Viễn thị là một tật khúc xạ phổ biến ở mắt, ảnh hưởng đến khả năng nhìn rõ các vật ở gần. Nhưng liệu “viễn thị gây nhược thị không“? Đây là câu hỏi khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng vì liên quan đến sự phát triển thị giác của trẻ. Cùng tìm hiểu!
Viễn thị và nhược thị là gì?
Viễn thị gây nhược thị không? Cùng khái quát những thông tin cơ bản về 2 tật khúc xạ để hiểu rõ hơn tình trạng này.
Viễn thị là một tật khúc xạ phổ biến, trong đó mắt nhìn bị mờ khi nhìn các vật ở gần, nhưng lại có thể nhìn rõ các vật ở xa. Tình trạng này xảy ra khi trục nhãn cầu của mắt quá ngắn hoặc giác mạc có độ cong không đủ, dẫn đến ánh sáng không hội tụ đúng vào võng mạc mà hội tụ sau võng mạc. Viễn thị có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, nhưng thường được phát hiện rõ nhất ở trẻ em và người cao tuổi.
Người bị viễn thị thường phải điều tiết mắt quá mức để nhìn rõ các vật ở gần. Điều này có thể gây ra các biểu hiện như mỏi mắt, đau đầu, hoặc khó tập trung khi đọc sách hoặc làm việc gần.
Nhược thị, hay còn gọi là “mắt lười”, là tình trạng suy giảm thị lực ở một hoặc cả hai mắt, không thể cải thiện bằng đeo kính hoặc các biện pháp điều chỉnh quang học thông thường. Nguyên nhân chính của nhược thị là do não bộ không nhận được tín hiệu thị giác rõ ràng từ mắt trong giai đoạn phát triển thị lực (thường từ 0-7 tuổi).
Nhược thị có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân, bao gồm các tật khúc xạ không được điều chỉnh (như viễn thị, cận thị, loạn thị), lác mắt, hoặc các bệnh lý khác gây cản trở tín hiệu từ mắt đến não. Nếu không được điều trị kịp thời, nhược thị có thể dẫn đến suy giảm thị lực vĩnh viễn.
Hình ảnh hội tụ của mắt viễn thị
Viễn thị gây nhược thị không?
Viễn thị gây nhược thị không? Câu trả lời ngắn gọn là: Có. Viễn thị, đặc biệt là viễn thị nặng hoặc không được điều chỉnh kịp thời, có thể gây nhược thị. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng phân tích các cơ chế dẫn đến tình trạng này:
- Viễn thị nặng gây điều tiết quá mức: Ở trẻ em, mắt có khả năng điều tiết mạnh để nhìn rõ các vật ở gần. Tuy nhiên, khi viễn thị quá nặng, việc điều tiết không đủ để bù đắp, hình ảnh từ mắt trở nên mờ, khiến não không nhận được tín hiệu rõ ràng, dẫn đến nhược thị.
- Viễn thị lệch giữa hai mắt (viễn thị lệch): Nếu một mắt bị viễn thị nặng hơn mắt kia, não sẽ ưu tiên hình ảnh từ mắt tốt hơn và “bỏ qua” tín hiệu từ mắt yếu hơn. Điều này dẫn đến tình trạng nhược thị ở mắt bị viễn thị nặng hơn.
- Viễn thị gây lác mắt: Viễn thị không được điều chỉnh có thể dẫn đến lác điều tiết, thường là lác trong (esotropia). Khi mắt bị lác, não sẽ không sử dụng hình ảnh từ mắt lệch, dẫn đến nhược thị ở mắt này.
- Thời điểm phát hiện và điều chỉnh viễn thị: Giai đoạn phát triển thị lực quan trọng nhất là từ 0-7 tuổi. Nếu viễn thị không được phát hiện và điều chỉnh trong thời gian này, nhược thị thường sẽ có thể tiến triển nặng và khó phục hồi thị lực. Sau giai đoạn này, việc điều trị nhược thị sẽ trở nên khó khăn hơn và hiệu quả thấp hơn.
Các dấu hiệu nhận biết nhược thị do viễn thị
Phát hiện sớm nhược thị là yếu tố quan trọng để điều trị hiệu quả. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết nhược thị do viễn thị:
- Trẻ thường xuyên nheo mắt hoặc nghiêng đầu khi nhìn: Trẻ cố gắng thay đổi góc nhìn để cải thiện khả năng quan sát.
- Trẻ không nhận thức rõ chi tiết ở gần: Khi đọc sách, vẽ hoặc chơi đồ chơi, trẻ thường không tập trung hoặc phản ứng chậm.
- Một mắt có xu hướng nhìn lệch hoặc xuất hiện lác trong: Đây là dấu hiệu điển hình của viễn thị cao không được điều chỉnh.
- Thị lực không cải thiện dù đã đeo kính: Ngay cả khi được chỉnh kính tối đa, thị lực của trẻ không đạt mức bình thường.
- Trẻ gặp khó khăn trong học tập và sinh hoạt hàng ngày: Nhược thị ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tập trung và xử lý thông tin hình ảnh.
