Kiểm tra bệnh nhược thị định kỳ là một bước quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe thị lực. Nhược thị nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những ảnh hưởng lâu dài đến khả năng nhìn và chất lượng cuộc sống.
Vì sao cần đi kiểm tra bệnh nhược thị thường xuyên?
Nhược thị không chỉ gây ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày, tiềm ẩn nhiều hậu quả nghiêm trọng. Khi một mắt không hoạt động hiệu quả, chức năng thị giác tổng thể sẽ bị suy giảm, dẫn đến việc mắt còn lại trở nên độc lập và không có khả năng dự trữ trong trường hợp gặp phải các bệnh lý hoặc chấn thương.
Hơn nữa, khả năng nhìn hai mắt giúp cải thiện thị lực, độ tương phản và cảm nhận chiều sâu, trong khi nhược thị sẽ làm giảm những lợi ích này. Nếu không được phát hiện kịp thời, nhược thị có thể không còn khả năng chữa trị, dẫn đến nguy cơ mù lòa.
Vì sao cần đi kiểm tra bệnh nhược thị thường xuyên?
Để điều trị nhược thị, bác sĩ cần xác định rõ nguyên nhân gây bệnh như đục thủy tinh thể, cận thị hay viễn thị, từ đó xây dựng phác đồ điều trị và phối hợp chặt chẽ với gia đình để đạt hiệu quả cao nhất. Việc phát hiện và điều trị sớm nhược thị sẽ mang lại kết quả tốt hơn, nhất là trong giai đoạn trước 8 tuổi, được xem là “giai đoạn vàng” cho điều trị. Sau độ tuổi này, chức năng thị giác của trẻ gần như đã hoàn thiện như người lớn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn và kém hiệu quả hơn.
Khi nào cần đi kiểm tra bệnh nhược thị?
Cần đi kiểm tra bệnh nhược thị khi có những dấu hiệu điển hình của nhược thị bao gồm:
Mờ mắt
Một mắt sẽ có thị lực kém hơn mắt còn lại, có thể dẫn đến đau đầu và khó khăn trong việc ném hoặc chụp các vật thể. Điều này gây cản trở cho các hoạt động hàng ngày và có thể ảnh hưởng xấu đến thị lực trong thời gian dài.
Mỏi mắt
Khi mắt phải làm việc liên tục với cường độ lớn mà không có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, trẻ dễ cảm thấy mệt mỏi, thường xuyên chớp mắt và dụi mắt. Nếu tình trạng này không được xử lý kịp thời, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng cho mắt.
Lác mắt
Nên kiểm tra bệnh nhược thị khi hai mắt không thẳng hàng hoặc nhìn về các hướng khác nhau, việc theo dõi các vật xung quanh trở nên khó khăn. Điều này dẫn đến một bên mắt phải làm việc nhiều hơn mắt còn lại. Kết quả là não bộ thường xuyên phải bỏ qua hình ảnh từ mắt bị lác, gây ra tình trạng nhược thị theo thời gian.
Kiểm tra bệnh nhược thị khi có dấu hiệu lác mắt
Sụp mí
Một hoặc cả hai mí mắt có thể bị sụp xuống, làm cản trở tầm nhìn và khiến trẻ dễ bị ngã. Mặc dù tình trạng sụp mí không trực tiếp gây ra mù lòa, nhưng nó lại có thể dẫn đến suy giảm thị lực ở mắt, từ đó phát sinh tình trạng bị nhược thị.
Nheo mắt
Trẻ có thể có thói quen nhắm một mắt hoặc nheo mắt khi nhìn, đây là dấu hiệu cho thấy thị lực của trẻ gặp vấn đề. Điều này cho thấy mắt đang cố gắng điều chỉnh để nhìn rõ hơn.
Nghiêng đầu, cổ khi nhìn
Trẻ thường có thói quen nghiêng đầu hoặc cổ khi theo dõi các vật thể. Điều này xảy ra vì một bên mắt có thị lực tốt hơn, khiến trẻ tự nhiên ưu tiên sử dụng mắt đó, từ đó làm tăng cường độ hoạt động của một mắt và có thể dẫn đến tình trạng bị nhược thị.
Chẩn đoán nhược thị ở mắt
Bác sĩ có thể chẩn đoán nhược thị bằng ba phương pháp: thực hiện kiểm tra thị lực định kỳ và sớm, sử dụng sàng lọc hình ảnh, và tiến hành các xét nghiệm bổ sung khác.
