Tật khúc xạ có chữa khỏi không, tại sao đây được đánh giá là căn bệnh ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Vivision giúp bạn tìm hiểu chi tiết về tật khúc xạ, nguyên nhân, phương pháp điều trị, và liệu có thể chữa khỏi hay không.

Tìm hiểu về tật khúc xạ

Tật khúc xạ là một vấn đề về mắt thường gặp, xảy ra khi ánh sáng không hội tụ đúng trên võng mạc, dẫn đến tầm nhìn không rõ ràng. Các loại tật khúc xạ chính bao gồm cận thị (khó nhìn xa), viễn thị (khó nhìn gần), loạn thị (tầm nhìn bị méo), và lão thị (giảm khả năng nhìn gần do quá trình lão hóa).

Định nghĩa tật khúc xạ 

Tật khúc xạ là tình trạng mắt không thể tập trung ánh sáng đúng trên võng mạc, dẫn đến hình ảnh bị mờ và suy giảm thị lực. 

Các tia sáng không hội tụ đúng cách vào võng mạc mà tập trung phía trước hoặc phía sau võng mạc, làm cho hình ảnh trở nên mờ nhòe. Đây là nguyên nhân ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và khả năng học tập, làm việc của nhiều người.

Các loại tật khúc xạ

Tật khúc xạ bao gồm ba loại chính: cận thị, viễn thị, và loạn thị. 

Cận thị khiến mắt nhìn rõ các vật ở gần nhưng lại nhìn mờ các vật ở xa. Nguyên nhân là do trục nhãn cầu quá dài, làm cho các tia sáng hội tụ phía trước võng mạc. Cận thị là loại tật khúc xạ phổ biến nhất về mắt trên thế giới hiện nay. Đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên đang độ tuổi đang phát triển.

Viễn thị ngược lại với cận thị, là tình trạng mắt nhìn rõ các vật ở xa nhưng mờ khi nhìn gần. Nguyên nhân là do trục nhãn cầu quá ngắn, khiến các tia sáng hội tụ sau võng mạc. Viễn thị thường gặp ở trẻ em nhỏ tuổi và có thể cải thiện theo thời gian khi mắt phát triển.

Loạn thị là tình trạng mắt nhìn hình ảnh bị mờ ở mọi khoảng cách do giác mạc hoặc thủy tinh thể bị biến dạng. Khiến các tia sáng không hội tụ đồng đều tại một điểm trên võng mạc. Loạn thị có thể kết hợp với cận thị hoặc viễn thị, làm cho thị lực của người bệnh trở nên phức tạp hơn.

Nguyên nhân gây tật khúc xạ ở trẻ

Tật khúc xạ ở trẻ em thường do di truyền, thói quen học tập không đúng cách, và môi trường sống thiếu ánh sáng tự nhiên. Các yếu tố như sử dụng thiết bị điện tử lâu dài, dinh dưỡng kém, và bệnh lý về mắt từ nhỏ cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc tật khúc xạ.

Yếu tố di truyền

Di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển tật khúc xạ. Nếu bố mẹ hoặc anh chị em trong gia đình mắc tật khúc xạ, nguy cơ trẻ bị tật khúc xạ cũng cao hơn. Các nghiên cứu cho nếu bố mẹ bị cận thị thì con trẻ cũng sẽ có nguy cơ cao bị cận thị từ sớm. 

Và tật khúc xạ của trẻ có thể tiến triển nhanh hơn so với những trẻ không có yếu tố di truyền này. Vậy liệu tật khúc xạ có chữa khỏi không?

Yếu tố di truyền có liên quan đến câu trả lời cho câu hỏi “tật khúc xạ có chữa khỏi không?”

Yếu tố môi trường

Môi trường sống và thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng là nguyên nhân dẫn đến tật khúc xạ ở trẻ. Việc sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều, đọc sách ở khoảng cách gần, học tập trong điều kiện ánh sáng kém đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tật khúc xạ. 

Trong thế giới công nghệ phát triển, việc tiếp xúc nhiều với máy tính, điện thoại di động và các thiết bị điện tử khác là đều cần thiết cho trẻ. Tuy nhiên, việc này dẫn đến gia tăng tỷ lệ tật khúc xạ trong cộng đồng.

