Khi sử dụng thuốc nhỏ mắt atropin để liệt điều tiết, nhiều người lo lắng về hiện tượng nhìn mờ. Điều này khiến không ít phụ huynh và bệnh nhân tự đặt câu hỏi liệu tình trạng này có gây nguy hiểm cho mắt hay không? Cùng visision tìm hiểu bài viết sau.

Tìm hiểu về Atropin

Atropin là gì? 

Atropin là một chất đối kháng cholinergic, có khả năng ngăn chặn các tác động của dẫn truyền thần kinh cholinergic. Thuốc nhỏ mắt atropin với nồng độ thấp (<1%) đang được nghiên cứu và đã chứng minh hiệu quả trong việc điều trị và kiểm soát sự tiến triển của cận thị. 

Thuốc nhỏ mắt này được sản xuất dưới nhiều dạng và hàm lượng khác nhau bao gồm: Viên nén 0,4mg, thuốc tiêm với nhiều hàm lượng khác nhau, thuốc tra mỡ mắt 1% và dung dịch nhỏ mắt 1%. Việc lựa chọn dạng và hàm lượng phù hợp sẽ phụ thuộc vào mục đích điều trị cụ thể.

Atropin là gì?

Công dụng của atropin

Atropin là một alkaloid kháng muscarin, thuộc nhóm amin bậc ba, có tác dụng cả trên hệ thần kinh trung ương và ngoại vi.

Thuốc cạnh tranh ức chế acetylcholin tại các thụ thể muscarin của các cơ quan dưới sự chi phối của hệ thần kinh phó giao cảm (các sợi hậu hạch cholinergic) và ức chế tác dụng của acetylcholin trên cơ trơn. Atropin được sử dụng để ngăn chặn các tác động của hệ thần kinh đối giao cảm.

Ứng dụng y học của atropin

Ứng dụng y học của atropin bao gồm:

• Tiêu hóa: Kiểm soát tình trạng loét dạ dày – hành tá tràng, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy cấp hoặc mãn tính, hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng, viêm túi thừa, và đau bụng co thắt ở trẻ sơ sinh.
• Tiết niệu: Giảm co thắt bàng quang, giảm đau co thắt thận và mật.
• Tim mạch: Điều trị khi tụt huyết áp trong hồi sức cấp cứu tim – phổi, nhịp tim chậm, và sau cơn nhồi máu cơ tim. Trong phẫu thuật, thuốc nhỏ mắt này được dùng để ngăn ngừa các tác động cholinergic trên tim, như loạn nhịp và nhịp chậm.
• Thần kinh: Điều trị các triệu chứng ngoại tháp và bệnh Parkinson do thuốc, với các biểu hiện như run, cứng, đổ mồ hôi, và tiết nước bọt quá mức. Đối với Parkinson vô căn, atropin không được dùng do hiệu quả kém và ảnh hưởng đến nhận thức.
• Bệnh lý khối u ở não: Kiểm soát thay đổi tâm trạng.
• Mắt: Điều trị viêm màng bồ đào, liệt cơ mi, và làm giãn đồng tử.

Ứng dụng y học của thuốc tra liệt điều tiết

Ngoài ra, atropin còn được dùng làm thuốc tiền mê trong phẫu thuật để giảm tiết dịch nhầy hô hấp và nước bọt; làm thuốc giải độc đối với ngộ độc do thuốc trừ sâu, nấm; và phòng ngừa say tàu – xe.

Khi kết hợp với thuốc co mạch hoặc kháng histamin, atropin có thể giúp điều trị triệu chứng cảm cúm, ho. Kết hợp với neostigmine, thuốc được dùng để giải độc hoặc quá liều thuốc giãn cơ.

Cơ chế hoạt động của atropin

Atropin một chất đối kháng muscarinic không chọn lọc, hoạt động bằng cách cạnh tranh với acetylcholine – một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng – để liên kết với các thụ thể muscarinic. Khi atropin chiếm ưu thế, nó sẽ ngăn cản acetylcholine thực hiện chức năng của mình, từ đó làm giảm hoạt động của hệ thần kinh đối giao cảm.

Điều này dẫn đến nhiều tác dụng trên cơ thể, trong đó có việc giãn đồng tử và giảm khả năng điều tiết của mắt. Cụ thể, atropin làm giảm khả năng co thắt của cơ vòng đồng tử và cơ mi, khiến đồng tử mở rộng và thủy tinh thể khó thay đổi độ cong để điều chỉnh tầm nhìn.

Nhờ khả năng giãn đồng tử và giảm khả năng điều tiết, atropin được ứng dụng rộng rãi trong nhãn khoa. Khi nhỏ atropin vào mắt, đồng tử sẽ giãn to, giúp bác sĩ dễ dàng quan sát bên trong nhãn cầu, đặc biệt là võng mạc. Ngoài ra, atropin còn giúp giảm viêm và đau trong một số bệnh lý mắt.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc tra liệt điều tiết này cũng đi kèm với một số tác dụng phụ như mờ mắt tạm thời, nhạy cảm với ánh sáng và tăng nhãn áp ở một số trường hợp. Do đó, việc sử dụng atropin cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa.

Tại sao atropin gây nhìn mờ?

