Nhược thị ở trẻ em: Khi nào nên phẫu thuật?

Bài viết được thẩm định bởi Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Văn Cường

vào ngày 07/05/2024

Phẫu thuật nhược thị ở trẻ em phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Những yếu nào quyết định được phương pháp điều trị và thời gian tốt nhất để phẫu thuật nhược thị ở trẻ em? Hãy cùng vivision tìm hiểu bài viết dưới đây.

Nhược thị là gì?

Nhược thị hay còn gọi là mắt lười là tình trạng suy giảm thị lực ở một mắt hoặc hai mắt. Do não không nhận biết được hình ảnh mà mắt truyền đến làm một bên mắt còn lại tăng cường hoạt động. Nhược thị thường do bẩm sinh, đây là nguyên nhân phổ biến làm mất thị lực ở trẻ. Cứ 100 trẻ em thì sẽ có 3 trẻ mắc phải nhược thị. Nhược thị nếu được phát hiện và điều trị sớm sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa các vấn đề về thị lực lâu dài.

Nhược thị ở Việt Nam chiếm 2-5% dân số

Nhược thị ở Việt Nam chiếm 2-5% dân số

Về lâm sàng, nhược thị được thể hiện qua chỉ số thị lực của mắt (<7/10) khi đã được chỉnh kính tối đa hoặc có thể chênh lệch 2 mắt ≥ 1-2 dòng. Nhược thị là một trong số những nguyên nhân gây ra giảm thị lực. Nhược thị chiếm 2 – 6% dân số ở các nước phát triển, tại Việt Nam chiếm 2 – 5% dân số, ở nông thôn có tỷ lệ mắc nhược thị ở trẻ em cao hơn thành phố và những trẻ sinh non có nguy cơ tăng gấp 4 lần.

Nguyên nhân gây ra nhược thị ở trẻ em

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhược thị ở trẻ em, trong đó có các nguyên nhân chính sau:

Bệnh lác mắt

Nhược thị do lác/lé là nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ, là hiện tượng hai mắt nhìn về hai hướng khác nhau vào cùng một vật thể. Một mắt nhìn thẳng, mắt còn lại di chuyển ra ngoài, vào trong, xuống phía dưới hoặc lên trên. 

Bố mẹ hoàn toàn có thể phát hiện con bị lác/lé qua các hoạt động sinh hoạt thường ngày. Lác trong có nguy cơ dẫn dẫn đến nhược thị cao hơn so với lác ngoài.

Tật khúc xạ

Tật khúc xạ (cận thị, loạn thị hoặc viễn thị) có khả năng gây ra nhược thị ở trẻ em. Trẻ thường không tự phát hiện ra mắt nhìn mờ hơn hay mắt đang gặp bất thường. Ba mẹ có thể phát hiện ra tình trạng này khi trẻ có những biểu hiện: Đứng sát, nheo mắt, để có thể nhìn rõ vật cần nhìn.

Lệch khúc xạ

Lệch khúc xạ là hiện tượng có sự không đồng nhất về khúc xạ của 2 mắt. Có thể là một mắt cận mắt còn lại viễn thị hoặc cả hai mắt cùng cận hoặc cùng viễn nhưng độ tật khúc xạ khác nhau. Trong trường hợp khác có thể một mắt bình thường, mắt còn lại bị viễn, cận hoặc loạn thị dẫn đến nhược thị ở mắt có tật khúc lớn hơn.

Các bệnh gây cản trở trục quang học thị giác của mắt

Các bệnh làm ảnh hưởng tới trục quang học thị giác của mắt, các trục thị giác có sự che khuất, khi đó hình ảnh đến võng mạc bị chắn do có bất thường ở mắt như:

  • Sụp mi.
  • Sẹo giác mạc.
  • Đục thể thủy tinh.
Khuyến khích trẻ nhược thị sử dụng mắt nhược thị nhiều hơn

Khuyến khích trẻ nhược thị sử dụng mắt nhược thị nhiều hơn

Nhược thị ở trẻ em có cần phẫu thuật không?

