Làm thế nào để phát hiện dấu hiệu nhược thị ở trẻ?

Bài viết được thẩm định bởi Khúc xạ Nhãn khoa Phạm Phương Nga

vào ngày 28/08/2024

Dấu hiệu nhược thị ở trẻ thường không dễ nhận biết, nhất là khi trẻ còn quá nhỏ để tự mô tả vấn đề về thị lực. Hiểu rõ các dấu hiệu của bệnh nhược thị mắt và đưa trẻ đi khám mắt định kỳ sẽ giúp phòng ngừa mắt nhược thị hiệu quả.

Nhược thị là gì?

Nhược thị là tình trạng suy giảm thị lực mà dù không có bất kỳ tổn thương vật lý nào trên mắt, nhưng não bộ không thể nhận biết hoàn chỉnh các hình ảnh mà mắt truyền tải. Điều này dẫn đến sự mất đồng bộ trong việc xử lý hình ảnh giữa mắt và não, gây ra tình trạng nhìn mờ, giảm thị lực.

Nhược thị có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt, nhưng phổ biến hơn là chỉ một mắt bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, nhược thị sẽ dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng và thậm chí có thể gây mù lòa.

Nhược thị có hai dạng chính:

  • Nhược thị chức năng: Đây là dạng nhược thị có thể điều trị được thông qua các biện pháp can thiệp như tập luyện mắt, đeo kính hoặc sử dụng phần mềm hỗ trợ.
  • Nhược thị thực thể: Đây là dạng nhược thị không thể hồi phục do có tổn thương tại cấu trúc của mắt hoặc do nguyên nhân không thể chữa trị.

Dựa vào tình trạng thị lực, nhược thị được chia làm ba mức độ chính:

  • Nhược thị nhẹ: Thị lực trong khoảng từ 20/40 đến 20/30. Đây là giai đoạn sớm của nhược thị, khi các triệu chứng giảm thị lực còn khá nhẹ và dễ bị bỏ qua.
  • Nhược thị trung bình: Thị lực dao động từ 20/200 đến 20/50. Ở giai đoạn này, trẻ bắt đầu gặp khó khăn rõ rệt trong việc nhìn rõ các vật thể xa hoặc chữ trên bảng.
  • Nhược thị nặng: Thị lực dưới 20/200, lúc này mắt nhược thị gần như không còn khả năng nhìn rõ bất kỳ vật gì, và cần có sự can thiệp điều trị mạnh mẽ.

Theo các nghiên cứu, khoảng 3% trẻ em dưới 6 tuổi bị nhược thị. Vì vậy, việc phát hiện sớm các dấu hiệu nhược thị ở trẻ và can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng trong việc điều trị bệnh này.

Mắt nhược thị

Mắt nhược thị

Dấu hiệu nhược thị ở trẻ

Dấu hiệu nhược thị ở trẻ thường khá mờ nhạt, đặc biệt khi trẻ còn nhỏ và chưa biết cách diễn đạt chính xác tình trạng thị lực của mình. Tuy nhiên, một số biểu hiện sau đây có thể giúp cha mẹ nhận diện sớm dấu hiệu nhược thị ở trẻ:

Nhìn mờ hoặc khó khăn khi nhìn vật ở xa: Trẻ bị nhược thị thường gặp khó khăn trong việc nhìn rõ các vật ở xa. Đây là dấu hiệu nhược thị ở trẻ dễ nhận thấy nhất, nhưng có thể bị bỏ qua vì trẻ có thể không biết mình đang nhìn mờ hơn so với người khác.

Trẻ nheo mắt hoặc nghiêng đầu khi nhìn: Nheo mắt là cách mà trẻ cố gắng tập trung thị lực để nhìn rõ hơn. Trẻ bị nhược thị cũng có thói quen nghiêng đầu để tăng cường thị lực của mắt yếu.

