Viễn thị và loạn thị là hai vấn đề thị lực phổ biến ảnh hưởng đến nhiều trẻ em. Điều trị cho mỗi tình trạng này khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Hãy cùng FSEC tìm hiểu về vấn đề này nhé.

Viễn thị là gì?

Viễn thị là hiện tượng khi ánh sáng từ các vật xa hội tụ sau võng mạc, dẫn đến việc quan sát các vật gần trở nên mờ đi. Được biết đến với tên gọi “mắt nhìn xa”, bởi mắt vẫn có khả năng nhìn rõ các vật ở xa, nhưng gặp khó khăn khi cần phải nhìn các vật ở gần. Sự mờ mịt này có thể ảnh hưởng đến nhiều hoạt động hàng ngày như đọc, viết, hoặc sử dụng các thiết bị điện tử.

Loạn thị là gì?

Loạn thị là tình trạng khi giác mạc hoặc thể thủy tinh của mắt có hình dạng bầu dục, giống như một quả trứng hoặc bóng bầu dục. Khi ánh sáng đi qua mắt, nó sẽ tập trung nhiều điểm trên võng mạc, dẫn đến sự mờ mịt và biến dạng trong hình ảnh quan sát được.

Biểu hiện của loạn thị có thể bao gồm khó khăn khi nhìn các đường thẳng hoặc các vật thể tròn, cũng như cảm giác mờ mịt khi đọc hoặc làm việc gần.

Loạn thị

Nguy cơ của trẻ bị viễn thị và loạn thị là gì?

Biến chứng của viễn thị 

Mắt lười (Amblyopia): Hay còn được gọi là nhược thị, khi một mắt của trẻ bị viễn thị nặng hơn mắt kia, não có thể bắt đầu bỏ qua các tín hiệu từ mắt yếu hơn, dẫn đến nhược thị. Nếu không được điều trị kịp thời, nhược thị có thể trở thành vĩnh viễn.

Lé (Strabismus): Viễn thị không được điều chỉnh có thể dẫn đến lác. Khi bị viễn thị cao có thể  gây ra mắt lác vào trong hoặc ra ngoài.

Biến chứng của loạn thị 

Mắt lười (Amblyopia): Giống như viễn thị, loạn thị không được điều chỉnh có thể dẫn đến mắt lười, đặc biệt khi có sự chênh lệch về độ khúc xạ lớn giữa hai mắt.

Phân biệt hình ảnh mắt viễn thị và loạn thị 

Viễn thị (hyperopia) và loạn thị (astigmatism) đều là các tật khúc xạ của mắt, ảnh hưởng đến cách mà ánh sáng được tập trung vào võng mạc, dẫn đến mờ mắt. Tuy nhiên, chúng có những đặc điểm khác nhau về cơ chế gây ra và cách ảnh hưởng đến tầm nhìn. Dưới đây là sự phân biệt giữa viễn thị và loạn thị:

Giống nhau

• Mờ mắt: Cả hai tật đều có thể gây mờ mắt và khó khăn trong việc nhìn rõ các vật thể.
• Mệt mỏi mắt: Trẻ bị cả hai tật khúc xạ này thường gặp mệt mỏi mắt, nhức đầu và khó chịu mắt.
• Khó khăn trong học tập: Mờ mắt do cả hai tật khúc xạ có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập và tham gia vào các hoạt động hàng ngày.
• Cần kính điều chỉnh: Cả viễn thị và loạn thị đều có thể được điều chỉnh bằng cách đeo kính.

Khác nhau

Mắt viễn thị:

• Hình ảnh tầm nhìn: Các vật ở gần bị mờ, trong khi các vật ở xa có thể nhìn rõ.
• Cách ánh sáng tập trung: Các tia sáng tập trung sau võng mạc.

Mắt loạn thị:

• Hình ảnh tầm nhìn: Các vật ở cả khoảng cách gần và xa đều có thể bị mờ và méo mó.
• Cách ánh sáng tập trung: Các tia sáng tập trung ở nhiều điểm khác nhau trên võng mạc, không tập trung đều.

