Thuốc liệt điều tiết giúp đo khúc xạ chính xác, đặc biệt ở trẻ nhỏ, bằng cách loại bỏ tạm thời khả năng điều tiết của mắt. Cùng vivision kid tìm hiểu việc sử dụng thuốc này giúp bác sĩ xác định đúng tật khúc xạ, tránh sai lệch kết quả.

Thuốc liệt điều tiết là gì?

Khi đo khúc xạ mắt, đặc biệt ở trẻ nhỏ hoặc những người có khả năng điều tiết mạnh, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc liệt điều tiết để đảm bảo kết quả chính xác. Đây là một phương pháp quan trọng giúp xác định đúng tật khúc xạ, tránh sai lệch do co thắt điều tiết. Vậy thuốc liệt điều tiết là gì, tác dụng ra sao và khi nào cần sử dụng? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong phần dưới đây.

Khái niệm

Thuốc liệt điều tiết là nhóm thuốc giúp ức chế tạm thời hoạt động của cơ thể mi, làm giãn đồng tử và làm mất khả năng điều tiết của mắt. Việc sử dụng thuốc này giúp bác sĩ đo được độ khúc xạ thực sự của mắt, đặc biệt quan trọng trong các trường hợp tật khúc xạ ở trẻ nhỏ hoặc những người có khả năng điều tiết mạnh, giúp ngăn chặn hiện tượng co thắt điều tiết gây sai lệch kết quả đo thị lực.

Tác dụng của liệt điều tiết

Việc sử dụng thuốc liệt điều tiết không chỉ đơn thuần giúp đo khúc xạ chính xác mà còn đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị một số bệnh lý về mắt. Nhờ khả năng ức chế tạm thời hoạt động điều tiết, thuốc này giúp bác sĩ đánh giá đúng tình trạng khúc xạ thực tế, đồng thời hỗ trợ phát hiện sớm các vấn đề về thị giác. 

Dưới đây là những tác dụng chính của thuốc liệt điều tiết đối với sức khỏe đôi mắt.

• Giúp xác định chính xác tật khúc xạ: Ở trẻ nhỏ và những người có khả năng điều tiết cao, việc đo khúc xạ mà không sử dụng thuốc liệt điều tiết có thể dẫn đến kết quả sai lệch, đặc biệt có thể khiến độ cận cao hơn thực tế.
• Hỗ trợ chẩn đoán một số bệnh lý mắt: Các bệnh như rối loạn điều tiết, lác điều tiết, viễn thị ẩn đều có thể được phát hiện thông qua việc tra thuốc liệt điều tiết.
• Ứng dụng trong điều trị: Một số bệnh lý như viêm màng bồ đào,…. cần được điều trị bằng thuốc liệt điều tiết để giảm hoạt động điều tiết của mắt, giúp mắt thư giãn và hồi phục.

Các thuốc liệt điều tiết hay sử dụng

Hiện nay, có nhiều loại thuốc liệt điều tiết được sử dụng trong thăm khám và điều trị các tật khúc xạ, mỗi loại có thời gian tác dụng và mục đích sử dụng khác nhau. Việc lựa chọn thuốc phù hợp sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng khúc xạ của bệnh nhân cũng như yêu cầu của bác sĩ chuyên khoa. Dưới đây là một số loại thuốc phổ biến và đặc điểm của từng loại.

• Atropine: Có tác dụng mạnh, kéo dài từ 7 đến 14 ngày, thường được sử dụng trong trường hợp chẩn đoán lác điều tiết hoặc bệnh nhân có điều tiết mạnh
• Cyclopentolate: Có tác dụng trung bình, khoảng 24 giờ, thường được sử dụng trong đo khúc xạ ở trẻ nhỏ.
• Tropicamide: Tác dụng ngắn nhất, kéo dài từ 4 đến 6 giờ, thích hợp để đo khúc xạ nhanh hoặc đánh giá mắt ở người lớn.

Sử dụng thuốc liệt điều tiết cho mắt

Khi nào cần tra liệt điều tiết để đo khúc xạ?

