Bạn có đang phải đối mặt với các biểu hiện của hội chứng khô mắt như khó chịu và nóng rát? Đừng lo lắng, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những vấn đề xoay quanh bệnh khô mắt và cách phòng ngừa hiệu quả nhất khi bạn đang phải đối mặt với hội chứng khô mắt.

Đặc điểm của hội chứng khô mắt

Hội chứng khô mắt là gì?

Nước mắt là chất vô cùng cần thiết để bảo vệ bề mặt nhãn cầu và thị lực của bạn. Khi bạn nháy mắt, nước mắt được trải đều trên bề mặt giúp làm trơn bề mặt nhãn cầu, giúp giảm khô mắt và  các nguy cơ nhiễm khuẩn mắt, nước mắt rửa trôi các dị vật lạ có trong mắt và đây là cơ thể vệ sinh một cách tự nhiên cho bề mặt giác, kết mạc luôn được sạch sẽ. 

Cơ chế gây nên bệnh khô mắt là do mất cân bằng giữa bài tiết và mất nước mắt bao gồm:

• Số lượng nước mắt được bài tiết ít: Nước mắt được tiết từ các tuyến trong và quanh mi mắt. Số lượng nước mắt được tiết sẽ giảm dần theo tuổi tác tăng dần, do các bệnh lý tại mắt và toàn thân hoặc do tác dụng phụ của một vài loại thuốc. Các điều kiện về thời tiết hay môi trường như gió hay độ ẩm thấp cũng làm giảm bớt lượng nước mắt vì hơi nước mất nhanh chóng, dẫn đến hội chứng khô mắt
• Chất lượng nước mắt không đạt: Nước mắt gồm có tổng cộng 3 lớp: lớp mỡ, lớp nước và lớp nhầy. Mỗi lớp sẽ đóng vai trò khác nhau trong việc bảo vệ và nuôi dưỡng bề mặt nhãn cầu. Lớp mỡ phẳng giúp hạn chế sự bay hơi nước của lớp nước, trong khi lớp nhầy sẽ giúp dàn phẳng đều nước mắt trên toàn bộ bề mặt giác mạc. Nếu nước mắt bị bay hơi nhanh quá hoặc không được dàn phẳng trên giác mạc sẽ gây ra triệu chứng của bệnh khô mắt.

Ngoài ra có một số bệnh lý gây nên sự xáo trộn ở lớp nhờn và lớp nhầy, cũng sẽ có thể gây ra triệu chứng khô mắt. Ví dụ như viêm bờ mi hay trứng cá đỏ có thể gây ngăn cản lớp nhầy dàn đều nước mắt.

Hình ảnh khô mắt

Triệu chứng khô mắt

Các triệu chứng của hội chứng khô mắt thường gặp là câu hỏi mà nhiều bạn đọc tìm hiểu. Người bị bệnh khô mắt thường có cảm giác nóng rát, kích thích, mệt mỏi, khô mắt. Một số biểu hiện khác của bệnh khô mắt như là nhìn mờ sau khi nháy mắt, nước mắt tự chảy liên tục. Những người bị bệnh khô mắt thường có một số biểu hiện sau:

• Cảm giác mắt khô rát, cộm như có cát
• Cảm thấy mắt nóng hoặc đỏ
• Thường dễ chảy nước mắt không kìm được
• Mắt giảm thị lực, khó nhìn, nhìn mờ hơn bình thường.

Khi các triệu chứng của hội chứng khô mắt nặng lên có thể sẽ gây tổn thương cho bề mặt nhãn cầu và ảnh hưởng nhiều thị lực của bệnh nhân.

Đối tượng nhiều yếu tố nguy cơ gây khô mắt

Như ở trên đã nói, bệnh khô mắt có thể xuất phát từ hai lý do: không có đủ lượng nước mắt hoặc chất lượng nước mắt không tốt. Khô mắt cũng có thể xảy ra ở những người mắc phải bệnh lý toàn thân như: Hội chứng Sjögren, viêm khớp dạng thấp hoặc lupus ban đỏ hệ thống. Hoặc ở người mắc các bệnh lý gây sẹo xơ tuyến lệ như mắt hột, pemphigoid, hội chứng Stevens-Johnson. 

Ngoài ra, hội chứng khô mắt cũng có thể xuất phát từ các yếu tố nguy cơ sau:

• Phụ nữ sau mang thai, dùng thuốc tránh thai hoặc đến tuổi mãn kinh;
• Hậu quả của các tổn thương tuyến lệ, do xạ trị tại chỗ;
• Thiếu lớp mỡ trên bề mặt phim nước mắt dẫn tới tăng tốc độ bay hơi và thiếu lượng nước mắt trên bề mặt;
• Do hở mi (trong liệt mặt ngoại biên) hoặc giảm tần số chớp mắt (trong bệnh Parkinson);
• Thời gian sử dụng mắt kéo dài, không để mắt nghỉ ngơi hợp lý (ví dụ như đọc sách, làm việc trên máy tính, dùng điện thoại, lái xe, xem tivi);
• Môi trường sống hanh khô, nhiều gió hoặc khói bụi, thuốc lá;
• Người sử dụng những loại thuốc có tác dụng toàn thân, bao gồm isotretinoin, thuốc an thần, thuốc lợi tiểu, thuốc chống tăng huyết áp, các thuốc kháng cholinergic (bao gồm thuốc kháng histamine và thuốc đường tiêu hóa);
• Cơ thể bị mất nước.