Hình ảnh mắt loạn thị

So sánh cách điều trị trẻ bị viễn thị và loạn thị

Đeo kính

Viễn thị

• Kính điều chỉnh: Trẻ bị viễn thị thường được điều chỉnh bằng kính hội tụ (kính lồi). Những chiếc kính này giúp hội tụ các tia sáng vào đúng võng mạc, cải thiện tầm nhìn gần.
• Thời gian đeo kính: Trẻ bị viễn thị có thể chỉ cần đeo kính khi thực hiện các hoạt động gần mắt như đọc sách, làm bài tập, hoặc khi có triệu chứng mệt mỏi mắt.

Loạn thị

• Kính điều chỉnh: Trẻ bị loạn thị thường sử dụng kính có tròng kính hình trụ. Những chiếc kính này giúp điều chỉnh sự không đồng đều của giác mạc hoặc thủy tinh thể, cải thiện tầm nhìn cả ở khoảng cách gần và xa.
• Thời gian đeo kính: Trẻ bị loạn thị thường cần đeo kính liên tục trong suốt cả ngày để duy trì tầm nhìn rõ ràng và giảm mệt mỏi mắt.

Phẫu thuật

Phẫu thuật khúc xạ là một phương pháp đã được chứng minh hiệu quả trong việc giảm hoặc loại bỏ các tật khúc xạ. Dù vậy, vẫn có nguy cơ tái phát viễn thị và loạn thị sau phẫu thuật.

Việc duy trì chế độ chăm sóc và bảo vệ mắt sau phẫu thuật là rất quan trọng. Thời gian hồi phục mắt sẽ khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người. Hiện nay, có một số phương pháp phẫu thuật khúc xạ phổ biến, bao gồm:

• Phẫu thuật tật khúc xạ LASIK cơ bản.
• Phẫu thuật tật khúc xạ Femto LASIK (phổ biến nhất).
• Phẫu thuật tật khúc xạ ReLEx SMILE (được ưa chuộng nhưng chi phí cao).
• Phẫu thuật tật khúc xạ Phakic ICL (đắt đỏ nhất).

Các bài tập dành cho tật khúc xạ viễn thị và loạn thị

Bài tập cho mắt viễn thị

• Focus Shifting: Giữ một ngón tay hoặc bút cách mắt vài inch, tập trung vào nó, sau đó từ từ di chuyển ra xa và gần lại. Thực hiện lặp lại nhiều lần để cải thiện khả năng tập trung và cơ mắt.
• Pencil Push-Ups: Cầm một chiếc bút chì thẳng đứng trước mắt ở khoảng cách bằng chiều dài cánh tay, từ từ di chuyển lại gần đến khoảng 6 inch và quay trở lại, giữ tập trung vào đầu bút chì. Bài tập này giúp cải thiện khả năng tập trung và phối hợp mắt.
• 20-20-20 Rule: Sau mỗi 20 phút làm việc trên màn hình, nhìn vào một vật cách xa 20 feet trong ít nhất 20 giây. Bài tập này giúp giảm căng thẳng mắt và cải thiện thói quen nhìn lành mạnh.

Bài tập cho mắt loạn thị

• Palming: Ngồi thoải mái, nhắm mắt và đặt lòng bàn tay lên mắt, không ấn mạnh, thư giãn trong vài phút. Bài tập này giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi mắt.
• Eye Rolling: Nhắm mắt và từ từ cuộn mắt theo chiều kim đồng hồ rồi ngược chiều kim đồng hồ, mỗi chiều 5 lần. Bài tập này giúp cải thiện tính linh hoạt và sức mạnh cơ mắt.
• Figure Eight: Tưởng tượng một số 8 nằm ngang cách mắt khoảng 10 feet, dùng mắt vẽ theo hình số 8 này trong 30 giây, sau đó đổi chiều. Bài tập này giúp cải thiện khả năng theo dõi và kiểm soát mắt.

Lưu ý rằng các bài tập này có thể không thay thế được việc đeo kính hoặc phẫu thuật, nhưng có thể giúp giảm bớt triệu chứng và cải thiện sức khỏe mắt tổng thể. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ mắt trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình bài tập nào.

Bố mẹ cần phải thực sự chú ý khi có con bị viễn thị hay loạn thị. Hai tật khúc xạ này đểu có thể gây ra những biến chứng đáng tiếc cho đôi mắt. Do đó, hãy cho con đi khám và theo dõi ở các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn điều trị và hướng dẫn những bài tập cải thiện thị lực cho con nhé. 

Đặt lịch khám tại FSEC để các chuyên gia khám kiểm tra cho con bạn nhé.