Nhược thị là gì? Liên quan giữa nhược thị và bất thường ở mắt

Bài viết được thẩm định bởi Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Nguyệt Ánh

vào ngày 28/04/2024

Nhược thị là bệnh gây suy giảm thị lực ở trẻ, nếu không được phát hiện sớm và điều trị có thể thị lực không thể hồi phục vĩnh viễn. Cùng vivision kid tìm hiểu rõ hơn về nhược thị, mối liên quan giữa nhược thị và các bất thường tại mắt nhé!

Nhược thị là gì?

Nhược thị (hay còn gọi là mắt lười) là một bất thường phát triển do biến đổi sinh lí ở vỏ não thị giác dẫn đến tổn hại thị giác. Trong những năm đầu của trẻ, những trải nghiệm thị giác bình thường giúp đường dẫn truyền thị giác từ mắt đến não của trẻ dần hình thành và phát triển toàn diện. Bất kỳ nguyên nhân nào cản trở sự phát triển thị giác hai mắt hoặc sự tương tác bất thường giữa hai mắt làm gián đoạn quá trình hoàn thiện đường dẫn truyền thị giác đều có thể gây nhược thị. 

Về mặt lâm sàng, nhược thị biểu hiện bằng giảm thị lực ở mắt (< 7/10)mặc dù đã được chỉnh kính tối đa hoặc chênh lệch giữa 2 mắt ≥ 1-2 dòng. 

Nhược thị là một nguyên nhân của giảm thị lực, ước tính tỷ lệ khoảng từ 2% đến 6% ở các nước phát triển. Tỷ lệ bệnh nhược thị tại Việt Nam ngày nay chiếm 2-5% dân số, tỷ lệ trẻ mắc nhược thị ở nông thôn đông hơn thành phố và tăng gấp 4 lần ở những trẻ đẻ non. 

Tùy theo cách phân loại mà bệnh nhược thị có thể phân thành các nhóm khác nhau: 

  • Phân loại nhược thị theo mắt: nhược thị một mắt hoặc nhược thị hai mắt;
  • Phân loại nhược thị theo mức độ: Nhược thị nhẹ, nhược thị vừa, nhược thị nặng;
  • Phân loại nhược thị theo nguyên nhân: Do tật khúc xạ, do lác, do mất nhìn.
Bit-mat-kich-thich-mat-yeu-hon-hoat-dong-trong-dieu-tri-benh-nhuoc-thi.

Bịt mắt kích thích mắt yếu hơn hoạt động trong điều trị bệnh nhược thị

Nhược thị và các bất thường tại mắt

Bệnh nhược thị xuất hiện do ảnh hưởng của các yếu tố sinh nhược thị, đồng thời nhược thị có thể làm nặng thêm các yếu tố sinh nhược thị.

Nhược thị do tật khúc xạ

Tật khúc xạ (bao gồm viễn thị, loạn thị hoặc cận thị) có thể gây ra bệnh nhược thị do giảm chất lượng tín hiệu thần kinh từ một hoặc cả hai mắt. Bất đồng khúc xạ là một nguyên nhân của nhược thị bởi sự cạnh tranh giữa mắt tốt và mắt kém hơn, từ đó mắt sẽ ưu tiên lấy hình ảnh từ mắt tốt hơn.

Co-che-tao-anh-mat-binh-thuong-va-mat-co-tat-khuc-xa

Cơ chế tạo ánh mắt bình thường và mắt có tật khúc xạ

Trẻ thường sẽ không thể tự phát hiện ra mắt nhìn mờ hơn hoặc hiểu được tình trạng mình đang gặp là bất thường vì con đã làm quen từ nhỏ Tuy nhiên trẻ có thể có các biểu hiện nhìn nheo, đứng gần sát vào vật cần nhìn, để cố gắng nhìn rõ vật khi đó bố mẹ mới phát hiện ra.

Nhược thị do lác

Bệnh nhược thị do lác/lé là nguyên nhân thường gặp nhất trong tổng số trẻ đến khám được chẩn đoán bị bệnh nhược thị. Lác là hiện tượng mắt nhìn về 2 hướng khác nhau khi nhìn vào cùng 1 vật. Một mắt có thể nhìn thẳng, trong khi đó mắt kia di chuyển lên trên, xuống dưới, vào trong, hoặc ra ngoài. Bố mẹ có thể dễ dàng phát hiện ra con bị lác/lé khi thấy 2 mắt trẻ không nhìn cùng hướng lúc xem tivi hoặc chơi.

Lác/lé có thể gây ra nhược thị bằng cách làm cho vỏ não dập tắt ảnh từ một mắt để tránh song thị. Ức chế lâu dài tín hiệu từ một mắt sẽ làm yếu kết nối thần kinh từ mắt đó tới vỏ não. Ngược lại, nhược thị cũng có thể gây ra lác/lé bởi não bộ tập trung sử dụng hình ảnh ở mắt tốt hơn.

