Cận thị bệnh lý là nguyên nhân khá phổ biến gây ra tổn hại thị giác trên khắp thế giới. Cùng chúng tôi tìm hiểu về cận thị bệnh lý, yếu tố nguy cơ, các biến chứng có thể gặp và cách điều trị thông qua bài viết dưới đây.
Cận thị bệnh lý là gì?
Cận thị bệnh lý là nguyên nhân chủ yếu gây ra tổn hại thị giác trên thế giới và khác biệt so với cận thị cao.
Cận thị bệnh lý được xác định khi có sự xuất hiện của các biến chứng ở đáy mắt, bao gồm giãn lồi cực sau, bệnh lý hoàng điểm do cận thị, hoặc teo hắc mạc dạng toả lan. Những biến chứng này thường xảy ra ở mắt cận thị cao (trên -6.00D), nhưng cũng có thể xuất hiện ở mắt không có cận thị cao.
Các yếu tố nguy cơ của cận thị bệnh lý
Cận thị bệnh lý ảnh hưởng đến khoảng 3% dân số thế giới, và tỉ lệ mắc bệnh giữa các chủng tộc khác nhau cũng không đồng đều. Khoảng 1-3% dân số châu Á và 1% người da trắng mắc cận thị bệnh lý.
Tỉ lệ mắc cận thị bệnh lý theo độ cận thị
- Người cận thị thấp – trung bình (dưới -3.00D) có tỉ lệ mắc cận thị bệnh lý từ 1-19%.
- Người cận thị cao (trên -6.00D) có tỉ lệ mắc cận thị bệnh lý từ 50-70%.
Tỉ lệ mắc cận thị bệnh lý theo độ tuổi
- Trẻ em và trẻ vị thành niên: Tỉ lệ mắc cận thị bệnh lý thấp.
- Người trên 40 tuổi bị cận thị cao: Tỉ lệ mắc cận thị bệnh lý và mức độ nghiêm trọng của bệnh lý hoàng điểm do tật khúc xạ này gây ra tăng cao.
Yếu tố di truyền
Hiện vẫn chưa rõ ràng liệu rằng gen quy định cận thị bệnh lý và cận thị là hai gen khác nhau hay chỉ là một gen. Tuy nhiên, yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguy cơ mắc cận thị bệnh lý.
Yếu tố môi trường và thói quen
Thời gian sử dụng thiết bị điện tử, đọc sách, học tập trong môi trường ánh sáng kém cũng là những yếu tố nguy cơ quan trọng. Chế độ dinh dưỡng thiếu các vitamin và khoáng chất cần thiết cho mắt cũng có thể góp phần vào sự phát triển của cận thị bệnh lý.
Các biến chứng có thể gặp khi mắc cận thị bệnh lý
Một số biến chứng có thể xảy ra khi mắc cận thị bệnh lý:
Thoái hóa võng mạc và hoàng điểm
Thoái hóa võng mạc và hoàng điểm là biến chứng nghiêm trọng, có thể dẫn đến mất thị lực trung tâm, gây khó khăn trong việc đọc và nhận diện khuôn mặt.
Ở những người cận thị nặng, trục nhãn cầu bị kéo dài theo hướng trước sau, làm tăng lực kéo giãn lên bề mặt vùng hoàng điểm. Sự kéo giãn này, cùng với sự tiến triển của tình trạng cận thị nặng, gây ra biến chứng lỗ hoàng điểm.
Thoái hóa võng mạc trong cận thị bệnh lý
Bong võng mạc
Bong võng mạc là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của cận thị nặng. Khi võng mạc bị kéo căng và mỏng đi do sự kéo dài trục nhãn cầu, nó có thể dễ dàng bị tách ra khỏi lớp dưới của mắt. Tình trạng này được gọi là bong võng mạc, có thể dẫn đến mất thị lực đột ngột và không thể hồi phục nếu không được điều trị kịp thời.
Các triệu chứng của bong võng mạc bao gồm:
- Xuất hiện đốm đen hoặc màng chắn trong tầm nhìn.
- Cảm giác có màn che phủ một phần tầm nhìn.
- Thấy tia sáng nhấp nháy.
Điều trị bong võng mạc thường bao gồm các phương pháp phẫu thuật như laser, cryotherapy (đông lạnh), hoặc vitrectomy (phẫu thuật cắt dịch kính) để tái gắn võng mạc và ngăn ngừa mất thị lực vĩnh viễn.
Glocom
Glocom, hay còn gọi là tăng nhãn áp, là tình trạng áp lực bên trong mắt tăng cao, có thể dẫn đến tổn thương thần kinh thị giác và mất thị lực nếu không được kiểm soát. Ở người cận thị nặng, cấu trúc mắt bất thường có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh glocom.
Triệu chứng của glocom bao gồm:
- Đau mắt hoặc đau đầu.
