Tiến triển cận thị ở trẻ em ngày càng trở thành mối lo ngại lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe thị lực và học tập. Việc hiểu rõ nguyên nhân, tác động và cách điều chỉnh thói quen sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tình trạng này.

Giới thiệu về cận thị ở trẻ 

Cận thị ở trẻ em không phải là bệnh lý về mắt mà là một vấn đề về khúc xạ. Điều này xảy ra khi mắt không thể khúc xạ ánh sáng chính xác, khiến hình ảnh không hội tụ đúng trên võng mạc mà lại ở phía trước nó. Trẻ em bị cận thị có thể nhìn rõ các vật ở gần, nhưng các vật ở xa sẽ trở nên mờ. Cận thị đang trở thành vấn đề ngày càng phổ biến và có xu hướng gia tăng mạnh mẽ.

Giới thiệu về cận thị ở trẻ

Cận thị có thể do di truyền, nghĩa là nếu cha mẹ mắc cận thị, khả năng cao con cái cũng sẽ gặp phải vấn đề này. Thường thì, cận thị được phát hiện ở độ tuổi từ 8 đến 12. Đặc biệt, trẻ em bị cận thị trước 10 tuổi có xu hướng phát triển tình trạng này nghiêm trọng hơn. Vào giai đoạn dậy thì, khi cơ thể phát triển mạnh mẽ, tình trạng cận thị của trẻ cũng có thể thay đổi rõ rệt.

Thống kê về cận thị và thói quen sinh hoạt 

Dưới đây là các thống kê về cận thị và thói quen sinh hoạt hiện nay:

Dữ liệu thống kê về tỷ lệ cận thị ở trẻ hiện nay 

Cận thị là một trong những tật khúc xạ phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt là ở lứa tuổi học sinh. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ trẻ em mắc cận thị ở khu vực thành thị dao động từ 20-40%, trong khi ở khu vực nông thôn tỷ lệ này chỉ khoảng 10-15%. Tại các trường học ở trung tâm thành phố Hà Nội và TP.HCM, tỷ lệ học sinh mắc cận thị có thể lên tới 50%. 

Một nghiên cứu sâu trên hơn 3.000 học sinh tiểu học từ 6-10 tuổi tại TP. Vinh, Nghệ An, thực hiện từ tháng 8/2022 đến tháng 5/2023, cho thấy tỷ lệ mắc cận thị ở học sinh đạt 31,3%, và dự báo sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới.

Mối liên hệ giữa thói quen sinh hoạt và tình trạng cận thị ở trẻ 

Thói quen sinh hoạt có mối liên hệ chặt chẽ với tình trạng cận thị ở trẻ em, đặc biệt trong bối cảnh hiện đại khi việc sử dụng thiết bị điện tử và môi trường học tập căng thẳng ngày càng phổ biến. Những thói quen không lành mạnh có thể góp phần gia tăng nguy cơ mắc cận thị hoặc làm tình trạng này tiến triển nhanh hơn.

Mối liên hệ giữa thói quen sinh hoạt và tình trạng cận thị ở trẻ

Để phòng ngừa, cần duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh như hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, đảm bảo môi trường ánh sáng phù hợp khi học tập và làm việc, đồng thời tăng cường tham gia các hoạt động ngoài trời.

Các thói quen sinh hoạt ảnh hưởng đến tiến triển cận thị ở trẻ em

Cận thị đang trở thành một trong những vấn đề sức khỏe thị giác phổ biến ở trẻ em. Những thói quen sinh hoạt không lành mạnh góp phần đáng kể vào sự tiến triển cận thị ở trẻ em, làm gia tăng nguy cơ suy giảm thị lực nghiêm trọng. Sau đây là những yếu tố quan trọng cần lưu ý.

Học tập trong điều kiện ánh sáng không đủ và tư thế không đúng

Trẻ em thường xuyên học tập hoặc đọc sách trong môi trường ánh sáng không đủ sẽ khiến mắt phải điều tiết mạnh để nhìn rõ. Điều này gây áp lực lớn lên cơ chế điều tiết của mắt, là nguyên nhân quan trọng khiến tình trạng cận thị tiến triển nhanh.

Bên cạnh đó, ngồi học ở tư thế cúi gập, khoảng cách từ mắt đến sách vở quá gần hoặc quá xa cũng khiến mắt phải làm việc nhiều hơn, làm tăng nguy cơ mỏi mắt và thúc đẩy tiến triển cận thị.

Tiếp xúc với ánh sáng xanh thường xuyên

Ánh sáng xanh phát ra từ màn hình máy tính, điện thoại, và tivi là yếu tố hàng đầu gây hại cho mắt. Khi trẻ em tiếp xúc với các thiết bị điện tử trong thời gian dài, ánh sáng xanh sẽ xâm nhập sâu vào võng mạc, gây căng thẳng thị giác và tăng nguy cơ tiến triển cận thị ở trẻ em.

Tiếp xúc với ánh sáng xanh từ điện thoại ảnh hưởng đến tiến triển cận thị

Sử dụng thiết bị điện tử kéo dài không chỉ khiến mắt dễ mệt mỏi mà còn làm giảm khả năng nhìn rõ ở xa. Điều này khiến trẻ phụ thuộc nhiều hơn vào kính cận, gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống.

Thiếu thời gian nghỉ ngơi cho mắt

Việc học tập liên tục hoặc sử dụng thiết bị điện tử mà không cho mắt thời gian nghỉ khiến cơ mắt bị căng thẳng kéo dài. Điều này dẫn đến hiện tượng mỏi mắt, nhức đầu và làm tiến triển cận thị ở trẻ em nhanh hơn.

