Phân biệt con có mắt lác trong hay giả lác?

Bài viết được thẩm định bởi Khúc xạ Nhãn khoa Lê Sang Sang

vào ngày 29/04/2024

Mắt lác tronglác giả là hai hiện tượng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vậy, sự khác nhau giữa các tình trạng này là gì? Chữa trị lác trong như thế nào để đạt kết quả tốt? vivision kid sẽ cung cấp cho bạn các thông tin hữu ích để trả lời các câu hỏi trên.

Sự khác biệt giữa lác trong và giả lác là gì?

Các đặc điểm cơ bản của lác trong

Mắt lác là hiện tượng 2 mắt không cân xứng với nhau do có sự mất cân bằng của các cơ vận nhãn. Biểu hiện của tình trạng này là một mắt nhìn thẳng, còn mắt kia có thể bị đưa ra ngoài, vào trong, lên trên, hay xuống dưới. Thậm chí 2 mắt có thể lác luân phiên với nhau, xảy ra thường xuyên hoặc chỉ từng lúc.

Lác trong có biểu hiện là tròng mắt bên lác bị lệch vào trong. Đây là dạng lác hay gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nguyên nhân gây lác mắt nói chung bao gồm:

  • Tật khúc xạ (cận thị, viễn thị hay loạn thị) nhưng không được chỉnh kính hoặc đeo kính với độ không phù hợp;
  • Đục thuỷ tinh thể, tổn thương gây sẹo giác mạc;
  • Tổn thương võng mạc ở trẻ đẻ non;
  • Liệt các cơ vận nhãn: với trường hợp lác trong là do tổn thương cơ thẳng ngoài;
  • Tổn thương não do các khối u chèn ép;
  • Dị dạng hốc mắt;
  • Chấn thương sọ não;
  • Di truyền từ ba mẹ: nếu ba mẹ bị lác, tỷ lệ bị lác ở con sẽ gia tăng.
Mat-lac-trong-o-tre-nho

Mắt lác trong ở trẻ nhỏ

Trong trường hợp trẻ không được chẩn đoán kịp thời và áp dụng các phương pháp điều trị hợp lý, lác trong có thể dẫn tới các biến chứng như: Nhược thị, cận thị, co cứng thứ phát các cơ vận nhãn cũng như ảnh hưởng đến yếu tố thẩm mỹ. Từ đó không chỉ ảnh hưởng đến thị lực, tầm nhìn mà còn dẫn tới các bất lợi về mặt tâm lý và các mối quan hệ xã hội cho người bệnh. 

Các đặc điểm cơ bản của lác giả

Lác giả là biểu hiện giả bệnh lác nhưng bản chất mắt vẫn nhìn thẳng và không có bất thường thực thể. Vấn đề này hay gặp ở trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ với các dấu hiệu là: mắt dường như bị đưa vào trong hoặc nhìn chéo nhau. 

Nguyên nhân gây hiện tượng lác giả là do trẻ ở các lứa tuổi này thường có sống mũi phẳng và rộng, có một nếp da ở trong mi mắt, dẫn tới hai con ngươi của mắt như nhìn chéo nhau.

Mắt lác giả sẽ không gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thị lực và không phát triển thành mắt lác thực sự. Do đó, trẻ bị lác giả sẽ không phải điều trị. 

Làm sao để phân biệt mắt lác trong và giả lác?

Thực tế, việc phân biệt mắt lác trong và giả lác không quá khó, ba mẹ có thể tham khảo test phản xạ ánh sáng (còn gọi là Hirschberg test ) hoặc test che mắt (còn gọi là Cover test) như dưới đây.

Test phản xạ ánh sáng: dùng một nguồn sáng (ví dụ như đèn pin) soi từ xa vào 2 mắt cùng lúc, cách mắt khoảng 40cm và quan sát ánh phản quang của võng mạc ở trung tâm của đồng tử. Nếu mắt lác trong thì ánh phản quang sẽ bị lệch ra ngoài, nếu mắt bị lác ngoài thì ánh phản quang lệch trong. Đối với trường hợp giả lác thì hai ánh phản quang ở hai mắt vẫn ở trung tâm của đồng tử.