Các phương pháp điều trị tật khúc xạ

Điều trị tật khúc xạ bao gồm việc sử dụng kính đeo, kính áp tròng để cải thiện tầm nhìn, hoặc phẫu thuật LASIK nhằm chỉnh sửa cấu trúc giác mạc. Các phương pháp này giúp điều chỉnh tầm nhìn, giảm sự phụ thuộc vào kính và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Kính gọng

Kính gọng là phương pháp đơn giản, hiệu quả và phổ biến nhất để điều chỉnh tật khúc xạ. Kính cận, kính viễn, và kính loạn thị đều có nhiệm vụ giúp điều chỉnh tầm nhìn, đưa hình ảnh về đúng vị trí trên võng mạc, giúp mắt nhìn rõ hơn. 

Kính giúp điều chỉnh tầm nhìn, mang lại sự thoải mái và tiện lợi cho người sử dụng. Đây là phương pháp điều trị không xâm lấn, không gây đau đớn, và chi phí hợp lý.

Kính áp tròng

Kính áp tròng mềm: Là lựa chọn cho những người không muốn đeo kính gọng hoặc có nhu cầu thẩm mỹ cao hơn. Kính áp tròng có thể phương pháp điều trị tật khúc xạ hiệu quả nhưng cần được sử dụng và chăm sóc đúng cách để tránh nguy cơ viêm nhiễm, đặc biệt là viêm loét giác mạc.

Kính áp tròng cứng đeo ban đêm Ortho-K: Đây là phương pháp sử dụng kính áp tròng cứng để đeo vào ban đêm, giúp tái cấu trúc giác mạc tạm thời. Đều đặc biệt là vào ban ngày, người bệnh có thể nhìn rõ như mắt người bình thường mà không cần đeo kính. 

Ortho-K đặc biệt hiệu quả và phù hợp cho trẻ em, giúp kiểm soát tiến triển của tật cận thị mà không cần can thiệp phẫu thuật.

Phẫu thuật khúc xạ

Phẫu thuật khúc xạ là phương pháp điều trị tật khúc xạ bằng cách thay đổi hình dạng giác mạc, giúp ánh sáng hội tụ chính xác trên võng mạc. 

LASIK (Laser-Assisted in Situ Keratomileusis): Sử dụng tia laser để tái cấu trúc giác mạc, giúp điều chỉnh tật khúc xạ. Phương pháp này được ưa chuộng vì thời gian phục hồi nhanh và ít gây đau đớn.

PRK (Photorefractive Keratectomy): là phương pháp chữa tật khúc xạ bằng laser khác tương tự LASIK. Nhưng không cần tạo vạt giác mạc, đặt biệt phù hợp cho người có giác mạc mỏng. PRK được đnahs giá gây khó chịu nhiều hơn trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật so với LASIK.

SMILE (Small Incision Lenticule Extraction): Đây là phương pháp mới, sử dụng tia laser để tạo một lát cắt nhỏ trên giác mạc và loại bỏ một phần mô, giúp điều chỉnh tật khúc xạ mà không cần tạo vạt giác mạc lớn.

Phakic IOL (Intraocular Lens): Đây là phương pháp cấy ghép thấu kính nội nhãn mà không cần can thiệp vào giác mạc. Phakic IOL là lựa chọn tốt cho những người có tật khúc xạ cao hoặc giác mạc quá mỏng để thực hiện các phương pháp laser.

Liệu tật khúc xạ có chữa khỏi không?

Câu trả lời cho câu hỏi liệu tật khúc xạ có chữa khỏi không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm phương pháp điều trị và tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân.

Kính gọng và Kính áp tròng: Đây là phương pháp điều chỉnh tạm thời tầm nhìn, không thay đổi cấu trúc mắt. Do đó, không thể coi là chữa khỏi tật khúc xạ mà chỉ giúp người bệnh nhìn rõ hơn khi đeo kính.

Kính áp tròng điều trị tật khúc xạ

Phẫu thuật khúc xạ: Các phương pháp phẫu thuật như LASIK, PRK, SMILE có thể giúp điều chỉnh cấu trúc giác mạc, từ đó giúp triệt tiêu độ khúc xạ hiện tại. Tuy nhiên, kết quả phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, tình trạng sức khỏe mắt, và độ ổn định của tật khúc xạ. 

Một số bệnh nhân có thể vẫn cần đeo kính với độ thấp hơn sau phẫu thuật, và một số khác có thể gặp biến chứng khiến tầm nhìn không hoàn toàn trở lại như mong muốn.

Yếu tố ảnh hưởng: Kết quả phẫu thuật khúc xạ có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm độ tuổi của bệnh nhân, tình trạng sức khỏe tổng quát và sức khỏe mắt, cũng như mức độ và loại tật khúc xạ. 