Kiểm tra thị lực sớm và định kỳ
Việc kiểm tra bệnh nhược thị có thể bắt đầu ngay từ sau khi sinh thông qua đánh giá phản xạ đỏ và nên được thực hiện lại trong các lần khám sức khỏe định kỳ hàng năm cho trẻ. Việc sàng lọc thị lực đạt hiệu quả cao nhất khi trẻ còn nhỏ. Nếu trẻ từ 3 đến 4 tuổi không thể thực hiện kiểm tra thị lực tổng quát bằng biểu đồ mắt, phụ huynh nên đưa bé đến gặp bác sĩ nhãn khoa để nhận được sự hỗ trợ điều trị kịp thời.
Kiểm tra thị lực sớm và định kỳ
Sàng lọc hình ảnh
Sàng lọc hình ảnh có thể được áp dụng để phát hiện các vấn đề về mắt ở trẻ nhỏ chưa biết nói hoặc gặp khó khăn trong việc thực hiện các bài kiểm tra do chậm phát triển hoặc khó khăn trong học tập. Phương pháp này sử dụng thiết bị chuyên dụng để ghi hình và phân tích phản xạ đỏ, giúp xác định các yếu tố nguy cơ liên quan đến nhược thị. Đối với trẻ lớn hơn, bác sĩ có thể kiểm tra độ nhạy với hình ảnh mà không cần phải biết bảng chữ cái hay biểu đồ mắt Snellen.
Các xét nghiệm khác
Để tìm ra nguyên nhân gây ra nhược thị, bác sĩ có thể yêu cầu trẻ thực hiện thêm một số xét nghiệm bổ sung. Các bài kiểm tra như test che mắt xen kẽ (alternate cover test) và test che nhanh luân phiên hai mắt (cover-undercover test) thường được áp dụng khi có nghi ngờ về tình trạng lác mắt. Sau khi đo thị lực từng bên, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán khúc xạ. Nếu có khả năng trục thị giác bị tắc nghẽn, bác sĩ có thể sử dụng đèn khe hoặc soi đáy mắt để kiểm tra thêm.
Bao lâu cần đi kiểm tra bệnh nhược thị?
Khám mắt thường nên được thực hiện mỗi năm một lần. Tuy nhiên, tần suất này có thể thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe của mắt. Cụ thể bác sĩ khuyến nghị như sau:
- Đối với trẻ không có yếu tố nguy cơ mắc bệnh về mắt, nên kiểm tra thị lực trong mỗi lần khám sức khỏe định kỳ. Đến khi trẻ được 3 tuổi, việc đánh giá tình trạng mắt sẽ trở nên dễ dàng hơn.
- Trẻ từ 6 đến 17 tuổi cần kiểm tra mắt định kỳ từ 1 đến 2 lần mỗi năm. Đối với trẻ bị tật khúc xạ như cận thị hay loạn thị, nên đo kính mỗi 6 tháng để đảm bảo độ chính xác.
- Người từ 18 đến dưới 40 tuổi, nếu không gặp vấn đề về mắt, nên kiểm tra định kỳ 2 năm một lần.
- Từ 40 tuổi trở lên, việc kiểm tra mắt nên được thực hiện hàng năm.
- Những người đã từng có vấn đề về mắt hoặc có nguy cơ phát triển bệnh (như có tiền sử gia đình) nên đi khám mắt hàng năm.
Bao lâu cần đi kiểm tra bệnh nhược thị?
Cần chuẩn bị gì khi đi khám vì nghi ngờ bị nhược thị?
Khi đi kiểm tra bệnh nhược thị, bạn cần chuẩn bị một số điều sau:
- Thông tin y tế: Mang theo hồ sơ y tế, bao gồm thông tin về các bệnh lý mắt trước đó, thuốc đang sử dụng và bất kỳ phẫu thuật nào đã từng thực hiện.
- Ghi chép triệu chứng: Ghi lại các triệu chứng bạn gặp phải, chẳng hạn như khó nhìn, hay nheo mắt, hay nghiêng đầu, và thời điểm triệu chứng xuất hiện.
- Người thân đi cùng: Nếu có thể, hãy đi cùng người thân hoặc bạn bè để họ có thể hỗ trợ và ghi nhớ thông tin từ bác sĩ.
- Kính mắt (nếu có): Nếu bạn đang sử dụng kính, hãy mang theo để bác sĩ có thể đánh giá tình trạng thị lực của bạn chính xác hơn.
- Thời gian: Dự trù thời gian cho cuộc hẹn, vì có thể cần thực hiện một số bài kiểm tra mắt và có thể phải chờ đợi.
- Câu hỏi cho bác sĩ: Chuẩn bị một số câu hỏi mà bạn muốn hỏi bác sĩ về tình trạng của mình, các phương pháp điều trị và điều cần lưu ý sau khi khám.
Đặt lịch kiểm tra mắt bị nhược thị tại vivision ngay hôm nay, để được bác sĩ thăm khám tư vấn nhanh chóng, kịp thời.
