Nhược thị do mắt lác có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực nếu không được điều trị kịp thời. Hãy cùng tìm hiểu lác và nhược thị là gì, cách điều trị tình trạng này để bảo vệ đôi mắt của trẻ!

Nhược thị xuất phát từ những nguyên nhân nào?

Những nguyên nhân gây ra nhược thị: 

Lác mắt

Lác mắt (hay lé) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây nhược thị. Khi hai mắt không đồng bộ, não bộ thường bỏ qua tín hiệu từ mắt bị lác để tránh hiện tượng nhìn đôi, dẫn đến việc mắt này không phát triển thị giác bình thường.

Bất thường khúc xạ

Các vấn đề khúc xạ như cận thị, viễn thị, và loạn thị không được điều chỉnh kịp thời có thể dẫn đến nhược thị. Khi một mắt có tật khúc xạ nghiêm trọng hơn mắt còn lại, mắt bị ảnh hưởng sẽ không phát triển khả năng nhìn rõ.

Tắc nghẽn của trục thị giác

Bất kỳ sự cản trở nào trên đường truyền hình ảnh từ mắt đến não, như đục thủy tinh thể bẩm sinh, sụp mí nặng, hoặc các vấn đề khác với giác mạc, đều có thể gây ra nhược thị. Khi ánh sáng không thể đến võng mạc bình thường, sự phát triển thị giác bị cản trở.

Yếu tố rủi ro khác

Các yếu tố khác như sinh non, nhẹ cân khi sinh, tiền sử gia đình có người bị nhược thị hoặc các bệnh lý mắt có thể tăng nguy cơ phát triển nhược thị. Những tình trạng này ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của hệ thống thị giác trong giai đoạn đầu đời.

Nhược thị do mắt lác là gì?

Lác mắt là nguyên nhân chính gây ra nhược thị. Khi hai mắt không thẳng hàng, não sẽ bỏ qua thông tin thị giác từ mắt lệch để tránh hiện tượng nhìn đôi, dẫn đến tình trạng nhược thị ở mắt đó, hay còn gọi là “mắt lười.” Loại nhược thị này được gọi là nhược thị do mắt lác.

Lác mắt xảy ra khi một mắt lệch khỏi trục song song với mắt còn lại, khiến hai mắt không nhận cùng một hình ảnh. Điều này buộc hệ thống thị giác phải thích nghi với sự khác biệt này.

Ở người trưởng thành, khi hệ thống thị giác đã phát triển hoàn chỉnh, sự sai lệch giữa hai hình ảnh dẫn đến hiện tượng nhìn đôi. Tuy nhiên, ở trẻ em, khi hệ thống thị giác đang trong giai đoạn phát triển, não có thể sử dụng cơ chế để tránh nhìn đôi bằng cách ức chế sự truyền tín hiệu từ điểm vàng của mắt lệch. 

Mặc dù cơ chế này ngăn ngừa hiện tượng nhìn đôi, nhưng nó đồng thời làm thay đổi cấu trúc của các mạch vỏ thị giác trong não, dẫn đến nhược thị do mắt lác.

Dấu hiệu của bệnh nhược thị do mắt lác

Những người mắc chứng nhược thị do mắt lác thường gặp phải các vấn đề như:

• Khả năng nhận biết chiều sâu kém
• Khó khăn trong việc ném và bắt đồ vật
• Sự thiếu khéo léo
• Thường xuyên nheo hoặc nhắm một mắt
• Quay hoặc nghiêng đầu để nhìn rõ hơn
• Mỏi mắt
• Mệt mỏi khi thực hiện các công việc gần mắt
• Điều quan trọng cần lưu ý là trẻ nhỏ bị nhược thị thường không biểu hiện các triệu chứng rõ ràng hoặc không nhận thức được rằng tầm nhìn của mình có vấn đề.

Nếu bạn nhận thấy con mình có dấu hiệu lác mắt hoặc sự lệch lạc rõ ràng ở mắt, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức, đặc biệt là bác sĩ chuyên về thị lực trẻ em.

Dấu hiệu của nhược thị do mắt lác

Điều trị nhược thị do mắt lác

Nhược thị do mắt lác có thể được cải thiện ở mọi độ tuổi, nhưng việc phát hiện và điều trị sớm sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất. 