Ví dụ, những người có độ cận hoặc loạn thị quá cao, hoặc những người có giác mạc quá mỏng, có thể không phù hợp với phẫu thuật LASIK và cần xem xét các phương pháp điều trị khác như phakic IOL hoặc Ortho-K. 

Ngoài ra, mắt của trẻ em và thanh thiếu niên vẫn đang trong quá trình phát triển, do đó, phẫu thuật khúc xạ thường không được khuyến khích cho đối tượng này cho đến khi thị lực ổn định.

Khả năng tái phát: Mặc dù phẫu thuật có thể giảm hoặc loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào kính, tật khúc xạ có thể tái phát theo thời gian. Đặc biệt ở những người bị cận thị cao hoặc những người phẫu thuật khi mắt chưa ổn định. 

Orthokeratology (Ortho-K): Đây là phương pháp điều trị tật khúc xạ hiệu quả tạm thời, không can thiệp phẫu thuật nhưng yêu cầu sự kiên nhẫn và đều đặn. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này không kéo dài vĩnh viễn; nếu ngừng đeo kính Ortho-K, giác mạc sẽ dần trở lại hình dạng ban đầu, và tật khúc xạ sẽ quay trở lại. 

Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi người bệnh có sự kiên trì và có thể không phù hợp với tất cả. Đặc biệt là những người có lối sống bận rộn hoặc khó có thể duy trì việc đeo kính đều đặn.

Rủi ro và lưu ý khi điều trị bằng phẫu thuật

Mặc dù phẫu thuật khúc xạ có thể mang lại kết quả rất tích cực, nhưng cũng tồn tại một số rủi ro. Vậy nên có một số lưu ý mà bệnh nhân cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định điều trị tật khúc xạ bằng phẫu thuật.

Biến chứng từ phẫu thuật: Một số biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật khúc xạ bao gồm khô mắt, mờ mắt, và nhạy cảm với ánh sáng. Khô mắt là một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất, có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng sau phẫu thuật. 

Trong một số trường hợp hiếm gặp, các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm nhiễm hoặc sự thay đổi cấu trúc giác mạc ngoài ý muốn có thể xảy ra.

Chăm sóc sau phẫu thuật: Để đảm bảo kết quả tốt nhất và giảm thiểu rủi ro, việc tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau phẫu thuật của bác sĩ là rất quan trọng. Bệnh nhân cần sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định. 

Tránh các hoạt động gây căng thẳng cho mắt như đọc sách quá lâu. Hoặc sử dụng thiết bị điện tử nhiều giờ liền trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật. Ngoài ra, nên có các biện pháp bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn hay ánh sáng mặt trời. Đây cũng yếu tố rất quan trọng để ngăn ngừa viêm nhiễm cũng như là giúp mắt phục hồi nhanh chóng.

Kiểm tra mắt định kỳ: Sau phẫu thuật, việc kiểm tra mắt định kỳ là cần thiết để theo dõi tiến triển và đảm bảo sức khỏe mắt luôn ở trạng thái tốt nhất. Thậm chí, sau khi kết quả phẫu thuật đã ổn định, kiểm tra mắt định kỳ vẫn rất quan trọng để duy trì sức khỏe mắt tổng quát và phòng ngừa các vấn đề về thị lực khác có thể phát sinh sau này.

Sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định

Tật khúc xạ có thể được điều chỉnh hiệu quả nhưng không thể chữa khỏi hoàn toàn bằng kính đeo hoặc kính áp tròng, vì những phương pháp này chỉ cải thiện tầm nhìn mà không giải quyết nguyên nhân gốc rễ. 

Phẫu thuật mắt như LASIK, PRK, và SMILE mang đến hy vọng cho những người muốn thoát khỏi sự phụ thuộc vào kính, bằng cách thay đổi cấu trúc giác mạc để ánh sáng hội tụ chính xác hơn lên võng mạc. Tuy nhiên, phẫu thuật cũng không phải là giải pháp hoàn toàn, và có thể không ngăn ngừa tái phát tật khúc xạ trong tương lai.

Tóm lại, dù không thể “chữa khỏi” tật khúc xạ hoàn toàn, các phương pháp điều trị tật khúc xạ hiện đại giúp bạn kiểm soát và cải thiện tầm nhìn, mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn. Quan trọng là cần tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn lựa phương pháp phù hợp nhất. 

Hãy đến với vivision để cùng chúng tôi bảo vệ và gìn giữ đôi mắt của các bé khỏi các tật khúc xạ, bảo vệ tương lai của các bé với tầm nhìn tốt nhất.