Việc thăm khám khúc xạ chính xác đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tật khúc xạ và hướng điều chỉnh phù hợp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ hoặc những người có khả năng điều tiết mạnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, kết quả đo có thể bị sai lệch do sự can thiệp của cơ chế điều tiết tự nhiên của mắt. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc liệt điều tiết để loại bỏ ảnh hưởng của sự điều tiết, giúp xác định chính xác độ cận, viễn hoặc loạn thị. 

Dưới đây là những tình huống cụ thể mà việc tra thuốc liệt điều tiết là cần thiết.

Con thăm khám lần đầu

Trong lần thăm khám khúc xạ đầu tiên, đặc biệt với trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, bác sĩ thường chỉ định tra thuốc liệt điều tiết để đo chính xác tật khúc xạ. Vì ở độ tuổi này, khả năng điều tiết mắt còn rất linh hoạt, nếu không làm mất điều tiết tạm thời, kết quả đo có thể bị sai lệch. Việc xác định đúng trẻ có bị cận, viễn hay loạn thị không giúp bác sĩ đưa ra quyết định chính xác về việc có cần đeo kính hay không và loại kính phù hợp.

Con có thay đổi tật khúc xạ nhiều

Nếu ba mẹ nhận thấy con mình có sự thay đổi nhanh chóng về thị lực, chẳng hạn như độ cận hoặc viễn tăng hoặc giảm nhanh trong vài tháng, bác sĩ có thể yêu cầu tra thuốc liệt điều tiết để đo khúc xạ chính xác. Trong nhiều trường hợp, trẻ có thể điều tiết quá mức khiến kết quả đo không phản ánh đúng tật khúc xạ thực tế, dẫn đến việc đeo kính không phù hợp. Tra thuốc liệt điều tiết sẽ giúp loại bỏ yếu tố điều tiết tạm thời, từ đó xác định chính xác tình trạng tật khúc xạ của trẻ.

Các trường hợp cần đánh giá chuyên sâu về thị giác hai mắt

Những trẻ có biểu hiện lác mắt, nhược thị hoặc chênh lệch khúc xạ giữa hai mắt cần được kiểm tra kỹ bằng tra thuốc liệt điều tiết. Điều này giúp bác sĩ phát hiện sớm các bất thường về thị giác hai mắt, đánh giá đúng tình trạng của từng mắt để đưa ra phương án điều trị phù hợp, tránh tình trạng nhược thị hoặc mất cân bằng thị giác lâu dài.

Ba mẹ nên làm gì khi con cần tra liệt điều tiết?

Khi bác sĩ chỉ định tra thuốc liệt điều tiết để đo khúc xạ cho trẻ, nhiều ba mẹ có thể lo lắng về tác dụng của thuốc cũng như cách chăm sóc con trong quá trình này. Mặc dù đây là một phương pháp an toàn và phổ biến trong nhãn khoa, ba mẹ vẫn cần lưu ý một số vấn đề quan trọng để đảm bảo hiệu quả của việc đo khúc xạ và hạn chế tối đa những bất tiện cho con. 

Dưới đây là những điều ba mẹ cần biết và chuẩn bị khi con cần tra thuốc liệt điều tiết.

Lưu ý các vấn đề bệnh lý toàn thân của trẻ:

Trước khi tra thuốc liệt điều tiết, việc đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát của trẻ là rất quan trọng. Một số bệnh lý nền có thể làm tăng nguy cơ phản ứng phụ khi sử dụng thuốc, do đó ba mẹ cần thông báo đầy đủ với bác sĩ về tiền sử bệnh của con. 

Việc kiểm tra cẩn thận không chỉ giúp đảm bảo an toàn mà còn giúp bác sĩ đưa ra quyết định phù hợp về loại thuốc và liều lượng sử dụng. Dưới đây là những vấn đề ba mẹ cần lưu ý khi con có bệnh lý nền.

• Trẻ có bệnh hen suyễn, bệnh hô hấp hoặc bệnh tim mạch cần được bác sĩ kiểm tra kỹ trước khi sử dụng thuốc.
• Nếu trẻ có dị ứng toàn thân hoặc dị ứng mắt, cần báo cho bác sĩ để tránh nguy cơ phản ứng thuốc.
• Cần theo dõi các dấu hiệu bất thường sau khi nhỏ thuốc như buồn nôn, nóng, chóng mặt, đau đầu, co giật hoặc sốc phản vệ, nếu có bất thường cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay.