Xem tivi hoặc đọc sách ở khoảng cách rất gần: Một dấu hiệu nhược thị ở trẻ dễ nhận biết nữa là khi trẻ xem tivi hoặc đọc sách ở khoảng cách gần hơn bình thường. Điều này cho thấy trẻ gặp khó khăn trong việc nhìn rõ từ xa.

Dụi mắt hoặc phàn nàn về việc mỏi mắt: Trẻ bị nhược thị thường xuyên dụi mắt hoặc cảm thấy mệt mỏi sau khi xem tivi, đọc sách hoặc thực hiện các hoạt động đòi hỏi thị lực kéo dài. Điều này có thể do mắt nhược thị phải hoạt động quá mức để nhìn rõ.

Gặp khó khăn trong học tập: Trẻ bị nhược thị thường gặp khó khăn trong việc học tập, đặc biệt là khi viết bài sai hàng, chép bài chậm hoặc phàn nàn về việc không nhìn rõ bảng. Điều này làm cho trẻ dễ cảm thấy chán nản trong học tập và gây ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả học tập của trẻ.

Dấu hiệu nhược thị ở trẻ

Dấu hiệu nhược thị ở trẻ

Phòng tránh nhược thị cho trẻ

Phòng ngừa nhược thị là cách tốt nhất để bảo vệ thị lực của trẻ và đảm bảo trẻ phát triển bình thường. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh bệnh nhược thị mắt hiệu quả cho trẻ:

Tư thế ngồi học đúng cách: Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ ngồi học với tư thế đúng, mắt cách mặt sách vở khoảng 30cm. Đảm bảo bàn ghế học tập phù hợp với độ cao của trẻ và đèn học phải đủ sáng nhưng không gây chói mắt.

Hạn chế thời gian xem tivi, chơi điện tử: Việc để trẻ tiếp xúc với các thiết bị điện tử trong thời gian dài sẽ gây hại cho mắt. Ánh sáng LED từ các thiết bị này là tác nhân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt, trong đó có nhược thị. Vì vậy, trẻ không nên xem tivi, chơi điện tử quá 2 giờ liên tục.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Chế độ ăn uống giàu chất xơ, vitamin A, C và omega-3 có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thị lực. Các thực phẩm như cà rốt, cá hồi, rau xanh, và các loại quả mọng là những nguồn dinh dưỡng tốt cho mắt.

Khám mắt định kỳ: Đưa trẻ đi khám mắt định kỳ 2 lần/năm để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh mắt và nhược thị. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng bệnh phát triển nặng hơn và đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời.

Nên hạn chế thời gian xem tivi, chơi điện tử ở trẻ nhỏ

Nên hạn chế thời gian xem tivi, chơi điện tử ở trẻ nhỏ

Điều trị nhược thị ở trẻ

Khi trẻ đã được chẩn đoán mắc nhược thị, việc điều trị cần được tiến hành nhanh chóng và hiệu quả để cải thiện thị lực. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến cho nhược thị:

Phần mềm tập nhược thị: Phần mềm tập nhược thị là một công cụ hiệu quả giúp kích thích thị giác của trẻ thông qua các bài tập chuyên biệt. Môi trường luyện tập vui nhộn này giúp trẻ dễ dàng thích nghi và kiên trì tập luyện. 

Các bài tập trong phần mềm này giúp cải thiện sự liên kết giữa mắt và não, tăng cường khả năng nhận diện và xử lý hình ảnh của não bộ.

Băng bịt mắt: Phương pháp này yêu cầu trẻ bịt mắt khỏe để mắt nhược thị phải hoạt động nhiều hơn, từ đó kích thích thị lực ở mắt yếu. Băng bịt mắt phải được đảm bảo che kín mắt khỏe để quá trình điều trị hiệu quả. Cha mẹ cần lưu ý, trẻ thường không thích bị băng mắt, vì vậy cần động viên và giám sát trẻ để trẻ tuân thủ việc điều trị.