Hinh-anh-tre-mat-lac

HÌnh ảnh trẻ mắt lác

Nhược thị do mất nhìn

Nhược thị do mất nhìn nguyên nhân thường gặp nhất là đục thể thủy tinh bẩm sinh gây ra. Khi đó hình ảnh đến võng mạc bị chắn do những bất thường tại mắt. Nó cũng có thể do các bệnh như sụp mi bẩm sinh, sẹo giác mạc, các bệnh đồng tử.

Hinh-anh-benh-nhan-sup-mi

Hình ảnh bệnh nhân sụp mi

Dấu hiệu nhược thị

Bệnh nhược thị không có dấu hiệu nhận biết rõ ràng và không phải trẻ nhược thị nào cũng có thể nhận biết được bằng mắt thường. Bố mẹ cần chú ý quan sát con trẻ, việc nhận biết và phát hiện sớm các triệu chứng bất thường của con góp phần phát hiện sớm nhược thị và tăng tỷ lệ thành công khi điều trị nhược thị. Các biểu hiện phổ biến và điển hình bao gồm: 

  • Mắt lác/lé: biểu hiện dễ thấy nhất của nhược thị;
  • Con hay nheo mắt, cố gắng nhìn các vật ở xa, khi xem tivi thường có xu hướng tiến lại gần, hay dụi mắt…;
  • Mắt nhìn lệch, khi nhìn thưởng thường có xu hướng nghiêng đầu;
  • Các bệnh lý như mi mắt hai bên không đều (sụp mi), ánh đồng tử trắng (u nguyên bào võng mạc)…

Nên làm gì khi trẻ có các dấu hiệu bất thường

Khi trẻ có bất kỳ các dấu hiệu bất thường nào của mắt, bố mẹ cần đưa trẻ tới các cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị theo phác đồ phù hợp.

Dieu-tri-benh-nhuoc-thi-bang-phan-mem-tai-vivision kid

Điều trị bệnh nhược thị bằng phần mềm tại vivision kid

vivision kid tự hào khi có đội ngũ y bác sĩ là những chuyên gia đầu ngành công tác tại bệnh viện Mắt Trung Ương điều trị thành công nhiều ca bệnh khó cho trẻ. Bạn trao cho chúng tôi 1% sự tin tưởng, vivision kid trao lại bạn 100% sự hài lòng. vivision kid luôn đồng hành cùng cha mẹ giữ gìn đôi mắt sáng trẻ thơ. 

Liên hệ hotline 033.4141.213 hoặc website vivision.vn để được tư vấn, hỗ trợ đặt lịch và thăm khám ngay nhé!

Lời khuyên

Nhược thị thường xảy ra tại một mắt, vì thế, thường khó phát hiện ra trong nhiều trường hợp trẻ không có biểu hiện bất thường. Do đó trẻ cần được khám định kỳ 6 tháng 1 lần  hoặc ít nhất bố mẹ cần cho trẻ đi khám để sàng lọc bệnh nhược thị, đồng thời có thể phát hiện sớm vào các mốc thời điểm quan trọng 1 tuổi, 3 tuổi và 5 tuổi. 

Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Nguyệt Ánh
Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Nguyệt Ánh
Chuyên gia Thị giác hai mắt
Xem thêm

Chuyên môn: Chuyên gia Kiểm soát Cận thị tiến triển và Khúc xạ Nhãn nhi

Uy tín: Bằng khả năng giao tiếp và kết nối, chuyên gia Nguyệt Ánh ấn tượng với mọi người và bệnh nhân nhí bằng sự kiên trì, nhẹ nhàng đem lại một nguồn năng lượng tích cực.

Gắn thẻ:

dấu hiệu nhược thị

Nhược thị

nhược thị là gì

April
January
February
March
April
May
June
July
August
September
October
November
December
2025
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
1911
1912
1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931
1932
1933
1934
1935
1936
1937
1938
1939
1940
1941
1942
1943
1944
1945
1946
1947
1948
1949
1950
1951
1952
1953
1954
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
2041
2042
2043
2044
2045
2046
2047
2048
2049
2050
MonTueWedThuFriSatSun
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
1
2
3
4
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
April
January
February
March
April
May
June
July
August
September
October
November
December
2025
1950
1951
1952
1953
1954
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
2041
2042
2043
2044
2045
2046
2047
2048
2049
2050
SunMonTueWedThuFriSat
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
1
2
3
00:00
00:15
00:30
00:45
01:00
01:15
01:30
01:45
02:00
02:15
02:30
02:45
03:00
03:15
03:30
03:45
04:00
04:15
04:30
04:45
05:00
05:15
05:30
05:45
06:00
06:15
06:30
06:45
07:00
07:15
07:30
07:45
08:00
08:15
08:30
08:45
09:00
09:15
09:30
09:45
10:00
10:15
10:30
10:45
11:00
11:15
11:30
11:45
12:00
12:15
12:30
12:45
13:00
13:15
13:30
13:45
14:00
14:15
14:30
14:45
15:00
15:15
15:30
15:45
16:00
16:15
16:30
16:45
17:00
17:15
17:30
17:45
18:00
18:15
18:30
18:45
19:00
19:15
19:30
19:45
20:00
20:15
20:30
20:45
21:00
21:15
21:30
21:45
22:00
22:15
22:30
22:45
23:00
23:15
23:30
23:45