Giải đáp: Mắt lác có phẫu thuật được không?

Bài viết được thẩm định bởi Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Nguyệt Ánh

vào ngày 28/04/2024

Mắt lác có phẫu thuật được không là thắc mắc của nhiều người. Lác có thể gây suy giảm thị lực, cũng như ảnh hưởng nhiều đến tính thẩm mỹ. Cùng tìm hiểu chi tiết mắt lác có phẫu thuật được không, có khỏi hoàn toàn không nhé!

Tìm hiểu về lác

Trước khi đi vào phân tích chi tiết về lác mắt, chúng ta cần có cái nhìn tổng quan về tình trạng này để hiểu rõ hơn lác là gì, nguyên nhân, triệu chứng và các ảnh hưởng của nó:

Lác là gì?

Lác mắt là tình trạng một hoặc hai mắt bị lệch, không nhìn thẳng. Một hoặc hai mắt có thể nhìn vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới. Sự lệch hướng này có thể diễn ra liên tục hoặc thỉnh thoảng xuất hiện. Mắt nhìn thẳng và mắt lệch có thể hoán đổi vị trí cho nhau.

Triệu chứng thường gặp nhất của bệnh lác bao gồm:

  • Một hoặc hai mắt không nhìn về cùng một hướng: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất, khi một mắt nhìn thẳng, còn mắt kia nhìn lệch hoặc cả 2 không nhìn thẳng.
  • Nhìn đôi (song thị/nhìn thấy 2 hình): Người bệnh có thể thấy hai hình ảnh của một vật thay vì một hình ảnh duy nhất.
  • Nhức mỏi mắt: Do sự cố gắng của mắt để điều chỉnh tầm nhìn, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, nhức mắt.

Bệnh lác không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn có thể gây ra các vấn đề về thị lực nếu không được điều trị kịp thời.

Trẻ bị lác mắt

Trẻ bị lác mắt

Nguyên nhân gây lác

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến bệnh lác mắt, mỗi nguyên nhân đều có những đặc điểm và cơ chế riêng:

  • Lác bẩm sinh: Đây là loại lác phổ biến nhất bệnh xuất hiện từ nhỏ trước 1 tuổi.
  • Lác điều tiết do tật khúc xạ cao.
  • Lác mắc phải: xuất hiện do các bệnh lý tại mắt và hốc mắt, liên quan đến các dây thần kinh hoặc tổn thương tại não, sau chấn thương, các bệnh lý toàn thân ảnh hưởng đến mắt,… như:
  • Bệnh lý tại mắt gây nhìn mờ như đục thủy tinh thể, bệnh lý võng mạc, thị thần kinh.
  • Lác do tổn thương cơ vận nhãn hoặc di chuyển các cơ vận nhãn như cận thị nặng, bệnh lý tuyến giáp, bệnh xơ cơ, nhược cơ,…
  • Lác do chấn thương mắt: Chấn thương mắt có thể làm tổn thương các cơ mắt, chúng không thể hoạt động bình thường, dẫn đến mất cân bằng trong sự điều khiển của mắt.
  • Lác do các khối u, dị dạng mạch máu não, thiếu tưới máu vào các dây thần kinh vận nhãn… kèm theo các dấu hiệu thần kinh khu trú – nguy cơ nguy hiểm đến tính mạng.

Theo nghiên cứu, có khoảng 2 – 3 triệu người Việt Nam bị mắt lác. Đa số lác bẩm sinh chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài, khiến bệnh nhân cảm thấy tự ti. Tuy nhiên có khoảng 20% lác xuất hiện do các bệnh lý tại mắt và toàn thân, nếu không đc phát phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây tử vong. Ở trẻ em lác cũng có thể dẫn đến nhược thị, một tình trạng giảm thị lực không thể phục hồi.

Dấu hiệu

Để hiểu rõ hơn về lác mắt, trước tiên chúng ta cần phân tích các triệu chứng thực thể và chủ quan của bệnh, giúp nhận diện và đánh giá chính xác tình trạng lác.

Thực thể: Lác mắt thường rất dễ nhận thấy. Khi soi gương hoặc khi người xung quanh quan sát, có thể thấy rõ ràng một hoặc cả hai mắt lệch khỏi trục nhìn thẳng. Trong khi đó trường hợp lác ẩn không thể nhận thấy thông thường mà cần được kiểm tra chuyên sâu để phát hiện.

