Loạn thị mắc phải là một tật khúc xạ phổ biến ở trẻ em, gây ảnh hưởng đến khả năng nhìn và sự phát triển thị lực. Trẻ em thường gặp loạn thị bẩm sinh hay loạn thị mắc phải? Hãy cùng tìm hiểu các nguyên nhân và phương pháp điều trị qua bài viết này.

Loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải là gì?

Loạn thị là tình trạng mắt bị mờ hoặc méo hình do giác mạc hoặc thấu kính không có độ cong đều. Dưới đây là sự khác biệt giữa loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải.

Loạn thị bẩm sinh

Loạn thị bẩm sinh xuất hiện từ khi trẻ ra đời và có nguyên nhân chính từ yếu tố di truyền hoặc sự phát triển không đồng đều của giác mạc. Ở trường hợp này, bề mặt giác mạc có hình dạng bất thường ngay từ khi mắt bắt đầu hình thành, dẫn đến khó khăn trong việc nhìn rõ cả vật thể ở gần và xa.

• Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng, vì trẻ có cha mẹ mắc loạn thị thường có nguy cơ bị tật khúc xạ này cao hơn.
• Ngoài ra, các bất thường bẩm sinh khác như mắt lé hoặc cấu trúc thấu kính không đều cũng có thể gây ra loạn thị bẩm sinh.

Loạn thị mắc phải

Loạn thị mắc phải là tình trạng xuất hiện sau khi mắt đã phát triển bình thường. Tật này xảy ra do các yếu tố ngoại cảnh hoặc tổn thương trong quá trình sinh hoạt. Trẻ có thể gặp loạn thị mắc phải sau các chấn thương hoặc bệnh lý giác mạc.

• Chấn thương mắt hoặc phẫu thuật giác mạc không thành công là nguyên nhân phổ biến.
• Ngoài ra, các bệnh lý như sẹo giác mạc hoặc viêm giác mạc cũng có thể gây ra loạn thị mắc phải.

So với loạn thị bẩm sinh, loạn thị mắc phải ít phổ biến ở trẻ em, nhưng cần được chú ý để ngăn ngừa biến chứng.

Trẻ bị loạn thị mắc phải

Nguyên nhân phổ biến gây loạn thị ở trẻ em 

Các yếu tố góp phần gây loạn thị ở trẻ em bao gồm: 

Nguyên nhân do bẩm sinh

Yếu tố di truyền: Loạn thị bẩm sinh thường bắt nguồn từ yếu tố di truyền. Nếu gia đình có người thân, đặc biệt là bố hoặc mẹ mắc loạn thị hoặc các tật khúc xạ khác, trẻ sẽ có nguy cơ cao bị loạn thị bẩm sinh. Nếu cả bố và mẹ đều bị loạn thị, khả năng trẻ mắc bệnh này càng tăng.

Chấn thương khi sinh: Các chấn thương xảy ra trong quá trình sinh nở có thể ảnh hưởng đến mắt của trẻ, gây ra các vấn đề về thị lực. Ngoài ra, một số trẻ có thể gặp vấn đề về mắt do biến chứng sau phẫu thuật mắt sớm.

Mẹ bị nhiễm khuẩn trong thai kỳ: Khi mang thai, nếu người mẹ nhiễm khuẩn, vi khuẩn có thể truyền qua nhau thai hoặc lây nhiễm trong quá trình sinh. Những trường hợp này có thể gây ra biến chứng sức khỏe cho trẻ, bao gồm nguy cơ dị tật bẩm sinh, ảnh hưởng đến mắt và thị lực.

Nguyên nhân do mắc phải

Chấn thương mắt: Chấn thương trong sinh hoạt, thể thao hoặc tai nạn giao thông có thể làm tổn thương mắt, gây đau, sưng, đỏ và giảm thị lực. 

Các trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến việc nhìn thấy tia sáng lóe lên hoặc biến đổi thị lực đột ngột. Nếu không được can thiệp kịp thời, chấn thương mắt nặng có thể gây mất thị lực vĩnh viễn.

Bệnh Keratoconus (Giác mạc hình chóp): Đây là bệnh lý phát triển dần theo thời gian, trong đó giác mạc dần phình ra như hình nón, làm cho bề mặt mắt mất đi độ cong đều. Tỷ lệ mắc Keratoconus là khoảng 1/2000 người. Bệnh này khiến thị lực yếu, thường bị nhầm lẫn với các tật cận thị, loạn thị hoặc nhược thị. 

Giác mạc là một lớp màng mỏng trong suốt nằm trước nhãn cầu, có vai trò quan trọng trong việc hội tụ ánh sáng. Khi giác mạc biến dạng và bị mỏng đi, nó không thể điều chỉnh hình ảnh đúng cách, dẫn đến nhìn mờ và méo.

Thoái hóa giác mạc: Quá trình lão hóa hoặc các bệnh lý về mắt có thể làm giác mạc thoái hóa, gây ra loạn thị mắc phải.

Biến chứng sau phẫu thuật mắt: Một số ca phẫu thuật, chẳng hạn như phẫu thuật đục thủy tinh thể, có thể gây biến chứng dẫn đến loạn thị mắc phải nếu quá trình phục hồi không diễn ra suôn sẻ.