Tìm hiểu viễn thị gây nhược thị không
Nguy cơ nếu không điều trị viễn thị kịp thời
Viễn thị gây nhược thị không? Viễn thị không được điều chỉnh kịp thời không chỉ gây nhược thị mà còn dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng khác. Dưới đây là một số nguy cơ chính:
- Nhược thị vĩnh viễn: Nếu viễn thị không được điều chỉnh, mắt yếu sẽ bị não “bỏ quên” vĩnh viễn. Điều này dẫn đến nhược thị không thể phục hồi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực.
- Lác điều tiết: Viễn thị là nguyên nhân hàng đầu gây lác điều tiết (thường là lác trong). Lác không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng nhược thị.
- Hạn chế khả năng học tập và sinh hoạt: Trẻ bị nhược thị thường gặp khó khăn trong việc học tập, đọc sách, hoặc tham gia các hoạt động thể thao. Điều này ảnh hưởng đến sự tự tin và phát triển toàn diện của trẻ.
- Ảnh hưởng đến thẩm mỹ: Lác hoặc các biến chứng viễn thị khác có thể gây ra sự tự ti và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của trẻ.
Cách điều trị nhược thị do viễn thị
Chúng ta đã giải đáp được viễn thị gây nhược thị không vậy làm thế nào để điều trị và phòng ngừa tình trạng này. Việc điều trị nhược thị do viễn thị cần kết hợp điều chỉnh viễn thị và các phương pháp kích thích thị lực của mắt yếu. Dưới đây là một số các phương pháp điều trị thường dùng:
- Đeo kính điều chỉnh: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong điều trị viễn thị. Kính điều chỉnh giúp mắt tập trung ánh sáng chính xác lên võng mạc, cải thiện tín hiệu thị giác đến não. Việc đeo kính đúng độ có thể ngăn ngừa nhược thị và nguy cơ lác.
- Liệu pháp che mắt (patching): Phương pháp này yêu cầu che mắt khỏe để kích thích mắt yếu hoạt động nhiều hơn. Liệu pháp này thường được áp dụng cho trẻ nhỏ, vì hiệu quả cao nhất trong giai đoạn phát triển thị lực.
- Bài tập thị giác (Vision Therapy): Các bài tập thị giác được thiết kế để cải thiện khả năng phối hợp và điều tiết của mắt. Đây là phương pháp hỗ trợ tốt trong việc điều trị nhược thị. Đặc biệt là phần mềm nhược thị đã có các bài tập và phác đồ cụ thể.
- Phẫu thuật: Trong một số trường hợp viễn thị đi kèm lác nghiêm trọng, phẫu thuật có thể được cân nhắc.
Phòng ngừa nhược thị do viễn thị
Phòng ngừa luôn là cách tốt nhất để bảo vệ thị lực, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa nhược thị do viễn thị:
- Khám mắt định kỳ: Phụ huynh nên cho trẻ đi khám mắt định kỳ, đặc biệt trong giai đoạn đầu đời. Việc phát hiện và điều chỉnh viễn thị sớm sẽ giúp ngăn ngừa nhược thị hiệu quả.
- Quan sát thói quen nhìn của trẻ: Nếu trẻ thường xuyên nheo mắt, nghiêng đầu hoặc gặp khó khăn khi nhìn gần, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám mắt ngay.
- Hướng dẫn trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời: Các nghiên cứu cho thấy ánh sáng tự nhiên và hoạt động ngoài trời hỗ trợ phát triển thị lực tốt hơn. Giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử cũng rất quan trọng.
- Phương pháp che mắt: Sử dụng các phương tiện như băng dán che trực tiếp lên mắt, băng dán phủ lên mắt kính, hoặc dùng kính tiếp xúc mờ để ngăn ánh sáng vào mắt lành.
- Thời gian che mắt: Thường từ 2-6 giờ/ngày. Tuỳ thuộc mức độ nhược thị mà chuyên gia/bác sĩ sẽ chỉ định.
- Lịch theo dõi: Nhược thị sẽ được theo dõi theo chu kỳ là bằng tuổi của bé nhân với tuần. Ví dụ bé 5 tuổi thì thường tái khám sau 5 tuần đeo kính và tập nhược thị.
- Cung cấp chế độ dinh dưỡng hợp lý: Một chế độ ăn giàu vitamin A, C, E và các khoáng chất như kẽm rất cần thiết cho sự phát triển và bảo vệ mắt.
Tóm lại, viễn thị gây nhược thị không? Câu trả lời là có, đặc biệt nếu viễn thị không được phát hiện và điều trị kịp thời. Viễn thị nặng, viễn thị lệch hoặc viễn thị gây lác đều có thể dẫn đến nhược thị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực và chất lượng cuộc sống. Vì vậy, việc phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm viễn thị là vô cùng quan trọng để bảo vệ đôi mắt, đặc biệt là ở trẻ em.
Hãy quan tâm đến sức khỏe thị lực ngay từ hôm nay để đảm bảo một tương lai sáng rõ. Đặt lịch khám tại vivision kid hoặc liên hệ Zalo phòng khám ngay hôm nay để được tư vấn, chẩn đoán và hỗ trợ chuyên sâu từ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Bảo vệ đôi mắt của bạn và gia đình là trách nhiệm của chúng tôi!