Chủ quan: Người bệnh có thể nhận thấy một số triệu chứng sau:

  • Người bệnh thường cảm thấy mỏi mắt thường xuyên, tập trung kém, đặc biệt sau khi thực hiện các công việc đòi hỏi sự tập trung của mắt trong thời gian dài.
  • Mắt bị lác có thể nhìn mờ hơn so với mắt không bị lác. Người bệnh có thể nghiêng đầu một bên để giảm thiểu sự khó chịu do lác mắt. 
  • Người bệnh có thể thấy hai hình ảnh của một vật (nhìn đôi). Nếu các triệu chứng song thị xuất hiện đột ngột, cần đi khám ngay để loại trừ các bệnh lý cấp tính của hệ thần kinh trung ương như tổn thương thần kinh hoặc các vấn đề về não.
Lác mắt thường rất dễ nhận thấy bằng mắt thường

Lác mắt thường rất dễ nhận thấy bằng mắt thường

Tác hại

Một số bệnh tại mắt hoặc thần kinh gây biểu hiện lác, nếu không được phát hiện có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng hoặc mất thị lực vĩnh viễn. Lác mắt ở trẻ em trong giai đoạn phát triển thị giác có thể gây ra nhược thị. Lác cũng gây giảm hoặc mất thị giác hai mắt làm cho trẻ có thể gặp khó khăn trong việc đánh giá khoảng cách, chiều sâu. 

Nhiều nghề nghiệp yêu cầu thị giác hai mắt tốt như lắp ráp máy móc, sử dụng kính hiển vi hoặc các môn thể thao cần sự chính xác trong việc đánh giá khoảng cách. Nếu trẻ không được điều trị kịp thời, điều này có thể hạn chế cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.

Lác có chữa được không?

Mắt lác có phẫu thuật được không, chữa bằng cách nào là câu hỏi được nhiều người đặt ra. Hiện nay lác mắt hoàn toàn có thể điều trị được và mức độ phục hồi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguyên nhân, độ tuổi và thời gian mắc bệnh. Dưới đây là các phương pháp phổ biến điều trị lác:

Nguyên nhân gây lác

  • Chỉnh quang (điều chỉnh tật khúc xạ kèm theo nếu có).
  • Chỉnh thị (các bài tập huấn luyện).
  • Che mắt/gia phạt điều trị nhược thị: Đối với trẻ em, việc che mắt/ gia phạt mắt tốt giúp mắt lác/lé hoạt động nhiều hơn, từ đó cải thiện thị lực ở mắt lác/lé.
  • Tiêm Botulinum Toxin (trong 1 số trường hợp – đặc biệt lác liệt).
  • Phẫu thuật mắt lác để chỉnh lệch trục nhãn cầu. Như vậy, mắt lác có phẫu thuật được không? Thì câu trả lời là có (trừ trường hợp lác điều tiết). Tỷ lệ thành công 80- 95% đối với mục tiêu thẩm mỹ, còn với mục tiêu duy trì thị giác ở trẻ thì tỷ lệ thành công càng cao nếu thực hiện càng sớm. 

Để xác định phương pháp điều trị phù hợp, bệnh nhân cần được khám nhãn khoa chuyên sâu. Đặc biệt đối với trẻ em việc điều trị lác cần sự theo dõi cẩn thận và có thể phải tái khám nhiều lần để chọn phương án điều trị tối ưu. Các bậc phụ huynh không nên tự điều trị lác mắt cho trẻ tại nhà. Việc này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, bỏ lỡ thời điểm vàng để điều trị lác bẩm sinh là dưới 3 tuổi. Trong giai đoạn này, mắt trẻ có khả năng phục hồi và điều chỉnh tốt nhất.

Mắt lác có phẫu thuật được không?

Mắt lác có phẫu thuật được không? Mắt lác hoàn toàn phẫu thuật được (trừ trường hợp lác điều tiết). Phẫu thuật lác không chỉ nhằm mục tiêu cải thiện thẩm mỹ với tỷ lệ thành công 80 – 95%, mà còn duy trì thị giác hai mắt. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, việc phẫu thuật sớm sẽ tăng tỷ lệ thành công trong việc phát triển và duy trì thị giác hai mắt, giúp ngăn ngừa nhược thị và cải thiện khả năng nhìn đồng thời của cả hai mắt.

Sau phẫu thuật lác, bệnh nhân cần được theo dõi liên tục vì tình trạng mắt có thể thay đổi. Mắt thường cần khoảng 6 tuần để lành hoàn toàn và đối với trẻ em dưới 10 tuổi. Tuy nhiên, sau phẫu thuật bệnh nhân vẫn cần được theo dõi và  điều trị tiếp tục ( nếu cần) để đạt được kết quả tối ưu.

