Khô mắt có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu bạn không lựa chọn đúng loại thuốc trị khô mắt. Để điều trị khô mắt hiệu quả mà không làm tình trạng thêm nghiêm trọng, hãy tìm hiểu về nguyên nhân gây khô mắt và  cách chọn lựa sản phẩm phù hợp dưới đây.

Tổng quan về khô mắt

Khô mắt là bệnh lý đơn giản, có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Định nghĩa

Khô mắt là tình trạng mắt không sản xuất đủ nước mắt hoặc chất lượng nước mắt không tốt, dẫn đến cảm giác khô rát, khó chịu và thậm chí là mờ mắt. Nước mắt có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và bôi trơn bề mặt mắt, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và duy trì tầm nhìn rõ ràng.

Khô mắt gây khó khăn cho người bị trong các sinh hoạt hằng ngày

Dấu hiệu khô mắt

Bệnh khô mắt thường mang lại nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày trong cuộc sống. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến mà bạn có thể nhận thấy:

• Cảm giác khô rát trong mắt: Cảm giác này thường giống như có cát trong mắt.
• Ngứa mắt: Người bị khô mắt thường cảm thấy mắt bị ngứa và khó chịu.
• Mờ mắt: Thị lực có thể bị mờ, đặc biệt là sau khi đọc sách, xem TV, hoặc làm việc trên máy tính trong thời gian dài.
• Đỏ mắt: Mắt có thể trở nên đỏ và bị viêm.
• Chảy nước mắt  nhiều quá mức: Một số người có thể gặp phản ứng chảy nước mắt nhiều hơn bình thường do mắt cố gắng làm ẩm bề mặt.
• Nhạy cảm với ánh sáng: Mắt khô có thể làm cho mắt trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng.
• Khó chịu khi đeo kính áp tròng: Khi đeo kính áp tròng, người bị khô mắt sẽ cảm thấy cộm mắt, không thoải mái.

Nguyên nhân gây khô mắt

Khô mắt là một tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở những người thường xuyên làm việc với máy tính hoặc sống trong môi trường khô. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm:

Nguyên nhân nguyên phát

• Giảm sản xuất nước mắt: Khi tuyến lệ không sản xuất đủ nước mắt để duy trì độ ẩm cho mắt
• Tăng bốc hơi nước mắt: Nước mắt bay hơi quá nhanh do sự thiếu hụt chất nhờn trong nước mắt hoặc vấn đề với lớp dầu của màng chắn nước mắt.
• Mất cân bằng thành phần nước mắt: Khi nước mắt thiếu chất nhờn hoặc các thành phần của nước mắt không cân đối, sẽ dẫn đến tình trạng nước mắt bay hơi nhanh chóng.
• Lão hóa: Quá trình lão hóa tự nhiên có thể làm giảm khả năng sản xuất nước mắt và thay đổi chất lượng nước mắt.

Nguyên nhân thứ phát

• Sử dụng thiết bị điện: Sử dụng máy tính, điện thoại, hoặc các thiết bị điện tử khác trong thời gian dài có thể giảm tần suất chớp mắt và làm khô mắt.
• Đeo kính áp tròng: Sử dụng kính áp tròng có thể gây kích ứng và làm giảm sản xuất nước mắt, dẫn đến khô mắt.
• Thiếu vitamin A: Vitamin A là yếu tố quan trọng cho sức khỏe mắt, và thiếu vitamin A có thể dẫn đến khô mắt.
• Hậu phẫu thuật: Các can thiệp như LASIK hoặc phẫu thuật mắt khác có thể làm giảm khả năng sản xuất nước mắt hoặc gây tổn thương đến các cấu trúc liên quan đến nước mắt.

Nguyên nhân khác

• Môi trường: Điều kiện không khí khô, khói bụi, và ô nhiễm có thể làm tăng sự bay hơi của nước mắt.
• Tình trạng sức khỏe: Các bệnh lý toàn thân như tiểu đường hoặc bệnh tuyến giáp có thể gây khô mắt như triệu chứng phụ.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như kháng histamine và thuốc chống trầm cảm có thể gây khô mắt.

Các phương pháp điều trị khô mắt

Khô mắt có nhiều cách để cải thiện và kiểm soát các triệu chứng. Phương pháp điều trị khô mắt sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, cụ thể là: 

Thay đổi thói quen sống, làm việc, môi trường

Giảm thời gian làm việc trước màn hình máy tính và tăng thời gian nghỉ ngơi. Hãy tuân theo quy tắc 20-20-20: sau mỗi 20 phút, hãy nhìn xa  khoảng 20 feet (tương đương khoảng 6 mét) trong ít nhất 20 giây. Sử dụng máy tạo ẩm trong phòng để duy trì độ ẩm không khí. Đeo kính râm hoặc kính bảo vệ khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi gió và ánh sáng mặt trời mạnh.Nhắc nhở bản thân chớp mắt thường xuyên hơn khi làm việc trên máy tính hoặc xem TV.

Nước nhỏ mắt nhân tạo

Một trong những phương pháp phổ biến nhất để điều trị khô mắt là sử dụng nước nhỏ mắt nhân tạo. Tuy nhiên, việc chọn loại nước nhỏ mắt phù hợp là rất quan trọng vì nhiều sản phẩm chứa chất bảo quản như benzalkonium chloride (BAK), có thể làm nặng thêm tình trạng khô mắt. 

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, nên đi khám bác sĩ để được tư vấn loại nước nhỏ mắt phù hợp.