Không phải trường hợp nào nhược thị ở trẻ em cũng cần phẫu thuật. Nguyên nhân dẫn đến nhược thị ở trẻ em thực chất nằm trong não chứ không phải ở mắt. Phẫu thuật với mục đích giải quyết nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Vì vậy, nhược thị ở trẻ em có phẫu thuật được hay không? Thời điểm có thể  phẫu thuật là khi nào? sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân dẫn đến nhược thị ở trẻ em, nếu do lác, sụp mí mắt, đục thủy tinh thể bẩm sinh, bác sĩ xem xét và đưa ra phương án mổ phù hợp.

Ba mẹ hoàn toàn có thể phát hiện và điều trị nhược thị sớm ở trẻ bằng phác đồ phát hiện và điều trị nhược thị cho trẻ:

  • Khám mắt và đeo kính phù hợp theo chỉ định của bác sĩ.
  • Sử dụng mắt nhược thị nhiều hơn và bịt mắt còn lại theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
  • Tái khám theo chu kỳ.

Thời điểm nào nên phẫu thuật cho trẻ nhược thị?

Nhược thị nên phát hiện và kiểm soát điều trị cho trẻ trước 7 tuổi – khi trục vỏ não và thị giác của trẻ trong quá trình hoàn thiện. Phẫu thuật là một trong các bước điều trị và được chỉ định thực hiện vào các thời điểm thích hợp như:

  • Đục thủy tinh thể: nên mổ càng sớm càng tốt (nhỏ nhất là 1 tháng tuổi – nếu có chỉ định từ bác sĩ).
  • Lác: Thường theo dõi với tình trạng nhược thị.
  • Sụp mí: Từ lúc bé 1 tuổi.

Qua  bài viết, bố mẹ đã trả lời được câu hỏi phẫu thuật ở trẻ nhược thị khi nào tốt nhất. Nhược thị có rất nhiều nguyên nhân, mỗi nguyên nhân đều có phác đồ điều trị, và thời điểm phẫu thuật khác nhau. Bé cần được thăm khám và phát hiện nhược thị sớm sẽ giúp tỷ lệ con có được đôi mắt khỏe mạnh cao hơn.

vivision kid với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa mắt, chuyên gia khúc xạ có trình độ chuyên môn cao đặc biệt trong việc điều trị và chẩn đoán nhược thị ở trẻ em. vivision kid sẽ mang đến cho bé và gia đình không gian thăm khám tận tâm, chuyên nghiệp và dịch vụ chăm sóc tốt nhất.

Lời khuyên

Thời điểm điều trị nhược thị ở trẻ em là điều quan trọng nhất. Nếu bỏ lỡ giai đoạn trước 7 tuổi - thời điểm vàng, quá trình phục hồi của thị giác sẽ trở nên khó khăn. Phẫu thuật chỉ là một trong các bước của quá trình điều trị nhược thị, ba mẹ cần đưa trẻ đi thăm khám với các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và có phác đồ điều trị cụ thể sớm cho trẻ.

vivision
Optometrist Nguyễn Văn Cường
Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Văn Cường
Chuyên gia Kiểm soát cận thị
Xem thêm

Chuyên môn: Chuyên gia Kiểm soát Cận thị tiến triển Trẻ em

Uy tín: Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Văn Cường được đánh giá cao bởi chuyên môn y khoa vững vàng, phong cách làm việc chuyên nghiệp và tận tâm với người bệnh. Nhờ sự  chính xác, tư vấn nhiệt tình và phác đồ điều trị hiệu quả, chú đã giúp rất nhiều bé vượt qua các vấn đề khó khăn tại mắt.

Gắn thẻ:

điều trị nhược thị ở trẻ em

nhược thị ở trẻ em