Nguy cơ và hậu quả nếu không điều trị hội chứng khô mắt

Nhiều người thường không để ý đến các triệu chứng của khô mắt, và cho rằng nó chỉ gây nên cảm giác khó chịu chứ không ảnh hưởng xấu quá nhiều tới mắt. Tuy nhiên, bệnh khô mắt kéo dài có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. 

• Trong thời gian dài, nếu không được chữa trị đúng cách, khô mắt sẽ dẫn đến các biến chứng như luôn đỏ mắt và đau nhức thường xuyên, gây ra viêm kết mạc, nhiễm trùng. Lâu dài, bệnh khô mắt không được điều trị kịp thời và đúng cách sẽ còn dẫn đến việc phải phụ thuộc vào thuốc hỗ trợ, biến chứng viêm nhiễm sẽ tái lại nhiều lần;
• Mắt dễ trầy xước, dễ tổn thương giác mạc do hành động dụi mắt nhiều, gây ảnh hưởng bề mặt giác mạc và có thể bị viêm giác mạc chấm nông;
• Hội chứng khô mắt lâu dài còn gây nhìn mờ, ảnh hưởng thị lực vĩnh viễn.

Những biến chứng trên không chỉ khiến đôi mắt không còn khoẻ mạnh mà còn ảnh hưởng sức khỏe thể chất, tinh thần và chất lượng cuộc sống.

Hình ảnh dụi mắt làm trầy xước giác mạc

Phòng ngừa hội chứng khô mắt

Để phòng ngừa hoặc giảm thiểu các nguy cơ có triệu chứng khô mắt, cần chú ý một số điều sau:

• Tập cho mình thói quen nháy mắt một cách chậm rãi và đều đặn (khoảng 12-18 lần/phút) giúp nước mắt được dàn đều, làm ẩm giác mạc
• Nhớ nháy mắt thường xuyên khi đọc sách hoặc sử dụng điện thoại, máy tính trong thời gian kéo dài. Hơn nữa, cần cho mắt có thời gian nghỉ ngơi với quy tắc 20-20-20. Điều này nghĩa là là cứ sau 20 phút nhìn vào màn hình của các thiết bị điện tử như điện thoại hoặc máy tính, bạn hãy rời mắt khỏi các thiết bị này và nhìn vào một điểm cố định nào đó cách xa khoảng 20 feet (khoảng 6m) trong vòng 20 giây
• Luôn giữ cho mắt đủ ẩm bằng cách làm tăng độ ẩm không khí môi trường tại nhà và nơi làm việc: Hạn chế bật chế độ điều hoà quá khô, có thể sử dụng thêm máy cấp ẩm
• Sử dụng kính bảo hộ khi đi ra ngoài trời để làm giảm nguy hại của gió và nắng tác động lên vùng mắt. Tránh để các loại gió như máy sấy, quạt, điều hoà thổi trực tiếp vào mắt
• Bổ sung thêm vitamin A tự nhiên và Omega 3 có thể làm giảm các biểu hiện của hội chứng khô mắt như dầu cá, các loại rau củ màu vàng, đỏ giúp tăng cường thêm chất chống oxy hoá,  giúp tăng sức khoẻ cho mắt . Bạn có thể tham khảo từ bác sĩ nhãn khoa về chế độ ăn hợp lý để có thể làm giảm các triệu chứng khô mắt
• Uống nhiều nước mỗi ngày (khoảng 2 lít nước mỗi ngày) để đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể và mắt
• Không nên thức khuya, cần ngủ đủ 7-8 tiếng một ngày để giúp mắt có thời gian hồi phục và nghỉ ngơi tốt nhất
• Không nên hút thuốc lá hoặc cố gắng không để khói thuốc lá dính trực tiếp vào mắt.

Cần thư giãn mắt khi làm việc với máy tính

Chưa bao giờ là quá muộn để bắt đầu chăm sóc cho đôi mắt của bạn! Đừng để sự khó chịu từ triệu chứng khô mắt làm ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Hãy thực hiện những biện pháp phòng ngừa khô mắt trên từ hôm nay để đảm bảo đôi mắt của bạn luôn được chăm sóc tốt nhất.

Nếu có bất kỳ bất thường về mắt, hoặc các biểu hiện của hội chứng khô mắt, đặc biệt khi kéo dài và trở nên nghiêm trọng, bạn cần đến các cơ sở bệnh viện mắt hoặc phòng khám mắt uy tín để kiểm tra và có lời hướng dẫn tốt nhất từ các bác sĩ chuyên khoa.

Chăm sóc đôi mắt không chỉ là về việc duy trì sự thoải mái cho mắt mà còn là về việc bảo vệ thị lực của bạn. Hãy chăm sóc mắt khoẻ mạnh ngay từ hôm nay.