Trẻ em dành quá ít thời gian tham gia các hoạt động ngoài trời là một yếu tố quan trọng khiến cận thị tiến triển. Ánh sáng tự nhiên giúp mắt thư giãn và giảm áp lực điều tiết, từ đó ngăn ngừa nguy cơ tăng độ cận.

Phương pháp điều chỉnh thói quen sinh hoạt cho trẻ em 

Bên cạnh kiểm soát cận thị bằng atropin, đeo kính áp tròng ortho-k thì dưới đây  là những giải pháp thiết thực để xây dựng lối sống khoa học phòng ngừa cận thị cho trẻ:

Tạo dựng không gian học tập lý tưởng cho trẻ

Môi trường học tập đóng vai trò quan trọng trong việc giảm áp lực cho mắt.

• Đảm bảo ánh sáng đầy đủ: Ánh sáng trong phòng học cần đều và dịu, không quá chói hoặc quá tối. Ưu tiên sử dụng ánh sáng trắng tự nhiên từ đèn hoặc cửa sổ để tránh mắt phải điều tiết quá mức.
• Bàn ghế đúng chuẩn: Chọn bàn ghế phù hợp với chiều cao của trẻ, giúp trẻ ngồi thẳng lưng và giữ khoảng cách từ mắt đến sách vở từ 30-40 cm.
• Tư thế ngồi đúng: Hướng dẫn trẻ ngồi thẳng, tránh cúi gập đầu hoặc nghiêng người khi học. Tư thế sai có thể làm gia tăng nguy cơ tiến triển cận thị ở trẻ em.

Tư thế ngồi đúng giúp kiểm soát tiến triển cận thị ở trẻ em

Giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử

Thời gian trẻ sử dụng thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại và tivi ngày càng nhiều, làm tăng áp lực cho mắt.

• Giới hạn thời gian sử dụng: Trẻ em không nên tiếp xúc với màn hình điện tử quá 2 giờ mỗi ngày. Hãy khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động vận động thay vì phụ thuộc vào thiết bị điện tử.
• Bảo vệ mắt trước ánh sáng xanh: Sử dụng kính chống ánh sáng xanh khi trẻ làm việc với máy tính hoặc điện thoại để giảm tác động tiêu cực lên mắt, ngăn ngừa tiến triển cận thị ở trẻ em.
• Áp dụng quy tắc 20-20-20: Cứ mỗi 20 phút sử dụng thiết bị, khuyến khích trẻ nhìn xa khoảng 20 feet (6 mét) trong ít nhất 20 giây để giúp mắt thư giãn.

Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời nhiều hơn

Nghiên cứu đã chứng minh rằng ánh sáng tự nhiên từ môi trường ngoài trời giúp làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ.

• Thời gian ngoài trời lý tưởng: Đảm bảo trẻ dành ít nhất 1-2 giờ mỗi ngày tham gia các hoạt động ngoài trời, như chạy nhảy, chơi thể thao hoặc đi bộ.
• Lợi ích của ánh sáng tự nhiên: Ánh sáng tự nhiên không chỉ giảm áp lực điều tiết mắt mà còn kích thích sự phát triển cân đối của nhãn cầu, từ đó hạn chế nguy cơ tăng độ cận.

Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời nhiều hơn giúp cải thiện cận thị

Tạo thói quen nghỉ ngơi hợp lý cho mắt

Đôi mắt cần được nghỉ ngơi thường xuyên để tránh mỏi và căng thẳng, làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ em.

• Nghỉ giữa giờ học: Sau mỗi 30-40 phút học tập, nhắc trẻ dừng lại và nghỉ ngơi khoảng 5-10 phút. Trẻ có thể nhắm mắt thư giãn hoặc nhìn ra xa để giảm căng thẳng.
• Ngủ đủ giấc: Thời gian ngủ tối thiểu cần đảm bảo là 9-10 giờ mỗi đêm, giúp mắt và cơ thể được phục hồi hoàn toàn.

Chế độ ăn uống tốt cho sức khỏe mắt

Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe mắt và hạn chế tiến triển cận thị ở trẻ.

• Các thực phẩm giàu vitamin A: Cung cấp các loại thực phẩm như cà rốt, khoai lang, bí đỏ và trứng để bổ sung vitamin A, hỗ trợ thị lực.
• Omega-3: Chất béo lành mạnh từ cá hồi, cá thu và hạt chia giúp tăng cường chức năng võng mạc và bảo vệ mắt khỏi căng thẳng.
• Tránh đồ ăn nhanh và thực phẩm chứa nhiều đường: Các loại thực phẩm này không chỉ gây hại cho sức khỏe tổng thể mà còn làm tăng nguy cơ suy giảm thị lực ở trẻ.

Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ thị lực giúp kiểm soát tiến triển cận thị ở trẻ em

Việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt là một bước quan trọng trong việc kiểm soát và ngăn ngừa tiến triển cận thị ở trẻ em. Hy vọng bài viết trên đã giải đáp cho bạn về vấn đề thói quen sinh hoạt ảnh hưởng đến độ cận. Nếu còn câu hỏi gì cần giải đáp, đừng ngần ngại hãy liên hệ Zalo hoặc đặt lịch khám tại vivision kid ngay hôm nay để bảo vệ đôi mắt sáng khỏe cho tương lai!