- Tầm nhìn bị hạn chế, đặc biệt là mất thị lực ngoại vi.
- Nhìn thấy vòng sáng quanh đèn (quầng sáng).
Điều trị glocom thường bao gồm sử dụng thuốc nhỏ mắt để giảm áp lực trong mắt, hoặc phẫu thuật nếu thuốc không hiệu quả. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm trabeculectomy, đặt ống thoát dịch, và các kỹ thuật laser như trabeculoplasty.
Người bị cận thị nặng nên thường xuyên kiểm tra mắt để phát hiện sớm các dấu hiệu của glocom và bong võng mạc, đảm bảo điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Lác mắt
Lác là tình trạng một mắt nhìn thẳng về phía trước còn mắt kia lại lệch đi, có thể nhìn vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới. Khi bị cận thị nặng, mắt phải điều tiết rất nhiều để nhìn rõ các vật ở xa. Sự điều tiết quá mức này có thể gây mỏi mệt cho các cơ mắt, dẫn đến mất cân bằng và gây ra lác.
Lác mắt có thể xảy ra ở một mắt hoặc cả hai mắt. Trong trường hợp nhẹ, tình trạng lác có thể được điều chỉnh bằng cách đeo kính. Tuy nhiên, các trường hợp nặng hơn có thể cần can thiệp phẫu thuật để khôi phục thị lực và cải thiện thẩm mỹ cho người bệnh.
Một số phương pháp điều trị cận thị bệnh lý
Cận thị bệnh lý cần được quản lý và điều trị cẩn thận để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị cận thị bệnh lý phổ biến:
Đeo kính gọng
Kính gọng là phương pháp điều trị cận thị thông dụng nhất, giúp cải thiện thị lực bằng cách thay đổi tiêu điểm của ánh sáng đi vào mắt. Tuy nhiên, với cận thị bệnh lý, kính gọng chỉ giúp cải thiện tầm nhìn mà không ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.
Đeo kính áp tròng
Kính áp tròng cung cấp một lựa chọn khác cho việc điều trị cận thị. Chúng được đặt trực tiếp lên bề mặt mắt, giúp tạo ra một bề mặt quang học mịn hơn và thường mang lại tầm nhìn rõ nét hơn so với kính gọng. Tuy nhiên, việc sử dụng kính áp tròng đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng để tránh nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng.
Đeo kính áp tròng trong cận thị bệnh lý
Chỉnh hình giác mạc bằng Ortho K
Ortho-K (Orthokeratology) là phương pháp dùng kính áp tròng cứng đặc biệt để điều chỉnh hình dạng giác mạc trong khi ngủ. Ban ngày, bệnh nhân có thể thấy rõ mà không cần đeo kính. Ortho-K đặc biệt hữu ích trong việc kiểm soát sự tiến triển của cận thị, nhất là ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Phẫu thuật khúc xạ
Phẫu thuật khúc xạ bao gồm các kỹ thuật như LASIK, PRK và SMILE, giúp tái tạo bề mặt giác mạc để giảm hoặc loại bỏ cận thị. Đây là giải pháp lâu dài cho những người muốn thoát khỏi kính gọng hoặc kính áp tròng, nhưng không phải ai cũng phù hợp với phẫu thuật này, đặc biệt là những người có cận thị bệnh lý với các biến chứng nặng.
Phẫu thuật phakic
Phẫu thuật phakic liên quan đến việc cấy ghép một thấu kính trong suốt (ICL) vào mắt, mà không cần phải loại bỏ thủy tinh thể tự nhiên. Thấu kính phakic giúp cải thiện thị lực cho những người có cận thị nặng và không thể phẫu thuật khúc xạ bằng laser.
Phẫu thuật thay thủy tinh thể
Phẫu thuật thay thủy tinh thể là phương pháp thay thế thủy tinh thể tự nhiên bằng một thấu kính nhân tạo. Phương pháp này thường được sử dụng cho người có cận thị cực kỳ nặng hoặc có kèm theo đục thủy tinh thể. Phẫu thuật này giúp cải thiện thị lực và ngăn ngừa sự tiến triển của cận thị bệnh lý.
Việc lựa chọn phương pháp điều trị cận thị bệnh lý phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ cận thị, tình trạng sức khỏe mắt và sự sẵn lòng tuân thủ các yêu cầu chăm sóc sau điều trị.
Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa mắt để xác định phương pháp điều trị tốt nhất cho mình. Đặt lịch khám tại vivision kid để được khám mắt và theo dõi sức khỏe toàn diện cho mắt bạn nhé.
Cận thị bệnh lý là nguyên nhân chủ yếu gây ra các biến chứng nặng ở mắt, thường xảy ra ở mắt cận cao. Do đó, việc kiểm soát cận thị để tránh tiến triển thành cận thị cao là việc làm vô cùng quan trọng. Đặt lịch khám ngay tại vivision để được các bác sĩ tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
