Lão thị và viễn thị là những vấn đề thị lực thường gặp, nhưng đôi khi chúng có thể gây nhầm lẫn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về lão thị, viễn thị, sự tương đồng và khác biệt giữa chúng, cũng như cách điều trị và chọn lựa kính hội tụ phù hợp.

Lão thị và viễn thị là gì?

Lão thị là gì?

Lão thị là tật khúc xạ thường xuất hiện ở độ tuổi 40 trở đi hoặc có đôi khi sớm hơn hoặc muộn hơn, tuy nhiên tật lão thị càng trở nên nặng hơn theo tuổi tăng dần. Cơ chế thực sự chính xác của tật lão thị vẫn chưa được tìm hiểu một cách chắc chắn, nhưng có thể thấy rõ ràng nguyên nhân gây ra có thể là do sự xơ cứng của thủy tinh thể khiến cho sự đàn hồi bị giảm.

Lão thị ở người già

Dấu hiệu để nhận biết lão thị là khi người đó không nhìn thấy rõ chi tiết các vật ở trong tầm tay (ví dụ như vân tay của bản thân, chữ trên điện thoại, sách báo, đồng hồ…). Đặc biệt trong điều kiện ánh sáng yếu, không đủ độ sáng, người bị lão thị gần như không nhìn rõ được chi tiết các vật này và nếu muốn nhìn rõ phải đưa ra cách mắt khoảng cách xa, khoảng cách này ngày càng tăng hơn tùy theo mức độ lão thị. Bệnh nhân khi nhìn cần ánh sáng nhiều hơn bình thường, mắt phải nheo lại để nhìn nhưng không duy trì được lâu dài mà phải dừng lại vì mỏi mắt, khô mắt, chảy nước mắt, nhức đầu.

Viễn thị là gì?

Viễn thị là tật khúc xạ khi mắt không thể nhìn rõ các vật ở gần, nhưng lại có thể nhìn rất rõ các vật thể ở xa. Viễn thị có thể gây ảnh hưởng xấu đến khả năng tập trung của người bị. Trong một vài trường hợp bị viễn thị nghiêm trọng, bệnh nhân chỉ có thể nhìn thấy được những thứ ở một khoảng cách rất xa, còn các vật ở gần thì mắt không thể điều tiết một cách hoàn toàn được, mắt nhìn bị mờ, để lâu rất dễ dẫn đến nhược thị. Viễn thị là một tật khúc xạ có thể là di truyền gia đình. Triệu chứng của tật viễn thị khá tương đồng với tật lão thị ở người già.

Tật viễn thị có nguyên nhân là do giác mạc bị dẹt quá hoặc là trục trước – sau của cầu mắt đang ngắn quá, khiến hình ảnh không thể hội tụ ở võng mạc giống như mắt bình thường mà hội tụ tại vị trí phía sau võng mạc. Một thấu kính lồi thích hợp có thể giúp bệnh nhân viễn thị điều chỉnh điểm hội tụ về đúng vị trí võng mạc.

Viễn thị và lão thị giống và khác nhau như thế nào?

Viễn thị và lão thị đều là tật khúc xạ, cần được điều chỉnh bằng kính hội tụ để hình ảnh vật thể rơi đúng tại võng mạc. Lão thị và viễn thị cùng có điểm giống nhau là nhìn gần không rõ; có thể được điều trị bằng cách đeo các loại kính điều chỉnh độ khúc xạ hoặc có thể dùng phẫu thuật để điều chỉnh.

Viễn thị và lão thị không phải là một, không giống nhau như nhiều người vẫn nghĩ. Lão thị là một hiện tượng xảy ra ở mắt do giảm sút khả năng điều tiết nhãn cầu, dẫn đến khả năng tập trung nhìn vào vật thể bị giảm sút, là hiện tượng lão hoá tự nhiên của cơ thể tương tự như hiện tượng tóc bạc và các nếp nhăn da. 

Lão thị là hiện tượng chỉ có nguy cơ xảy ra khi người đó trên 40 tuổi. Cần lưu ý, lão thị chỉ gây nhìn mờ ở gần, nên khi nhìn xa không cần điều tiết mắt mà chỉ cần điều tiết mắt khi nhìn gần. Lão thị thường đi kèm theo mắt nhìn yếu, khô, hay chảy nước mắt khi cần phải điều tiết nhiều.

Tuy nhiên, lão thị và viễn thị không giống nhau vì viễn thị là một tật về khúc xạ mắc phải ( do sự sai lệch về khúc xạ ánh sáng khi có sự mất cân bằng về tỉ lệ giữa chiều dài nhãn cầu và chiều dài thuỷ tinh thể), là tật có thể mắc từ khi còn nhỏ tuổi. Viễn thị thường do bẩm sinh, do cấu trúc mắt có độ dài trục nhãn cầu ngắn hơn bình thường hoặc bất thường về giác mạc, thể thuỷ tinh. Viễn thị thường bị bỏ qua vì ít ai nghĩ trẻ em hoặc trẻ vị thành niên sẽ mắc phải. Trên thực tế, viễn thị có thể mắc ở bất cứ độ tuổi nào.

Hơn nữa, trẻ có tật viễn thị có thể nhìn mờ cả ở gần và ở xa, nên trẻ luôn phải điều tiết mắt cho dù ở khoảng cách nào, trong khi bệnh nhân bị lão thị khi nhìn xa thì không cần phải điều tiết mắt, khi nhìn gần mới phải điều tiết mắt.

Kính điều trị viễn thị ở trẻ nhỏ và kính cho người lão thị có giống nhau?

Kính điều trị lão thị và viễn thị đều là kính hội tụ với cơ chế bù trừ giúp cân bằng tỉ lệ giữa chiều dài nhãn cầu và chiều dài thuỷ tinh thể, từ đó hội tụ ảnh đúng tại vị trí trên võng mạc. Tuy nhiên, kính lão để nhìn gần và kính viễn thị tuy có thể cùng số độ trên kính, nhưng hai loại kính trên sẽ được cắt khác tâm kính. Lý do được giải thích là do kính viễn thị để nhìn xa thì thường sẽ có khoảng cách giữa hai tâm kính lớn hơn so với khoảng cách giữa hai tâm kính của kính nhìn gần.

Đeo kính giúp điều tiết mắt

Các loại kính lão thị và viễn thị hiện có trên thị trường là:

• Kính viễn thị: Có các thay đổi chiết suất đa dạng của tròng dưới dạng kính gọng, kính áp tròng,…;
• Kính lão thị: Gồm kính nhìn gần đơn tròng, kính hai tròng, kính đa tròng, kính áp tròng nhìn gần,…

Lão thị và viễn thị là hai vấn đề về thị lực của mắt thường bị nhầm lẫn trên thực tế. Cần có kiến thức và hướng dẫn của chuyên gia để lựa chọn được loại kính thích hợp, giúp mắt có thể được trợ giúp điều tiết tốt nhất. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp có thể bị tật khúc xạ thêm như cận thị, loạn thị kèm theo dẫn tới nhiều khó chịu, bất tiện trong sinh hoạt cần được điều chỉnh kính thích hợp, cho dù là kính gọng hay kính áp tròng, càng sớm càng tốt để tránh ảnh hưởng xấu hơn đến thị lực của mắt.