Trẻ bị viêm mắt dị ứng

Lưu ý lịch sinh hoạt, học tập của trẻ:

Sau khi tra thuốc liệt điều tiết, trẻ có thể gặp một số ảnh hưởng tạm thời như nhìn mờ, nhạy cảm với ánh sáng hoặc khó tập trung khi nhìn gần. Những tác động này có thể gây bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày, đặc biệt là trong việc học tập và vui chơi. Vì vậy, ba mẹ cần điều chỉnh lịch trình phù hợp để giúp con thích nghi, đồng thời hỗ trợ con trong các hoạt động cần thiết nhằm đảm bảo quá trình điều trị diễn ra thuận lợi.

• Sau khi nhỏ thuốc, trẻ sẽ bị nhìn mờ, sợ ánh sáng mạnh, do đó ba mẹ nên điều chỉnh lịch học tập, hạn chế đọc sách và sử dụng thiết bị điện tử để tránh mỏi mắt.
• Nếu trẻ phải đi học hoặc thi cử, ba mẹ nên thông báo với giáo viên để có sự hỗ trợ phù hợp.

Tuân theo chỉ định và hướng dẫn từ y bác sĩ, chuyên gia:

Việc sử dụng thuốc liệt điều tiết cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Mỗi loại thuốc có thời gian tác dụng khác nhau và có thể ảnh hưởng đến mắt cũng như cơ thể theo mức độ nhất định. Vì vậy, ba mẹ cần thực hiện đúng hướng dẫn về liều lượng, cách nhỏ thuốc và thời gian theo dõi để đảm bảo an toàn cho trẻ.

• Đối với thuốc tra tại phòng khám, trẻ có thể cần nhắm mắt, hạn chế tiếp xúc ánh sáng mạnh để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất.
• Đối với thuốc tra tại nhà như Atropine, ba mẹ cần bịt điểm lệ sau khi nhỏ thuốc để tránh hấp thụ toàn thân và tuân thủ đúng liều lượng, thời gian sử dụng.

Lưu ý sau khi con tra liệt điều tiết

Sau khi sử dụng thuốc liệt điều tiết, trẻ có thể gặp một số thay đổi tạm thời như nhìn mờ, sợ ánh sáng hoặc khó tập trung khi nhìn gần. Những ảnh hưởng này thường kéo dài trong vài giờ đến vài ngày, tùy thuộc vào loại thuốc được sử dụng. 

Để giúp trẻ thích nghi và tránh các bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày, ba mẹ cần có những biện pháp hỗ trợ phù hợp, từ việc sắp xếp thời gian nghỉ ngơi đến bảo vệ mắt khỏi ánh sáng mạnh.

Sắp xếp sinh hoạt cho trẻ:

Trẻ sẽ nhìn gần bị mờ, do đó ba mẹ nên hướng dẫn trẻ nghỉ ngơi, không đọc sách hoặc sử dụng điện thoại quá nhiều để tránh gây mỏi mắt. Khi ra nắng, trẻ nên đội mũ rộng vành, đeo kính râm để tránh bị chói mắt.

Thăm khám sau nhỏ liệt điều tiết:

Tuỳ theo hướng dẫn của bác sĩ, trẻ có thể cần tái khám ngay sau khi nhỏ thuốc hoặc sau vài ngày để đo khúc xạ chính xác. Việc tái khám đúng lịch giúp bác sĩ đánh giá chính xác thị lực của trẻ, từ đó đưa ra hướng điều chỉnh phù hợp.

Tóm lại, việc tra thuốc liệt điều tiết để đo khúc xạ là một bước quan trọng trong quá trình kiểm tra thị lực, đặc biệt đối với trẻ em và những người có dấu hiệu bất thường về tật khúc xạ. Phương pháp này giúp bác sĩ xác định chính xác độ cận, viễn hoặc loạn thị, từ đó đưa ra giải pháp điều chỉnh phù hợp. 

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần tuân thủ theo chỉ định chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Nếu bạn hoặc người thân có nghi ngờ về tình trạng khúc xạ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để có hướng điều trị tốt nhất. Nhắn tin ngay cho vivision kid để được khám và tư vấn sớm nhất về tình trạng mắt của gia đình bạn.