Bài viết này sẽ cung cấp 5 thông tin quan trọng về loạn thị mà bạn cần biết, giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, và cách điều trị tình trạng này để bảo vệ sức khỏe mắt.
Loạn thị là gì?
Mắt loạn thị
Loạn thị (Astigmatism) là một tật khúc xạ mắt, xảy ra khi bề mặt giác mạc (lớp trước của mắt) hoặc thủy tinh thể (bên trong mắt) có hình dạng bất thường. Thay vì có hình dạng cong đều như bề mặt của một quả bóng, giác mạc hoặc thủy tinh thể ở người bị loạn thị có hình dạng méo mó, giống như mặt một quả bóng bầu dục.
Sự méo mó này làm cho ánh sáng không tập trung vào một điểm duy nhất trên võng mạc (màng phía sau mắt), mà thay vào đó phân tán vào nhiều điểm khác nhau. Điều này dẫn đến việc nhìn thấy hình ảnh bị mờ, méo cả ở khoảng cách xa và gần.
Loạn thị thường đi kèm với cận thị (khó nhìn xa) hoặc viễn thị (khó nhìn gần), và có thể gây nhức mắt, mỏi mắt, hoặc đau đầu nếu không được điều chỉnh đúng cách.
Các dấu hiệu loạn thị ở trẻ em
Các dấu hiệu loạn thị ở trẻ em có thể khó nhận biết vì trẻ thường không biết cách diễn đạt vấn đề về thị lực. Tuy nhiên, dưới đây là một số dấu hiệu quan trọng mà phụ huynh nên lưu ý:
Nhìn mờ hoặc méo hình ảnh: Trẻ có thể gặp khó khăn khi nhìn cả ở xa và gần. Các vật thể có thể trông bị mờ hoặc méo, khiến trẻ phải căng mắt để nhìn rõ hơn.
Nheo mắt hoặc nghiêng đầu: Trẻ thường xuyên nheo mắt hoặc nghiêng đầu khi nhìn một vật thể, điều này có thể là cách chúng cố gắng điều chỉnh thị lực để nhìn rõ hơn.
Dụi mắt thường xuyên: Trẻ bị loạn thị có thể cảm thấy mỏi mắt hoặc khó chịu và thường xuyên dụi mắt, đặc biệt sau khi cố gắng nhìn một vật gì đó lâu.
Khó tập trung hoặc mất hứng thú học tập: Khó khăn trong việc nhìn rõ có thể khiến trẻ mất tập trung trong học tập, đặc biệt khi đọc hoặc viết. Điều này có thể dẫn đến việc trẻ gặp khó khăn trong việc học, do không nhìn rõ chữ trên bảng hoặc trong sách.
Kêu đau đầu hoặc mỏi mắt: Trẻ có thể phàn nàn về việc đau đầu, đau mắt, hoặc mỏi mắt sau các hoạt động yêu cầu tập trung nhìn, chẳng hạn như đọc sách, xem TV, hoặc sử dụng thiết bị điện tử.
Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám mắt sớm để kiểm tra và điều chỉnh thị lực kịp thời.
Nguyên nhân gây ra loạn thị ở trẻ
Loạn thị có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng. Dưới đây là phân tích chi tiết hơn về nguyên nhân và các yếu tố liên quan đến loạn thị:
Di truyền:
Nguy cơ mắc loạn thị có thể được di truyền từ cha mẹ. Điều này có nghĩa là nếu trong gia đình có người bị loạn thị, con cái có khả năng cao hơn mắc phải tình trạng này. Đây là một yếu tố không thể kiểm soát được, và loạn thị do di truyền thường xuất hiện từ khi trẻ còn nhỏ, đôi khi từ lúc sinh ra.
Bệnh về mắt:
Một số bệnh lý về mắt như viêm giác mạc, viêm kết mạc hoặc các tình trạng nhiễm trùng mắt khác có thể làm tổn thương cấu trúc giác mạc, gây ra loạn thị. Những bệnh này có thể ảnh hưởng đến hình dạng của giác mạc, làm thay đổi sự khúc xạ của ánh sáng trong mắt và dẫn đến tình trạng nhìn mờ, méo.
Chấn thương mắt:
Chấn thương trực tiếp vào mắt có thể làm biến dạng giác mạc, khiến nó không còn giữ được hình dạng tròn đều vốn có. Điều này có thể xảy ra trong các tai nạn, va đập hoặc khi bị vật cứng đâm vào mắt, làm hỏng cấu trúc mắt và dẫn đến loạn thị.