Phương pháp điều trị khô mắt

Khác

Một số loại thuốc nhỏ mắt chứa corticosteroid hoặc cyclosporine (Restasis) có thể được sử dụng để giảm viêm và cải thiện tình trạng khô mắt. Sử dụng thuốc hoặc thiết bị để kích thích tuyến lệ sản xuất nhiều nước mắt hơn. Ví dụ, lifitegrast (Xiidra) là một loại thuốc nhỏ mắt được sử dụng để điều trị khô mắt.

Trong trường hợp nặng, phẫu thuật có thể là cần thiết. Một phương pháp phẫu thuật phổ biến là đặt nút silicon ở điểm lệ, nơi thoát nước mắt, nhằm giảm sự bốc hơi và giữ ẩm cho bề mặt mắt.

Lưu ý cho nước nhỏ mắt nhân tạo

Nước nhỏ mắt nhân tạo vẫn là lựa chọn hàng đầu để điều trị khô mắt. Tuy nhiên, do có quá nhiều loại trên thị trường và một số loại chứa chất bảo quản như BAK, người dùng nên:

• Chọn loại không chứa chất bảo quản: Đối với những người sử dụng nước nhỏ mắt thường xuyên, loại không chứa chất bảo quản sẽ an toàn hơn.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi sử dụng bất kỳ loại nước nhỏ mắt nào, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn loại phù hợp và an toàn nhất cho tình trạng khô mắt của bạn.

Trị khô mắt cẩn thận với thuốc chứa BAK có thể làm nặng thêm bệnh

Mặc dù có tác dụng diệt khuẩn, giúp bảo quản thuốc hiệu quả, nhưng BAK cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, đặc biệt là đối với người bị khô mắt. 

BAK là gì? 

Benzalkonium chloride (BAK) là một loại chất bảo quản thường được sử dụng trong nhiều loại sản phẩm dược phẩm, bao gồm cả các loại thuốc nhỏ mắt. BAK giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và kéo dài tuổi thọ của sản phẩm. BAK được tìm thấy không chỉ trong cả các sản phẩm kê đơn và cả không kê đơn. Do tính chất bảo quản hiệu quả, BAK được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm thuốc nhỏ mắt để ngăn chặn sự nhiễm khuẩn.

Nguy cơ khi tự ý sử dụng: Vì BAK có mặt trong cả các sản phẩm không kê đơn, người dùng có thể dễ dàng mua và sử dụng mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. BAK có thể gây kích ứng và làm trầm trọng thêm tình trạng khô mắt khi sử dụng liên tục mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.

Vì sao BAK trong thuốc nhỏ mắt lại gây khô mắt nặng hơn?

Khả năng gây kích ứng: Các chất bảo quản như BAK có thể gây kích ứng mắt, làm suy yếu sản xuất và duy trì màng nước mắt, dẫn đến các triệu chứng khô mắt.

Nghiên cứu về tác hại của BAK: Một số nghiên cứu đã phát hiện rằng việc sử dụng lâu dài thuốc nhỏ mắt chứa BAK có thể gây ra nhiều triệu chứng tiêu cực, bao gồm:

• Gây tổn thương biểu mô giác mạc, làm giảm khả năng tái tạo của tế bào, dẫn đến tình trạng khô mắt, viêm kết mạc, tăng tính thấm của giác mạc.
• Cảm giác khó chịu khi nhỏ thuốc, giảm khả năng giữ ẩm của mắt, gây cảm giác khô rát, cộm mắt. 
• Cảm giác có vật lạ trong mắt.
• Mắt khô.
• Chảy nước mắt.
• Ngứa mí mắt.

Không khuyến cáo sử dụng quá 4 lần mỗi ngày: Nhiều bác sĩ nhãn khoa khuyên không nên sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt chứa chất bảo quản quá 4 lần mỗi ngày. Việc sử dụng lâu dài có thể làm tăng sự kích ứng hơn là giảm đau.

Tiêu chí lựa chọn nước nhỏ mắt

Khi chọn nước nhỏ mắt, điều quan trọng nhất là đảm bảo sản phẩm an toàn và hiệu quả cho tình trạng mắt của bạn. Có một số tiêu chính mà bạn cần lưu ý là: 

Không chứa chất bảo quản

Tối ưu nhất: Chọn các sản phẩm không chứa chất bảo quản để giảm nguy cơ kích ứng và tổn thương mắt, đặc biệt khi sử dụng thường xuyên.

Những người nên tránh thuốc nhỏ mắt có chất bảo quản

• Khô mắt nặng: Những người bị khô mắt nặng cần điều trị lâu dài nên tránh các sản phẩm chứa chất bảo quản.
• Sử dụng thuốc nhỏ mắt nhiều hơn 4 lần/ngày: Nếu bạn cần nhỏ mắt thường xuyên, hơn 4 lần mỗi ngày, nên chọn nước nhỏ mắt không chứa chất bảo quản để tránh kích ứng và làm tình trạng khô mắt nặng hơn.
• Thấy khó chịu khi dùng: Nếu bạn cảm thấy khó chịu khi sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa chất bảo quản, hãy thử chuyển sang loại không chứa chất bảo quản để giảm thiểu kích ứng.

Trước khi sử dụng bất kỳ loại nước nhỏ mắt nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo lựa chọn sản phẩm phù hợp và an toàn nhất cho tình trạng mắt của bạn.

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng khô mắt và nước mắt nhân tạo không có tác dụng, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa tại vivision. Chúng tôi có thể đề xuất một kế hoạch điều trị khô mắt cá nhân hóa, giúp bạn sống thoải mái hơn.