Khi phát hiện lệch khúc xạ ở hiệu kính, chỉ cắt kính cho trẻ là không đủ. Bài viết giải thích nguy cơ của bất đồng khúc xạ và tại sao bố mẹ cần đưa trẻ đến phòng khám chuyên khoa để kiểm tra và điều trị đầy đủ.

Lệch khúc xạ là gì?

Lệch khúc xạ xảy ra khi có sự khác biệt về độ khúc xạ ánh sáng giữa hai mắt. Chẳng hạn như một mắt trẻ bị cận thị trong khi mắt kia bị viễn thị, hoặc cả hai mắt đều có cận thị nhưng ở mức độ khác nhau.

Trong một số trường hợp, một mắt của trẻ có thể hoàn toàn bình thường trong khi mắt còn lại mắc cận thị, viễn thị, hoặc loạn thị. Tình trạng này có thể gây ra nhược thị ở mắt kém hơn, làm cho trẻ đeo kính cũng không đạt được thị lực tối đa.

Chọn kính đúng độ giúp trẻ tránh được nhược thị do lệch khúc xạ

Các loại lệch khúc xạ

Có nhiều loại lệch khúc xạ và được phân loại dựa trên mức độ và loại tật khúc xạ mà mỗi mắt gặp phải. Dưới đây là các loại lệch tật khúc xạ phổ biến:

• Một mắt bình thường, mắt kia có tật khúc xạ: Đây là tình trạng mà một mắt có một loại tật khúc xạ duy nhất, chẳng hạn như cận thị, viễn thị hoặc loạn thị, mà không có sự phối hợp với các loại tật khúc xạ khác.
• Hai mắt có cùng loại tật khúc xạ nhưng khác nhau về mức độ:
• Hai mắt đều có tật khúc xạ nhưng khác nhau về loại khúc xạ (một mắt cận, một mắt viễn)
• Lệch khúc xạ loạn thị hỗn hợp 

Triệu chứng khi trẻ bị lệch khúc xạ

Khi trẻ em bị lệch khúc xạ, tức là có sự khác biệt về khúc xạ ánh sáng giữa hai mắt, có thể xuất hiện một số triệu chứng đáng chú ý. Các triệu chứng bao gồm:

• • Lác/lé: Đây là hiện tượng khi một mắt bị lệch đi, không nhìn cùng một hướng với mắt còn lại. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nhìn rõ mà còn có thể gây ra các vấn đề về thẩm mỹ.
  • Song thị: Song thị là tình trạng trẻ nhìn thấy hai hình ảnh của một vật (thay vì chỉ một hình ảnh rõ ràng). Song thị có thể làm giảm khả năng nhìn rõ và gây ra cảm giác khó chịu khi nhìn.

• Nghiêng đầu: Trẻ có thể nghiêng đầu, quay mặt, dùng mắt tốt hơn để nhìn rõ. 

Những triệu chứng này đều có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ, vì vậy việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để bảo vệ thị lực của trẻ.

Lác mắt là triệu chứng khi trẻ bị lệch tật khúc xạ

Nguyên nhân gây lệch khúc xạ

• Lệch khúc xạ xảy ra khi có sự khác biệt về khả năng khúc xạ ánh sáng giữa hai mắt, và nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể rất đa dạng. Một trong các nguyên nhân chính bao gồm:
• Di truyền: Một trong những yếu tố chính gây ra lệch tật khúc xạ là yếu tố di truyền. Nếu cha mẹ hoặc ông bà có các vấn đề về khúc xạ như cận thị, viễn thị, hoặc loạn thị, thì khả năng cao là con cái cũng có nguy cơ mắc phải các tật khúc xạ. 
• Sự phát triển không đều của mắt: Trong thời kỳ phát triển, nếu một mắt phát triển không đồng đều so với mắt còn lại, có thể dẫn đến lệch khúc xạ. Ví dụ, nếu một mắt phát triển trục nhãn cầu nhanh hơn, trẻ sẽ bị một mắt cận thị cao hơn mắt kia. Sự khác biệt của hai mắt có thể gây ra tình trạng lệch tật khúc xạ.
• Tật khúc xạ không được điều trị đúng cách: Nếu tật khúc xạ không được phát hiện và điều trị kịp thời, khúc xạ giữa hai mắt có thể trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. 
• Tổn thương mắt hoặc bệnh lý: Các chấn thương hoặc bệnh lý liên quan đến mắt có thể dẫn đến lệch tật khúc xạ.