Thuốc tra liệt điều tiết atropin hoạt động bằng cách ức chế sự co thắt của cơ mi trong mắt. Khi cơ mi bị liệt, thủy tinh thể không còn khả năng thay đổi độ cong để điều tiết ánh sáng, dẫn đến tình trạng nhìn mờ. Đồng thời, atropin cũng gây giãn đồng tử, khiến lượng ánh sáng đi vào mắt tăng lên đột ngột.

Sự kết hợp của hai yếu tố này làm cho hình ảnh không thể hội tụ rõ nét trên võng mạc, gây ra cảm giác nhìn mờ và khó chịu. Ngoài ra, atropin còn có thể gây ra các tác dụng phụ khác như sợ ánh sáng và khô mắt.

Để giải thích đơn giản hơn, khi nhỏ atropin vào mắt, chúng ta giống như đang “khóa cứng” một chiếc máy ảnh, khiến ống kính không thể tự động lấy nét. Dù có nhiều ánh sáng đi vào, hình ảnh vẫn bị mờ nhòe.

Tại sao atropin gây nhìn mờ?

Sau nhỏ atropin bị nhìn mờ có sao không ?

Sau khi nhỏ atropin, việc nhìn mờ có thể xảy ra và không cần quá lo lắng.

• Mục đích: Nhỏ atropin nhằm liệt điều tiết để đo chính xác độ tật khúc xạ ẩn.
• Cơ chế: Atropin làm giãn đồng tử và liệt điều tiết thể mi, gây nhìn mờ do lượng ánh sáng đi qua đồng tử vào trong nhãn cầu tăng lên. Đây là hiện tượng bình thường và sẽ hết khi tác dụng của atropin kết thúc.
• Lưu ý: Phụ huynh có thể yên tâm và nên tuân theo hướng dẫn cũng như chỉ định của bác sĩ khi sử dụng atropin.

Các trường hợp đặc biệt cần lưu ý khi dung atropin 

Khi sử dụng atropin, có một số trường hợp đặc biệt cần lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả bao gồm:

Trẻ em và người cao tuổi

Atropin có thể có tác động đáng kể đối với trẻ em và người cao tuổi, đặc biệt là những người có bệnh lý nền toàn thân. Khi sử dụng atropin cho các nhóm đối tượng này, cần lưu ý một số điểm sau:

• Trẻ em: Cần đặc biệt chú ý đến liều lượng và tần suất sử dụng. Trẻ em có thể nhạy cảm hơn với tác dụng của thuốc, do đó việc giám sát chặt chẽ là cần thiết.
• Người cao tuổi: Người cao tuổi thường có nguy cơ cao hơn đối với các tác dụng phụ của atropin. Đặc biệt nếu họ có các bệnh lý nền như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, hoặc bệnh về đường tiết niệu.

Trẻ em và người cao tuổi cần lưu ý khi dung atropin

Người có bệnh lý mắt khác

Người mắc các bệnh lý mắt khác chẳng hạn như glaucoma cần cần thận trọng khi sử dụng atropin. Thuốc tra liệt điều tiết này có thể làm tăng áp lực nội nhãn, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ở bệnh nhân mắc glaucoma. Việc sử dụng atropin trong trường hợp này nên được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

Cách giảm thiểu ảnh hưởng của atropin

Để giảm thiểu ảnh hưởng của atropin, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

Sử dụng đúng liều

Để giảm thiểu ảnh hưởng của atropin, việc tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng là rất quan trọng. Người dùng cần nhỏ mắt đúng liều lượng được chỉ định, tránh tự ý thay đổi liều lượng và đảm bảo sử dụng vào thời điểm và tần suất đã được bác sĩ hướng dẫn.

Biện pháp hỗ trợ

Trong quá trình sử dụng, một số biện pháp hỗ trợ và chăm sóc mắt có thể giúp giảm thiểu các tác động phụ:

• Sử dụng kính râm: Đeo kính râm khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi ánh sáng mạnh và giảm cảm giác chói mắt.
• Sử dụng nước mắt nhân tạo: Dùng nước mắt nhân tạo để giữ ẩm và làm dịu mắt, giảm thiểu cảm giác khô và khó chịu.
• Giảm ánh sáng mạnh: Hạn chế tiếp xúc với ánh sáng mạnh hoặc ánh sáng chói để giảm thiểu căng thẳng cho mắt..

Thảo luận với bác sĩ

Nếu có bất kỳ lo lắng hoặc triệu chứng bất thường nào, chẳng hạn như đau mắt, nhìn mờ kéo dài, hoặc dấu hiệu viêm nhiễm, người dùng nên thảo luận với bác sĩ ngay lập tức. Việc hỏi bác sĩ về các tác dụng phụ có thể xảy ra và cách xử lý khi gặp phải các tác dụng phụ này là điều cần thiết.

Thảo luận với bác sĩ để hạn chế các tác dụng phụ có thể xảy

Định kỳ kiểm tra mắt cũng giúp đảm bảo không có biến chứng và tình trạng mắt được theo dõi cẩn thận. Tuân thủ đúng hướng dẫn và duy trì liên lạc thường xuyên với bác sĩ sẽ giúp đảm bảo quá trình sử dụng atropin an toàn và hiệu quả.

Hãy đến visision để đặt lịch thăm khám cho bé ngay hôm nay.