Sau phẫu thuật mắt:
Một số ca phẫu thuật mắt, đặc biệt là phẫu thuật điều trị các bệnh lý về mắt như đục thủy tinh thể hoặc phẫu thuật cận thị, có thể gây biến dạng giác mạc nếu quá trình phẫu thuật làm ảnh hưởng đến bề mặt giác mạc. Điều này có thể dẫn đến loạn thị hậu phẫu.
Loạn thị ảnh hưởng như thế nào đến thị lực?
Mắt loạn thị ảnh thưởng đến thị lực
Ở người có thị lực bình thường, giác mạc và thủy tinh thể ở phía trước mắt có hình dạng tròn đều, giúp khúc xạ (bẻ cong) các tia sáng một cách chính xác để chúng hội tụ trên võng mạc – lớp màng nhạy sáng nằm ở phía sau mắt. Nhờ đó, hình ảnh mà ta nhìn thấy sẽ rõ ràng và sắc nét.
Tuy nhiên, với loạn thị, giác mạc hoặc thủy tinh thể có hình dạng không đều, gây ra sự lệch lạc trong quá trình khúc xạ ánh sáng. Kết quả là các tia sáng không tập trung đúng vào võng mạc mà có thể hội tụ ở phía trước hoặc phía sau nó, làm cho hình ảnh bị mờ hoặc méo, bất kể bạn nhìn gần hay xa.
Người bị loạn thị thường gặp khó khăn trong việc nhìn rõ mọi vật, bất kể khoảng cách. Ngoài ra, loạn thị có thể xảy ra cùng với các tật khúc xạ khác như:
Cận thị (myopia): Khó nhìn xa, nhưng nhìn gần rõ.
Viễn thị (hyperopia): Khó nhìn gần, nhưng nhìn xa rõ.
Như vậy, thay vì tập trung ánh sáng đúng vị trí trên võng mạc, mắt bị loạn thị làm ánh sáng phân tán không đều, khiến hình ảnh trở nên mờ nhòe cả ở khoảng cách gần và xa.
Các phương pháp điều trị loạn thị ở trẻ
Các phương pháp điều trị loạn thị ở trẻ:
Mang kính
Một trong những phương pháp phổ biến nhất để điều trị loạn thị ở trẻ là sử dụng kính mắt. Kính gọng với tròng kính được thiết kế đặc biệt giúp điều chỉnh sự lệch lạc trong khúc xạ ánh sáng, cải thiện khả năng tập trung ánh sáng vào võng mạc. Kính giúp trẻ nhìn rõ hơn và giảm các triệu chứng như mỏi mắt, nhức đầu. Kính điều chỉnh loạn thị thường được kê toa dựa trên mức độ lệch khúc xạ của trẻ, và cần kiểm tra định kỳ để điều chỉnh theo sự phát triển của mắt.
Phẫu thuật
Trong những trường hợp loạn thị nặng hoặc không đáp ứng tốt với kính, phẫu thuật có thể là lựa chọn để điều trị. Phẫu thuật khúc xạ, như LASIK (Laser-Assisted In Situ Keratomileusis), giúp tái tạo lại hình dạng của giác mạc, từ đó khắc phục loạn thị. Tuy nhiên, phương pháp này thường không được khuyến cáo cho trẻ nhỏ vì mắt của trẻ vẫn đang phát triển. Phẫu thuật thường được xem xét khi trẻ lớn hơn hoặc trong trường hợp cần điều chỉnh lớn.
Phòng ngừa và chăm sóc mắt cho trẻ bị loạn thị
Những cách phòng ngừa và chăm sóc mắt cho trẻ loạn thị:
Khám mắt định kỳ: Đưa trẻ đi khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm loạn thị và các vấn đề về mắt khác. Kiểm tra mắt thường xuyên giúp điều chỉnh kính kịp thời, đảm bảo trẻ luôn có thị lực tốt nhất.
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt: Khuyến khích trẻ có thói quen sinh hoạt lành mạnh, bao gồm việc đảm bảo ánh sáng đủ khi học tập và đọc sách, tránh ngồi quá gần màn hình tivi hoặc thiết bị điện tử.
Chế độ dinh dưỡng tốt cho mắt: Bổ sung vào chế độ ăn của trẻ các thực phẩm giàu vitamin A, C, và E, cùng với các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ và tăng cường sức khỏe mắt.
Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử: Quản lý thời gian trẻ sử dụng máy tính, điện thoại và các thiết bị điện tử khác để giảm thiểu căng thẳng cho mắt.
Chăm sóc mắt đúng cách và khám định kỳ có thể giúp kiểm soát loạn thị và giữ cho thị lực của trẻ phát triển tốt.
Đặt lịch khám loạn thị tại vivision với bác sĩ chuyên khoa giỏi.