Loạn thị xuất hiện ở trẻ em là loạn thị bẩm sinh hay mắc phải?

Phần lớn trẻ em bị loạn thị đều gặp tình trạng loạn thị bẩm sinh. Tình trạng này có sẵn từ khi sinh ra và phát sinh do yếu tố di truyền hoặc sự phát triển bất thường của giác mạc. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, loạn thị bẩm sinh có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập và sự phát triển của trẻ.

Mặc dù ít gặp, nhưng loạn thị mắc phải có thể xuất hiện ở trẻ sau các chấn thương hoặc bệnh lý mắt. Những trẻ có tiền sử tai nạn hoặc gặp vấn đề về giác mạc cần được theo dõi và chăm sóc kỹ lưỡng để tránh làm nặng thêm tình trạng. 

Phụ huynh cần đặc biệt chú ý vì loạn thị mắc phải có thể tiến triển âm thầm nếu không được phát hiện kịp thời.

Biểu hiện loạn thị ở trẻ em

Triệu chứng loạn thị rõ ràng nhất ở trẻ là hiện tượng nhìn mờ ở mọi khoảng cách. Hình ảnh có thể bị nhòe, biến dạng, hoặc xuất hiện tầm nhìn đôi, tức là nhìn một vật nhưng lại thấy hai hoặc ba bóng mờ. 

Kèm theo đó, trẻ có thể gặp các biểu hiện khác như: đau mắt, nhức đầu, mắt dễ mỏi, chảy nước mắt không kiểm soát, và tăng nhạy cảm với ánh sáng.

Cả loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải đều gây ra những triệu chứng tương tự nhau. Phụ huynh cần lưu ý các biểu hiện sau để phát hiện sớm tình trạng này:

• Dùng tay che một mắt khi quan sát: Nếu trẻ thường lấy tay che bớt một mắt khi đọc sách hoặc xem tivi, điều này có thể là dấu hiệu loạn thị, do tầm nhìn bị rối loạn khiến trẻ khó tập trung vào các vật thể.
• Thường xuyên nheo mắt: Nheo mắt là cách trẻ cố gắng điều chỉnh tầm nhìn để giảm mờ và nhìn rõ hơn.
• Nghiêng đầu hoặc xoay cổ khi nhìn: Trẻ có xu hướng nghiêng đầu để cố gắng cải thiện khả năng quan sát đồ vật trước mắt.
• Nhạy cảm với ánh sáng: Khi gặp ánh sáng mạnh, trẻ dễ cảm thấy khó chịu và có xu hướng nheo mắt để giảm bớt cường độ sáng.
• Ngồi quá gần màn hình hoặc sách: Trẻ bị loạn thị thường ngồi sát tivi hoặc cúi gần sách khi đọc vì gặp khó khăn trong việc nhìn rõ từ khoảng cách xa.
• Đau đầu và mỏi mắt: Sau thời gian dài tập trung quan sát, trẻ có thể bị đau đầu, đặc biệt là ở vùng trán và thái dương, do mắt phải hoạt động quá mức.

Đối với trẻ nhỏ, do chưa thể diễn đạt rõ ràng, phụ huynh cần quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường như trẻ dụi mắt liên tục hoặc tỏ ra khó chịu khi nhìn vào vật thể.

Loạn thị mắc phải và bẩm sinh ở trẻ

Phương pháp điều trị loạn thị ở trẻ em

Việc điều trị loạn thị, dù là bẩm sinh hay mắc phải, cần được thực hiện càng sớm càng tốt để đảm bảo sự phát triển thị giác bình thường cho trẻ.

• Kính gọng hoặc kính áp tròng: Đây là phương pháp điều chỉnh phổ biến cho cả loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải.
• Khám mắt định kỳ: Đưa trẻ đi khám mắt thường xuyên giúp phát hiện sớm và điều chỉnh độ loạn phù hợp với từng giai đoạn phát triển.
• Phẫu thuật giác mạc: Trong trường hợp loạn thị mắc phải do bệnh lý giác mạc, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để cải thiện thị lực.
• Tập luyện thị lực: Các bài tập mắt có thể giúp mắt hoạt động linh hoạt hơn và hỗ trợ điều chỉnh loạn thị.

Cả loạn thị bẩm sinh và loạn thị mắc phải đều ảnh hưởng đến thị lực của trẻ em. Tuy nhiên, loạn thị bẩm sinh phổ biến hơn và thường xuất hiện từ khi trẻ ra đời. Loạn thị mắc phải hiếm gặp hơn nhưng có thể xảy ra do chấn thương hoặc bệnh lý.

Việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa những biến chứng tiềm ẩn và giúp trẻ phát triển thị lực một cách bình thường. Đeo kính điều chỉnh, khám mắt định kỳ, và thực hiện các bài tập mắt là những biện pháp hiệu quả để kiểm soát tình trạng này.

Đến ngay vivision kid để cùng chúng tôi chăm sóc đôi mắt cho trẻ em của gia đình bạn!