Nhược thị ở trẻ nhỏ – Phát hiện sớm, điều trị hiệu quả

Bài viết được thẩm định bởi Khúc xạ Nhãn khoa Lê Sang Sang

vào ngày 29/04/2024

 Nhược thị hiện nay là tình trạng phổ biến, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Vậy nhược thị có phát hiện sớm và điều trị được không? Cùng tìm hiểu về nhược thị ở trẻ nhỏ với các bác sĩ trung tâm vivision kid để biết cách phát hiện nhược thị và cách điều trị sớm.

Nhược thị là gì?

Nhược thị, thường được biết đến với tên gọi mắt lười, là một tình trạng thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. 

Định nghĩa về nhược thị 

Nhược thị là tình trạng giảm sút khả năng thị lực mà không thể được cải thiện bằng cách sử dụng kính hoặc kính áp tròng, và không phải do bất kỳ bệnh lý nào liên quan đến mắt gây ra. Tình trạng này thường chỉ xảy ra ở một mắt, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể ảnh hưởng đến thị lực của cả hai mắt.

Nhược thị có thể được phân chia thành ba cấp độ khác nhau dựa trên tình trạng thị lực như sau:

  • Nhược thị nhẹ khi thị lực nằm trong khoảng từ 20/40 đến 20/30.
  • Nhược thị trung bình khi thị lực nằm trong khoảng từ 20/200 đến 20/50.
  • Nhược thị nặng khi thị lực thấp hơn 20/200.

Nguyên nhân gây nhược thị

Nhược thị, thường được biết đến với tên gọi mắt lười, là một tình trạng thường gặp ở trẻ em. Nhiều bệnh lý về mắt có thể dẫn đến tình trạng nhược thị, trong đó ba nguyên nhân chủ yếu bao gồm:

Lác mắt

Lác mắt là hiện tượng mà hai mắt không đồng thời hướng về một phía. Bởi vì hai mắt không cùng hướng nhìn, chúng sẽ tập trung vào những điểm hoặc vật thể khác nhau. Do đó, não sẽ loại bỏ tín hiệu từ một trong hai mắt để ngăn chặn hiện tượng nhìn đôi. 

Tật khúc xạ

Nhìn gần (cận thị), nhìn xa (viễn thị) và loạn thị là những tật khúc xạ phổ biến. Trẻ em bị mắc các tật khúc xạ nặng, đặc biệt là viễn thị và loạn thị nặng, thường có nguy cơ cao hơn về việc phát triển nhược thị.

Lệch khúc xạ

Khi có sự khác biệt về khúc xạ giữa hai mắt, đặc biệt là khi sự chênh lệch vượt quá 2 Diop, tình trạng nhược thị có thể phát sinh ở mắt có khúc xạ lớn hơn. 

Chẳng hạn, nếu một trẻ em bị viễn thị nặng hơn ở một mắt so với mắt còn lại, não sẽ có xu hướng không tiếp nhận tín hiệu từ mắt bị khúc xạ nặng hơn (trong trường hợp này là mắt bị viễn thị nặng). Hậu quả là nhược thị sẽ hình thành ở mắt đó.

Dấu hiệu nhược thị ở trẻ nhỏ

Nếu không được nhận diện và can thiệp kịp thời, nhược thị có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến khả năng nhìn của trẻ em. Do đó dưới đây là 6 dấu hiệu phổ biến để có thể nhận biết nhược thị.

Thường xuyên nheo mắt, dụi mắt hoặc nhắm một mắt: Đây có thể là biểu hiện cho thấy một mắt kém hơn mắt kia và con bạn có thể đang nỗ lực để nhìn thấy rõ hơn.

Quay đầu sang một bên: Một dấu hiệu thường gặp ở trẻ nhược thị là thói nhắm một mắt hoặc nghiêng đầu khi nhìn. Hành động này giúp trẻ tập trung vào hình ảnh rõ nét hơn qua mắt không bị ảnh hưởng.

Khó khăn khi đọc: Việc tập trung vào các chữ cái hoặc dòng chữ có thể là một thách thức đối với trẻ.

Gặp khó khăn khi tham gia các hoạt động ngoài trời: Trẻ xác định khoảng cách và vị trí của vật thể trở nên khó khăn hơn, gây trở ngại lớn trong nhiều hoạt động hàng ngày, đặc biệt là các môn thể thao đòi hỏi sự phối hợp mắt và tay nhịp nhàng. 

Khó tập trung nhìn: Trẻ em thường gặp khó khăn trong việc duy trì sự chú ý vào một đối tượng trong thời gian dài và dễ bị xao nhãng.

Giảm khả năng vận động tinh: Đây là tình trạng giảm khả năng thực hiện các động tác nhỏ, chính xác bằng tay, ngón tay, hoặc các cơ nhỏ khác. Nhược thị tiềm ẩn có thể bao gồm dấu hiệu này.