Mắt lác hoàn toàn phẫu thuật được

Mắt lác hoàn toàn phẫu thuật được

Phẫu thuật mắt lác có nguy hiểm không?

Mắt lác có phẫu thuật được không, phẫu thuật lác mắt có nguy hiểm không? Có thể trả lời rằng phẫu thuật lác mắt là một phương pháp an toàn với tỷ lệ thành công cao. Phẫu thuật lác mắt không thay đổi thị lực trước đó của bệnh nhân. Tuy nhiên, có thể gặp các biến chứng như tụ máu gây đỏ mắt và sưng phù kết mạc hoặc mi mắt. Những biến chứng này thường có thể điều trị hiệu quả và không để lại di chứng lâu dài.

Quy trình phẫu thuật mắt lác

Quy trình phẫu thuật mắt lác thường được thực hiện theo các bước sau:

  • Thăm khám trước phẫu thuật: Bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc khám mắt toàn diện để đánh giá tình trạng lác, bao gồm kiểm tra thị lực, độ lệch của mắt và các vấn đề liên quan. Dựa trên kết quả khám, bác sĩ sẽ xác định phương pháp phẫu thuật phù hợp và giải thích cho bệnh nhân về quy trình và các rủi ro có thể xảy ra. 
  • Gây mê, gây tê: Phẫu thuật thường được thực hiện dưới gây mê toàn thân để đảm bảo trẻ không cảm thấy khó chịu và không cử động trong suốt quá trình.
  • Thực hiện can thiệp: Bác sĩ sẽ thực hiện mở kết mạc để tiếp cận các cơ mắt.
  • Điều chỉnh cơ mắt: Nới lỏng hoặc thắt chặt các cơ. Cuối cùng, bác sĩ sẽ khâu lại vết rạch trên kết mạc và kiểm tra.
Đo độ lác với lăng kính

Đo độ lác với lăng kính

Cách chăm sóc mắt sau phẫu thuật

Chế độ ăn uống hợp lý giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng. Người bệnh có thể ăn uống bình thường nhưng cần chú ý đến các thực phẩm giàu dinh dưỡng. Bệnh nhân có thể dùng thuốc giảm đau theo chỉ định, điều này giúp giảm cảm giác khó chịu sau phẫu thuật.

Đỏ mắt, sưng phù kết mạc hoặc mi mắt là những biến chứng có thể xảy ra. Người bệnh có thể đeo kính, sử dụng nước muối, nước mắt nhân tạo, thuốc kháng sinh, kháng viêm theo chỉ định để phòng ngừa và xử lý biến chứng.

Bệnh nhân không nên lái xe ngay sau khi phẫu thuật và ngày hôm sau. Cũng không nên bơi trong 2 – 3 tuần để bảo vệ mắt khỏi nước có thể chứa vi khuẩn. Không trang điểm mắt và bảo vệ mắt khỏi mồ hôi, khói bụi là rất quan trọng để tránh nhiễm trùng. 

Sau phẫu thuật không nên bơi trong 2 tuần để bảo vệ mắt

Sau phẫu thuật không nên bơi trong 2 tuần để bảo vệ mắt

Tóm lại, mắt lác có phẫu thuật được không? Mắt lác hoàn toàn có thể được phẫu thuật để cải thiện tình trạng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất và giảm thiểu nguy cơ biến chứng, việc tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng. Người bệnh nên chủ động liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn chi tiết về quy trình phẫu thuật cũng như các biện pháp chăm sóc sau phẫu thuật.

Nhắn tin với vivision ngay để được các chuyên gia tư vấn về tình trạng mắt của bạn nhé!

Lời khuyên

Bài viết đã giải đáp cho bạn mắt lác có phẫu thuật được không. Bạn cần tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ để hạn chế tối đa những biến chứng có thể gặp sau khi phẫu thuật mắt lác và liên hệ ngay với bác sĩ để được hỗ trợ nếu có biểu hiện bất thường.

vivisionkid
Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Nguyệt Ánh
Khúc xạ Nhãn khoa Nguyễn Nguyệt Ánh
Chuyên gia Thị giác hai mắt
Xem thêm

Chuyên môn: Chuyên gia Kiểm soát Cận thị tiến triển và Khúc xạ Nhãn nhi

Uy tín: Bằng khả năng giao tiếp và kết nối, chuyên gia Nguyệt Ánh ấn tượng với mọi người và bệnh nhân nhí bằng sự kiên trì, nhẹ nhàng đem lại một nguồn năng lượng tích cực.

Gắn thẻ:

mắt lác có phẫu thuật được không

phẫu thuật mắt lác