Ngay cả khi không có dấu hiệu hay triệu chứng rõ ràng của bệnh nhược thị do mắt lác, việc đưa trẻ đi khám bác sĩ nhãn khoa để kiểm tra thị lực toàn diện trong năm đầu đời là rất quan trọng. Điều này giúp phát hiện các vấn đề như nhược thị từ giai đoạn sớm. Việc điều trị nhược thị do lác có thể bao gồm các phương pháp như:

Liệu pháp thị lực (Vision Therapy)

Liệu pháp thị lực là một chuỗi các bài tập mắt có mục đích rèn luyện và cải thiện khả năng phối hợp giữa hai mắt. Đây là phương pháp điều trị không xâm lấn, thường được áp dụng cho những trường hợp nhược thị do lác nhẹ đến trung bình. 

Các bài tập giúp tăng cường chức năng của cơ mắt, điều chỉnh khả năng tập trung và cải thiện sự phối hợp của cả hai mắt, giúp chúng hoạt động đồng bộ hơn. Liệu pháp này có thể thực hiện tại phòng khám hoặc tại nhà dưới sự hướng dẫn của chuyên gia nhãn khoa.

Che mắt (Occlusion Therapy)

Phương pháp che mắt là một trong những liệu pháp cơ bản nhất để điều trị nhược thị do lác. Bằng cách che mắt khỏe (mắt không bị nhược thị), mắt yếu sẽ phải hoạt động nhiều hơn, kích thích não bộ nhận tín hiệu từ mắt yếu và dần cải thiện thị lực. 

Thời gian che mắt có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nhược thị và độ tuổi của bệnh nhân, và thường được áp dụng cho trẻ nhỏ trong giai đoạn phát triển.

Nhược thị do mắt lác ở trẻ

Thuốc nhỏ mắt (Atropine)

Thuốc nhỏ mắt atropine thường được sử dụng để làm mờ tạm thời mắt khỏe, tương tự như phương pháp che mắt. Bằng cách nhỏ thuốc, mắt yếu sẽ được kích thích hoạt động nhiều hơn. Phương pháp này thường được sử dụng khi trẻ gặp khó khăn trong việc duy trì đeo băng mắt, hoặc khi có nguy cơ nhược thị trở lại sau khi ngừng điều trị.

Phẫu thuật lác mắt

Phẫu thuật chỉnh lác là phương pháp can thiệp trực tiếp, giúp điều chỉnh cơ mắt để đưa mắt bị lác về vị trí thẳng, từ đó cải thiện sự cân bằng giữa hai mắt. Phẫu thuật thường được khuyến nghị khi các phương pháp điều trị không phẫu thuật không mang lại hiệu quả hoặc khi lác mắt quá nghiêm trọng. 

Tuy nhiên, phẫu thuật chỉ giải quyết phần cơ học của mắt, và vẫn cần kết hợp với liệu pháp thị lực và các phương pháp khác để khôi phục chức năng thị giác hoàn toàn.

Sử dụng kính thuốc (Prescription Glasses)

Kính thuốc thường được chỉ định cho những trường hợp lác mắt kèm theo tật khúc xạ như viễn thị, cận thị, hoặc loạn thị. Kính giúp điều chỉnh tầm nhìn của cả hai mắt và hỗ trợ trong quá trình điều trị nhược thị. Đối với trẻ nhỏ, kính thuốc có thể là bước điều trị đầu tiên trước khi áp dụng các phương pháp khác.

Hoạt động thực tế ảo (Virtual Reality Therapy)

Công nghệ thực tế ảo đang trở thành một phần quan trọng trong điều trị nhược thị. Các trò chơi và bài tập dựa trên thực tế ảo giúp tăng cường khả năng phối hợp và tập trung của mắt yếu trong môi trường tương tác. 

Những hoạt động này được thiết kế đặc biệt để cải thiện cả khả năng thị giác và sự kết hợp giữa hai mắt. Đây là phương pháp tiên tiến và thú vị, đặc biệt hữu ích cho trẻ em, vì chúng có thể tham gia vào các bài tập thị giác một cách tự nhiên và thoải mái hơn.

Kết hợp các phương pháp

Trong nhiều trường hợp, điều trị nhược thị do mắt lác yêu cầu kết hợp nhiều phương pháp để đạt được hiệu quả tốt nhất. Ví dụ, sau khi phẫu thuật lác, bệnh nhân có thể cần tiếp tục liệu pháp thị lực và sử dụng kính thuốc để hỗ trợ quá trình hồi phục hoàn chỉnh. 

Mỗi bệnh nhân sẽ có phác đồ điều trị riêng, tùy thuộc vào mức độ nhược thị và khả năng đáp ứng với các phương pháp điều trị.

Việc điều trị nhược thị do mắt lác cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ nhãn khoa chuyên môn, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ mang lại hiệu quả cao hơn trong việc phục hồi thị lực và ngăn ngừa các biến chứng liên quan. 

Đặt khám tại vivision kid để được các bác sĩ Nhãn khoa tư vấn về cách điều trị nhược thị phù hợp.