Dấu hiệu nhược thị ở trẻ

Dấu hiệu nhược thị ở trẻ

Tầm quan trọng của việc phát hiện và điều trị sớm nhược thị

Việc phát hiện và điều trị nhược thị ở trẻ em một cách sớm nhất có thể là rất cần thiết để bảo vệ thị lực. Để các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về những ảnh hưởng của nhược thị đến sự phát triển của con trẻ, cũng như nắm vững phương pháp điều trị hiệu quả, các bác sĩ chuyên môn sẽ cung cấp những hiểu biết sâu sắc và kinh nghiệm thực tiễn.

Ảnh hưởng của nhược thị

Nhược thị không chỉ tác động đến vẻ đẹp bên ngoài mà còn gây trở ngại cho công việc và sinh hoạt, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Khi một trong hai mắt không hoạt động, chức năng thị giác của cả hai mắt sẽ bị suy giảm hoặc mất hoàn toàn. 

Một mắt bị nhược thị sẽ khiến mắt còn lại trở thành mắt duy nhất, làm mất đi khả năng dự trữ nếu gặp phải các vấn đề về bệnh lý hoặc chấn thương.

Nhờ thị giác hai mắt, chúng ta mới có thể nhìn thấy thế giới một cách rõ nét và ba chiều. Nhược thị làm giảm khả năng này, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa nếu không điều trị sớm.

Điều trị sớm giúp đạt hiệu quả cao

Nhược thị cần được nhận diện và điều trị kịp thời. Để đạt được điều này, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm chuyên sâu nhằm xác định nguyên nhân cơ bản của bệnh, có thể bao gồm đục thủy tinh thể, tật khúc xạ hoặc các vấn đề khác liên quan đến thị lực. 

Sau khi xác định được nguyên nhân, bác sĩ sẽ lập phác đồ điều trị và phối hợp chặt chẽ với gia đình để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất. Do đó bệnh nhân mắc nhược thị cần được áp dụng các liệu pháp và bài tập nhằm cải thiện sức mạnh cho mắt yếu một cách phù hợp.

Điều trị sớm nhược thị ở trẻ

Điều trị sớm nhược thị ở trẻ

Việc phát hiện sớm và can thiệp điều trị nhược thị sẽ đem lại hiệu quả điều trị tốt hơn so với những trẻ em được phát hiện và điều trị muộn. 

Thời điểm trước 8 tuổi được xem là giai đoạn lý tưởng để tiến hành điều trị nhược thị. Sau độ tuổi này, chức năng thị giác của trẻ gần như đã phát triển hoàn chỉnh như người lớn, dẫn đến việc điều trị trở nên khó khăn hơn và hiệu quả điều trị cũng giảm sút.

Thời gian là yếu tố vô cùng quan trọng trong điều trị nhược thị. Càng phát hiện sớm, khả năng phục hồi thị lực của trẻ càng cao. Do đó, việc khám mắt định kỳ cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ là điều cần thiết để phát hiện và điều trị nhược thị kịp thời, tránh để lại những hậu quả đáng tiếc về lâu dài.

Hãy đặt lịch hẹn khám tại vivision kid để nhận được sự tư vấn về phác đồ điều trị nhược thị một cách hiệu quả.

Lời khuyên

Phác đồ điều trị nhược thị ở trẻ em sẽ được xem xét dựa trên nguyên nhân, mức độ nhược thị và độ tuổi của trẻ. Dù áp dụng phương pháp nào, hiệu quả điều trị nhược thị chỉ có thể đạt được cao nhất khi được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời trong "giai đoạn vàng".

logo vivisionkid
Optometrist Lê Sang Sang
Khúc xạ Nhãn khoa Lê Sang Sang
Chuyên gia Kiểm soát cận thị
Xem thêm

Chuyên môn: Chuyên gia Kiểm soát Cận thị tiến triển Trẻ em

Uy tín: Khúc xạ Nhãn khoa Lê Sang Sang được đánh giá cao bởi chuyên môn y khoa vững vàng, phong cách làm việc chuyên nghiệp và tận tâm với người bệnh. Nhờ sự chẩn đoán chính xác, tư vấn nhiệt tình và phác đồ điều trị hiệu quả, optometrist đã giúp đỡ nhiều bệnh nhân vượt qua bệnh tật.

Gắn thẻ:

điều trị sớm

Nhược thị

phát hiện nhược thị

Biến chứng nhược thị có nguy hiểm không?

Khúc xạ Nhãn khoa Trần Ngọc Huế

Nhược thị: 4 điều cha mẹ cần biết

Khúc xạ Nhãn khoa Trần Ngọc Huế