Be-bi-gia-lac-duoc-phat-hien-boi-Hirschberg-test

Bé bị giả lác được phát hiện bởi Hirschberg Test

Test che mắt: cho bệnh nhân nhìn vào 1 vật ở phía trước, sau đó che một mắt và quan sát mắt còn lại. Khi mắt bị lác giả, tức là mắt vẫn có trục thẳng thì mắt đang mở sẽ không di chuyển dù che mắt kia. Còn nếu bị lác thật sự thì nó sẽ di chuyển nhằm điều chỉnh lại trục để mắt đang mở nhìn vật được rõ hơn.

Làm gì khi con có lác trong?

Mắt lác trong là tình trạng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân. Chỉ khi chẩn đoán chính xác nguyên nhân mới có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Vì vậy, việc cần làm đầu tiên khi con có lác trong là đưa con tới các cơ sở Nhãn khoa uy tín để được thăm khám và tư vấn các phương pháp chữa trị hiệu quả nhất.

Với các tiến bộ trong y học hiện nay, mắt lác trong có khả năng được chữa khỏi. Tuy nhiên, mắt lác trong có chữa được khỏi hoàn toàn hay không còn tùy thuộc vào mỗi trường hợp cụ thể, độ lác cũng như thời gian mắc bệnh là bao nhiêu lâu. Nhìn chung, quy trình điều trị mắt lác gồm 3 giai đoạn như sau: 

Điều chỉnh bằng kính: Chỉnh kính là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong điều trị mắt lác trong, đặc biệt là lác do các tật khúc xạ. Kính có tác dụng hỗ trợ tầm nhìn cũng như bảo toàn chức năng hợp thị hai mắt, từ đó ngăn ngừa tình trạng suy giảm thị lực ở mắt lác. Các yếu tố cần được xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định chỉnh kính bao gồm: 

  • Loại tật khúc xạ: cận thị, viễn hay loạn thị;
  • Tuổi của người bệnh;
  • Độ lác;
  • Các bệnh lý kèm theo khác.
Chinh-tat-khuc-xa-chinh-xac

Chỉnh tật khúc xạ bằng kính thật chính xác

Điều trị nhược thị: Sau quá trình chỉnh kính mà thị lực không có sự cải thiện (tức là sau khi kết thúc 2 chu kỳ đeo kính) thì cần phải kết hợp thêm các biện pháp chữa trị nhược thị. Chỉ khi khắc phục được tình trạng nhược thị ở mắt thì các phương pháp điều trị mắt lác trong mới đạt hiệu quả. Một số phương pháp điều trị phổ biến là: bịt mắt, gia phạt, sử dụng phần mềm tập nhược thị, tập xâu hạt cườm để kích thích dây thần kinh thị giác…

Phẫu thuật để phục hồi sự cân bằng 2 mắt: Phẫu thuật là cách chữa mắt lác trong cuối cùng nhằm điều chỉnh vị trí cơ vận nhãn về bình thường. Mức độ chỉnh hết lác sẽ phụ thuộc vào độ lác của người bệnh. Mổ lác thường được tiến hành với thời gian nhanh chóng, thông thường từ 20 – 40 phút. Sau phẫu thuật có thể xuất viện luôn khi tình trạng ổn định.

Đôi khi sẽ rất khó để phân biệt giữa mắt lác trong và tình trạng giả lác. Nếu gặp khó khăn với tình huống này, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm để được các bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời. Để đặt lịch khám tại vivision kid, vui lòng gọi hotline 0334141213 để được các chuyên gia Nhãn khoa tư vấn và hướng dẫn cụ thể nhé!

Lời khuyên

Đôi khi sẽ rất khó để phân biệt giữa mắt lác trong và tình trạng giả lác. Nếu gặp khó khăn với tình huống này, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm để được các bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời. Để đặt lịch khám tại vivision kid, vui lòng gọi hotline 0334141213 để được các chuyên gia Nhãn khoa tư vấn và hướng dẫn cụ thể nhé!

Optometrist Lê Sang Sang
Khúc xạ Nhãn khoa Lê Sang Sang
Chuyên gia Kiểm soát cận thị
Xem thêm

Chuyên môn: Chuyên gia Kiểm soát Cận thị tiến triển Trẻ em

Uy tín: Khúc xạ Nhãn khoa Lê Sang Sang được đánh giá cao bởi chuyên môn y khoa vững vàng, phong cách làm việc chuyên nghiệp và tận tâm với người bệnh. Nhờ sự chẩn đoán chính xác, tư vấn nhiệt tình và phác đồ điều trị hiệu quả, optometrist đã giúp đỡ nhiều bệnh nhân vượt qua bệnh tật.

Gắn thẻ:

Mắt lác