Nguyên nhân tắc tuyến lệ ở người già tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe mắt. Bài viết vivision kid (tên cũ là FSEC) này giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa tắc tuyến lệ để bảo vệ sức khỏe đôi mắt hiệu quả.

Tắc tuyến lệ là gì?

Tắc tuyến lệ hay còn có tên gọi khác là tắc tuyến lệ đạo là bệnh lý khi hệ thống dẫn lưu nước mắt bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn, làm xảy ra hiện tượng chảy nước mắt sống, kích thích hay làm nhiễm trùng mạn tính ở mắt.

Tuyến lệ có cấu tạo:

• Tuyến lệ nằm bên trong mỗi mắt vị trí góc trên, phía thái dương.
• Có 2 loại: Tuyến lệ chính và phụ. Tuyến lệ chính ở vị trí giữa hố lệ của thành xương nhãn cầu và hốc mắt, có hai phần: Tuyến lệ hốc và tuyến lệ mi. Tuyến lệ phụ gồm các tuyến nhỏ ở dưới kết mạc.
• Tuyến lệ có vai trò cấp nước mắt giữ ẩm và làm bôi trơn cho bề mặt của mắt, màng của mí mắt. Nước mắt còn giúp mắt tránh khỏi nhiễm trùng nhờ vào việc giảm ma sát, loại bỏ mảnh vụn, bụi bẩn,…

Tuyến lệ giữ vai trò cung cấp nước mắt giữ ẩm và bôi trơn cho bề mặt của mắt

Theo cơ chế bình thường, nước mắt sẽ được liên tục tiết ra từ tuyến lệ vị trí phía trên ngoài mỗi mắt, sau đó thoát sang hai điểm lệ nhỏ tại trong mi trên, dưới rồi chảy đến hai lệ quản thuộc trong mí mắt vào túi lệ mặt bên sống mũi, rồi xuống mũi thông qua ống lệ mũi. Nước mắt sẽ được tái hấp thu hay bốc hơi tại đây. 

Thống kê cho thấy, khoảng 20% là con số tắc tuyến lệ ở trẻ em sơ sinh, thường sẽ tự khỏi khi trẻ được 1 tuổi. Nguyên nhân tắc tuyến lệ người lớn hay nguyên nhân tắc tuyến lệ người già xảy ra khi chấn thương, sưng nề, nhiễm trùng tại mắt hoặc do khối u.

Triệu chứng của tắc tuyến lệ ở người già

Nắm rõ những dấu hiệu nhận biết về bệnh lý tắc tuyến lệ ở người già sẽ tìm ra nguyên nhân tắc tuyến lệ người già và có biện pháp điều trị phù hợp. Tắc tuyến lệ có nhiều triệu chứng như khi muốn khóc thì không có nước mắt, lúc bình thường không khóc lại có nước mắt tràn ra mi. Khi nước mắt rơi có luồng trào ngược chất nhầy do túi lệ sản xuất. 

Khi gặp các tác động khiến cơ thể tăng sản xuất nước mắt như: gió, khói, bụi, trời lạnh, hơi cay, ánh sáng chói mắt,… thì nước mắt càng tràn ra nhiều hơn do phần cuối ống mũi lệ bị tắc.

Mắt thường xuyên bị chảy gỉ, có ken mắt, mắt bị đỏ ở tròng trắng, thị lực mờ dần, phần góc mắt thường thấy sưng, đau. 

Khi bị tắc tuyến lệ đạo, vi khuẩn sẽ mắc kẹt lại trong túi lệ mũi, gây nên tình trạng nhiễm trùng ở mức độ cao cho bệnh nhân. Một số dấu hiệu cho thấy người bệnh đang bị nhiễm trùng bao gồm: trên lông mi thường bị đóng váng, mắt bị chảy mủ, mắt mờ, nước mắt đục hoặc nhuốm máu,… một số trường hợp bị sốt nhẹ, nhức mỏi mắt. 

Nguyên nhân gây tắc tuyến lệ ở người già

Nguyên nhân gây tắc tuyến lệ người già có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Tuổi tác: Theo thời gian các lỗ nhỏ dẫn lưu nước mắt (tuyến lệ) có thể bị thu hẹp lại, làm tắc nghẽn. Sự suy giảm chức năng của các tuyến lệ ở người già cũng là một của quá trình lão hóa tự nhiên.
• Bệnh lý: Các bệnh về mắt như viêm kết mạc, đục thể thủy tinh, viêm mí, hay các vấn đề liên quan tới mắt làm tắc tuyến lệ ở người già. Những tổn thương vùng mắt cũng ảnh hưởng chức năng tuyến lệ.
• Thuốc: Việc dùng thuốc trong thời gian dài, đặc biệt là các loại thuốc nhỏ mắt hay các loại thuốc có tác động tới mắt, gây ra kích ứng và làm hỏng chức năng tuyến lệ. Các thuốc như dằm mắt, antihistamin, corticoid và một số loại thuốc khác gây tắc tuyến lệ.
• Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ sau mãn kinh, thay đổi nội tiết tổ cũng có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động các tuyến lệ.