Các bài tập mắt: Các bài tập mắt như nhìn xa-gần, chơi trò chơi đòi hỏi sự chính xác cao hoặc tô màu, vẽ tranh là những phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong việc kích thích thị lực của mắt nhược thị

Các bài tập này thường được chuyên gia nhãn khoa hướng dẫn và giám sát để đảm bảo hiệu quả điều trị. Điều trị nhược thị bằng các bài tập mắt không gây đau đớn, không cần phẫu thuật và có thể được thực hiện tại nhà, phù hợp với trẻ em ở nhiều độ tuổi khác nhau.

Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nhược thị do lác mắt hoặc đục thủy tinh thể, phẫu thuật có thể được yêu cầu để khắc phục nguyên nhân gốc rễ. 

Sau khi phẫu thuật, trẻ vẫn cần tiếp tục đeo băng mắt hoặc thực hiện các bài tập mắt để phục hồi thị lực hoàn toàn. Phẫu thuật thường được coi là phương pháp cuối cùng sau khi các biện pháp không xâm lấn khác đã thất bại trong việc cải thiện thị lực.

Cho trẻ thực hiện các bài tập mắt luyện xa-gần để điều trị nhược thị

Cho trẻ thực hiện các bài tập mắt luyện xa-gần để điều trị nhược thị

Lưu ý khi điều trị nhược thị

Điều trị nhược thị đòi hỏi sự kiên nhẫn từ cả phụ huynh và trẻ em. Một số lưu ý khi điều trị nhược thị bao gồm:

  • Chọn băng mắt phù hợp: Băng mắt phải vừa vặn và che kín mắt khỏe để đảm bảo mắt yếu phải hoạt động nhiều hơn.
  • Động viên trẻ tuân thủ điều trị: Cha mẹ cần giải thích cho trẻ hiểu tầm quan trọng của việc điều trị và tạo động lực cho trẻ bằng cách khen ngợi, thưởng khi trẻ đeo băng mắt đúng thời gian yêu cầu.
  • Thường xuyên tái khám: Điều trị nhược thị là một quá trình dài hạn, vì vậy cần thường xuyên kiểm tra để theo dõi tiến triển của thị lực.
Điều trị nhược thị là một quá trình dài hạn, vì vậy cần thường xuyên tái khám

Điều trị nhược thị là một quá trình dài hạn, vì vậy cần thường xuyên tái khám

Tóm lại phát hiện sớm dấu hiệu nhược thị ở trẻ là chìa khóa quan trọng để điều trị thành công. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nhược thị có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho thị lực của trẻ. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu nhược thị ở trẻ và đưa trẻ đi khám mắt định kỳ để đảm bảo sức khỏe thị giác cho trẻ.

Nếu phát hiện dấu hiệu nhược thị ở trẻ, hãy liên hệ với vivision qua hotline 0334141213 để được tư vấn và hỗ trợ ngay nhé!

Lời khuyên

Nhược thị là bệnh lý thị lực có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Dấu hiệu nhược thị ở trẻ thường không rõ ràng, nhưng việc quan sát kỹ các thay đổi về hành vi và thị lực của trẻ có thể giúp phụ huynh nhận diện kịp thời.

logo vivisionkid
Khúc xạ Nhãn khoa Phạm Phương Nga
Khúc xạ Nhãn khoa Phạm Phương Nga
Chuyên gia Thị giác hai mắt
Xem thêm

Chuyên môn: Khúc xạ Nhãn khoa Phạm Phương Nga là 1 người có rất nhiều kinh nghiệm trong khúc xạ nhãn khoa trẻ em

Uy tín: Khúc xạ Nhãn khoa Nga được đánh giá cao bởi chuyên môn y khoa vững vàng, phong cách làm việc chuyên nghiệp và tận tâm với người bệnh.

Gắn thẻ:

bệnh nhược thị mắt

dấu hiệu nhược thị ở trẻ