Lệch khúc xạ nguy hiểm không? Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nguy cơ và mức độ nguy hiểm: Khi hai mắt bị lệch khúc xạ, việc phát triển thị lực sẽ không đồng đều giữa hai mắt. Nếu không được điều trị sớm thường sẽ gây ra tình trạng nhược thị ở mắt có tật khúc xạ cao hơn. 

Nhược thị là tình trạng mắt không phát triển thị lực bình thường, mặc dù có điều chỉnh bằng kính nhưng thị lực tối đa chỉ đạt dưới 8/10. Nhược thị dẫn đến suy giảm thị lực vĩnh viễn, ảnh hưởng lâu dài đến khả năng nhìn của trẻ.

Các mức độ lệch khúc xạ có nguy cơ cao gây nhược thị:

• Độ viễn thị giữa hai mắt chênh lệch hơn 1 diop (dp).
• Độ cận thị giữa hai mắt chênh lệch hơn 3 diop (dp).
• Độ loạn thị giữa hai mắt chênh lệch hơn 1,5 diop (dp), hoặc hơn 1 diop (dp) nếu trục loạn thị là trục chéo.

Nếu trẻ có dấu hiệu như mắt khó tập trung nhìn vật, nhìn mờ, lác/lé, hoặc song thị, cần gặp bác sĩ chuyên khoa mắt ngay. Đối với trẻ nhỏ, việc phát hiện và điều trị sớm các triệu chứng lệch khúc xạ là rất quan trọng để ngăn ngừa nguy cơ nhược thị và các vấn đề thị lực nghiêm trọng sau này. 

Phương pháp điều trị lệch khúc xạ như sau

• Kính gọng: Phương pháp điều trị phổ biến nhất, điều chỉnh độ khúc xạ của mắt để ánh sáng được tập trung chính xác trên võng mạc.
• Kính áp tròng: Giúp cải thiện thị lực và giảm sự chênh lệch hình ảnh giữa hai mắt.
• Phẫu thuật khúc xạ: Áp dụng sau 18 tuổi để điều trị các tật khúc xạ.
• Khám mắt định kỳ: Đối với trẻ nhỏ, việc khám mắt định kỳ là rất quan trọng. Trong giai đoạn phát triển của trẻ, hệ thống thị giác vẫn đang được hoàn thiện. Đưa trẻ đi khám mắt thường xuyên giúp tầm soát các nguy cơ gây nhược thị và các vấn đề thị lực khác.
• Chọn kính cận đúng độ: Đảm bảo kính cận có độ chính xác và phù hợp với từng mắt để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng lệch tật khúc xạ.

Khám mắt định kỳ giúp kiểm soát nguy cơ gây nhược thị

Khi mua kính thấy trẻ có lệch khúc xạ, bạn nên đưa trẻ đi khám lại bác sĩ mắt. Bác sĩ sẽ kiểm tra lại số kính và đánh giá tình trạng nhược thị nếu có. Việc này giúp điều chỉnh đúng độ kính và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp để bảo vệ sức khỏe thị giác của trẻ.

Phòng khám vivision kid chuyên theo dõi và điều trị cho trẻ em gặp vấn đề về lệch khúc xạ. Bố mẹ hãy đặt lịch khám để con có cơ hội được thăm khám chi tiết và bố mẹ được tư vấn những biện pháp điều trị phù hợp.