Tác động của tắc tuyến lệ đối với sức khỏe của người già

Tắc tuyến lệ ở người già tác động đến những vấn đề về sức khỏe và chất lượng cuộc sống:

• Tăng nguy cơ nhiễm trùng mắt: Do nước mắt luôn đọng lại trên bề mặt mắt tạo môi trường lý tưởng  cho vi khuẩn phát triển đến tăng nguy cơ nhiễm trùng, viêm nhiễm ở mắt.
• Suy giảm thị lực: Nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả, tắc tuyến lệ có thể gây suy giảm thị lực, làm suy yếu khả năng nhìn rõ và làm mờ thị lực.
• Ảnh hưởng tới sinh hoạt thường ngày: Chảy nước mắt liên tục và các vấn đề liên quan đến tắc tuyến lệ có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người già, làm giảm sự thoải mái trong các hoạt động như đọc sách, làm việc trên máy tính, lái xe, hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời.
• Cảm giác khó chịu và stress: Tình trạng mắt khô liên tục có thể gây ra cảm giác khó chịu và stress tâm lý.
• Giảm hiệu quả công việc và tương tác xã hội: Tắc tuyến lệ ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các công việc hàng ngày và tương tác xã hội của người già, gây ra sự bất tiện và giới hạn trong cuộc sống hằng ngày.

Tắc tuyến lệ ở người già thì xử lý như thế nào?

Tắc tuyến lệ ở người già tùy vào từng nguyên nhân mà có thể xử lý qua các biện pháp dưới đây: 

• Thông lệ đạo: Đây là phương pháp phổ biến nhất và thường được sử dụng đầu tiên. Bác sĩ sẽ mở rộng điểm lệ giúp cho dòng nước mắt qua các lỗ nhỏ và giảm các triệu chứng khó chịu và mắt khô.
• Phẫu thuật mở rộng điểm lệ – đặt ống nong điểm lệ: Phương pháp này bao gồm việc đặt một ống nong nhỏ vào điểm lệ để mở rộng và bảo vệ lỗ chảy nước mắt cải thiện lưu thông nước mắt và giảm tắc nghẽn.
• Đặt ống thông lệ mũi nội soi: Phẫu thuật này thường được áp dụng khi thông lệ đạo không hiệu quả. Bác sĩ sẽ sử dụng thiết bị nội soi để đặt ống thông lệ từ mũi vào để giải quyết vấn đề tắc nghẽn tắc tuyến lệ.
• Phẫu thuật đặt ống Silicon lệ quản – ống lệ mũi: Đây là một trong những phương pháp phẫu thuật nâng cao hơn, trong đó bác sĩ sẽ đặt một ống Silicon lệ quản thông qua ống lệ mũi để duy trì lưu thông nước mắt hiệu quả hơn và giảm nguy cơ tái phát tắc tuyến lệ.

Kiểm tra sức khỏe đôi mắt định kỳ cũng là các giúp ngăn ngừa tắc tuyến lê ở người già

Cách phòng tránh tắc tuyến lệ ở người già

Để phòng ngừa tắc tuyến lệ ở người già và có sức khỏe đôi mắt của người già tốt, theo các chuyên gia người già cần chú ý:

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đi khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến tắc tuyến lệ và các bệnh lý mắt khác.
• Duy trì lối sống lành mạnh và cân đối: Ăn uống đủ dinh dưỡng, giữ cho cơ thể khỏe mạnh và duy trì một lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe, bao gồm cả vấn đề mắt.

Hệ thống phòng khám mắt vivision kid (tên cũ FSEC) là nơi có đội ngũ chuyên gia và bác sĩ giàu kinh nghiệm, với trình độ chuyên môn cao trong thăm khám, chẩn đoán và điều trị tắc tuyến lệ ở người già. Quý vị có thể chọn vivision kid (tên cũ FSEC) để được hỗ trợ chăm sóc sức khỏe mắt toàn diện và chuyên nghiệp nhất.