền, các yếu tố môi trường và thói quen sống cũng có thể ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của viễn thị. Sự gia tăng trong việc sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính và thói quen đọc sách trong điều kiện ánh sáng kém đều có thể gây mệt mỏi cho mắt và làm tăng nguy cơ mắc viễn thị. Những thói quen sinh hoạt này làm mắt phải điều tiết liên tục, đặc biệt khi không được nghỉ ngơi đúng cách, dẫn đến căng thẳng cho hệ thống thị giác.

Các yếu tố khác ảnh hưởng đến viễn thị

Ngoài yếu tố di truyền của viễn thị, một số yếu tố khác cũng góp phần vào sự phát triển của viễn thị:

• Tuổi tác: Khi tuổi càng cao, khả năng điều tiết của mắt giảm, dẫn đến tình trạng lão thị. Điều này khiến mắt khó nhìn rõ các vật gần do mất độ đàn hồi của thủy tinh thể. Mặc dù lão thị không hoàn toàn giống viễn thị, nhưng cũng là một tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi, ảnh hưởng đến tầm nhìn gần.
• Tình trạng sức khỏe tổng quát: Một số vấn đề sức khỏe như tiểu đường và tăng huyết áp có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mắt, làm nặng thêm các vấn đề khúc xạ, bao gồm viễn thị.
• Chế độ dinh dưỡng: Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe mắt. Các chất dinh dưỡng như vitamin A, C, và E, cùng với omega-3 và các khoáng chất khác, có tác dụng bảo vệ mắt khỏi tổn thương và cải thiện sức khỏe tổng thể. Thiếu hụt các chất này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt, bao gồm các vấn đề tật khúc xạ.

Tuổi tác cũng là yếu tố khác ảnh hưởng đến viễn thị

Những ai có nguy cơ cao mắc viễn thị?

Để nhận biết những ai có nguy cơ cao mắc viễn thị, chúng ta cần xem xét một số yếu tố di truyền và độ tuổi.

Gia đình có tiền sử viễn thị

Yếu tố di truyền là một trong những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến nguy cơ mắc viễn thị. Nếu trong gia đình có người mắc viễn thị, như bố mẹ hoặc ông bà, khả năng di truyền bệnh cho thế hệ tiếp theo là rất cao. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trẻ em có bố hoặc mẹ mắc viễn thị có nguy cơ cao hơn đáng kể so với những trẻ không có tiền sử gia đình về tình trạng này. Điều này có thể được giải thích bằng cách mà cấu trúc của nhãn cầu và các thành phần quang học của mắt được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Đặc biệt, nếu cả hai bậc phụ huynh đều mắc viễn thị, nguy cơ con cái mắc phải tình trạng này có thể lên tới 50% hoặc hơn. Do đó, việc theo dõi sức khỏe mắt cho những người trong gia đình có tiền sử viễn thị là rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Trẻ em và thanh thiếu niên

Trẻ em và thanh thiếu niên là nhóm có nguy cơ cao mắc viễn thị, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển mắt. Khi trẻ trong độ tuổi phát triển, mắt vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Nếu có yếu tố di truyền từ gia đình, trẻ sẽ dễ mắc các vấn đề về tật khúc xạ hơn. Thực tế, viễn thị thường xuất hiện sớm ở trẻ em, và nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể tiếp tục kéo dài vào tuổi trưởng thành.

Trẻ em và thanh thiếu niên có nguy cơ cao mắc viễn thị

Trong một số trường hợp, trẻ em có thể không nhận ra rằng chúng đang gặp khó khăn khi nhìn gần. Điều này có thể dẫn đến việc chúng gặp khó khăn trong học tập và hoạt động hàng ngày, từ việc đọc sách đến tham gia các hoạt động thể chất. Do đó, việc kiểm tra mắt định kỳ cho trẻ em là cần thiết, đặc biệt là khi có tiền sử gia đình về viễn thị. Các bậc phụ huynh cần chú ý đến những dấu hiệu như nheo mắt khi đọc hoặc thường xuyên kêu ca về việc không nhìn thấy rõ các vật gần.

Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm viễn thị

Phát hiện sớm viễn thị không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn phòng ngừa các vấn đề nghiêm trọng khác liên quan đến sức khỏe mắt.

Lợi ích của việc phát hiện sớm

Đầu tiên nếu được phát hiện và điều trị kịp thời người bệnh có thể ngăn chặn hoặc giảm thiểu các triệu chứng khó chịu như nhức đầu, mỏi mắt và khó khăn trong việc tập trung vào các hoạt động hàng ngày. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ em và thanh thiếu niên, vì tình trạng viễn thị không được điều trị có thể ảnh hưởng đến sự phát triển học tập và xã hội của trẻ.

Thứ hai, việc phát hiện sớm viễn thị còn giúp ngăn chặn sự tiến triển của tình trạng này. Khi viễn thị không được kiểm soát, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm mất thị lực hoặc các tật khúc xạ khác như cận thị. Thông qua các biện pháp điều trị kịp thời, người bệnh có thể duy trì chất lượng thị lực tốt và giảm nguy cơ mắc các vấn đề về mắt trong tương lai.

Phát hiện sớm viễn thị sẽ điều trị kịp thời tật khúc xạ này

Các phương pháp kiểm tra thị lực

Để phát hiện viễn thị một cách hiệu quả, có nhiều phương pháp kiểm tra thị lực mà mọi người có thể áp dụng. Một trong những phương pháp phổ biến nhất là kiểm tra thị lực bằng bảng kiểm tra (bảng Snellen). Bệnh nhân sẽ được yêu cầu đọc các chữ cái trên bảng ở khoảng cách nhất định để xác định mức độ thị lực của mình.

Ngoài ra, các bác sĩ nhãn khoa có thể sử dụng các thiết bị chuyên dụng như máy đo khúc xạ để xác định chính xác tình trạng khúc xạ của mắt. Kiểm tra mắt định kỳ cũng là một phần quan trọng trong việc theo dõi tình trạng viễn thị, giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Biện pháp phòng ngừa và chăm sóc mắt

Để giảm nguy cơ mắc viễn thị và bảo vệ sức khỏe mắt, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng.

Khám mắt định kỳ

Khám mắt định kỳ là một trong những cách hiệu quả nhất để theo dõi sức khỏe mắt. Người lớn và trẻ em nên đi kiểm tra mắt ít nhất một lần mỗi năm, đặc biệt là những người có tiền sử gia đình mắc viễn thị hoặc các tật khúc xạ khác. Việc kiểm tra định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt và đưa ra giải pháp điều trị kịp thời.

Khám mắt định kỳ để theo dõi sức khỏe và phòng ngừa bệnh mắt

Tạo thói quen sinh hoạt lành mạnh

Thói quen sinh hoạt lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe mắt. Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, đặc biệt là trong khoảng cách gần, giúp giảm căng thẳng cho mắt. Quy tắc 20-20-20 là một nguyên tắc đơn giản mà mọi người có thể áp dụng: sau mỗi 20 phút làm việc, hãy nhìn xa khoảng 20 feet (khoảng 6 mét) trong ít nhất 20 giây.

Dinh dưỡng hợp lý

Chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng góp phần không nhỏ trong việc phòng ngừa viễn thị. Các thực phẩm giàu vitamin A, C, E, cũng như các khoáng chất như kẽm và omega-3 có thể giúp duy trì sức khỏe mắt. Thực phẩm như cà rốt, cải xanh, cá hồi và các loại hạt là những lựa chọn tốt cho đôi mắt.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng góp phần trong việc phòng ngừa viễn thị

Phát hiện sớm viễn thị và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe mắt. Hãy luôn chăm sóc cho đôi mắt của bạn, vì đó là cửa sổ của tâm hồn và là công cụ quan trọng giúp bạn tận hưởng cuộc sống. Nếu bạn đang gặp khó khăn về thị lực hoặc cần được tư vấn về viễn thị, hãy liên hệ với vivision ngay hôm nay! Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng giúp bạn tìm ra phương pháp tối ưu để bảo vệ và cải thiện sức khỏe đôi mắt của bạn.