Viễn thị bẩm sinh là một tật khúc xạ phổ biến ở trẻ em. Bài viết này sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ về dấu hiệu nhận biết trẻ bị viễn thị bẩm sinh và phương pháp điều trị hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu để bảo vệ thị lực cho con yêu của bạn!

Viễn thị bẩm sinh là gì?

Viễn thị bẩm sinh là tình trạng khúc xạ mắt bất thường có sẵn từ khi sinh ra. Đây là hiện tượng mắt không thể hội tụ ánh sáng chính xác lên võng mạc, dẫn đến khó khăn khi nhìn vật ở gần. Nguyên nhân chủ yếu của viễn thị bẩm sinh là do:

• Nhãn cầu ngắn bất thường: Trục nhãn cầu ngắn hơn so với mắt bình thường.
• Giác mạc phẳng: Không đủ độ cong của giác mạc để ánh sáng được hội tụ chính xác.
• Thủy tinh thể có độ cong không đủ: Khiến ánh sáng không hội tụ đúng trên võng mạc.

Khi ánh sáng đi qua các cấu trúc này, nó sẽ hội tụ ở một điểm phía sau võng mạc thay vì trên võng mạc, gây ra tình trạng viễn thị bẩm sinh. Trẻ bị viễn thị bẩm sinh thường gặp khó khăn khi nhìn các vật ở gần, đặc biệt là khi đọc sách hoặc làm việc với màn hình điện tử. 

Thông thường, trẻ sơ sinh đều có viễn thị mức độ nhẹ và sẽ giảm dần khi trẻ lớn lên. Độ viễn thị trung bình ở trẻ từ 2 đến 3 tuổi thường vào khoảng 3 độ. Tuy nhiên, nếu mắt không phát triển bình thường hoặc chậm phát triển, trẻ sẽ tiếp tục bị viễn thị khi trưởng thành. Viễn thị bẩm sinh thường được phát hiện rõ rệt khi trẻ bước vào độ tuổi học đường, đặc biệt nếu trẻ có những dấu hiệu như nheo mắt, dụi mắt liên tục, hay phàn nàn về việc không thể tập trung khi nhìn gần.

Đối với những trường hợp viễn thị nặng trên 6 độ, trẻ có thể phải đeo kính suốt đời và có nguy cơ cao phát triển các bệnh lý khác như nhược thị hay lác mắt. Vì vậy, khi phát hiện các dấu hiệu bất thường về viễn thị bẩm sinh ở trẻ, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám mắt sớm để có biện pháp can thiệp kịp thời và phù hợp.

Viễn thị bẩm sinh là tình trạng khúc xạ mắt bất thường có sẵn từ khi sinh ra

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị viễn thị bẩm sinh

Để phát hiện sớm dấu hiệu nhận biết trẻ bị viễn thị bẩm sinh, cha mẹ cần chú ý đến các dấu hiệu sau:

Thói quen nheo mắt:

• Trẻ thường xuyên nheo mắt khi nhìn vật ở gần.
• Biểu hiện này đặc biệt rõ khi trẻ cố gắng đọc sách hoặc nhìn các vật nhỏ.

Cử chỉ bất thường khi nhìn:

• Trẻ có thể nghiêng đầu hoặc xoay người để tìm góc nhìn tốt hơn.
• Thường xuyên cau mày hoặc nhăn trán khi tập trung nhìn vật gần.

Dấu hiệu mệt mỏi và khó chịu:

• Trẻ thường xuyên dụi mắt, đặc biệt sau khi đọc sách hoặc xem tivi.
• Phàn nàn về đau đầu hoặc mỏi mắt sau khi làm việc ở cự ly gần.

Khó khăn trong học tập:

• Trẻ gặp khó khăn khi đọc chữ trên bảng hoặc trong sách.
• Thường xuyên bỏ sót từ hoặc dòng khi đọc.
• Khó tập trung khi làm bài tập hoặc đọc sách trong thời gian dài.

Thay đổi khoảng cách nhìn:

• Trẻ có xu hướng giữ sách hoặc đồ vật ở khoảng cách xa hơn bình thường (thường xa hơn 30cm) để nhìn rõ hơn.
• Thích ngồi gần TV hoặc màn hình máy tính hơn so với bình thường.

Vấn đề về phối hợp mắt-tay:

• Gặp khó khăn trong các hoạt động đòi hỏi sự phối hợp giữa mắt và tay như vẽ, tô màu, cắt giấy.
• Có thể gặp trở ngại khi chơi các trò chơi đòi hỏi độ chính xác cao như xếp hình, lắp ráp.

Biểu hiện về mắt:

• Mắt thường xuyên đỏ hoặc chảy nước mắt, đặc biệt sau khi tập trung nhìn lâu.
• Trong một số trường hợp, có thể xuất hiện tình trạng lác mắt, nhất là khi trẻ mệt mỏi.

Thay đổi hành vi:

• Trẻ có thể trở nên cáu kỉnh hoặc thiếu tập trung khi phải làm việc với các vật ở cự ly gần.
• Tránh các hoạt động đòi hỏi nhìn gần như đọc sách, vẽ tranh.

Phản ứng với ánh sáng:

• Trẻ có thể nhạy cảm với ánh sáng mạnh hoặc thường xuyên than phiền về chói mắt.
• Có xu hướng thích môi trường có ánh sáng dịu hơn.

Chậm phát triển kỹ năng đọc:

• Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc học đọc hoặc đọc chậm hơn so với bạn cùng trang lứa.
• Thường xuyên mất dấu khi đọc hoặc phải dùng ngón tay để theo dõi dòng chữ.

Nếu nhận thấy con có một hoặc nhiều dấu hiệu viễn thị bẩm sinh trên, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám mắt càng sớm càng tốt. Việc phát hiện và điều trị sớm viễn thị bẩm sinh sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng và đảm bảo sự phát triển thị giác bình thường cho trẻ.

Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc học đọc

Mức độ nguy hiểm của tật viễn thị bẩm sinh

Viễn thị bẩm sinh, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến sự phát triển và chất lượng cuộc sống của trẻ:

Ảnh hưởng đến sự phát triển thị giác:

• Trẻ có thể bị giảm thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị viễn thị bẩm sinh sớm.
• Khả năng nhìn xa và gần đều bị ảnh hưởng, dẫn đến khó khăn trong nhiều hoạt động hàng ngày.

Nhược thị (mắt lười):

• Khi một mắt bị viễn thị nặng hơn mắt còn lại, não có thể “bỏ qua” thông tin từ mắt yếu hơn.
• Điều này dẫn đến tình trạng nhược thị, làm giảm thị lực của mắt yếu và có thể gây mù chức năng nếu không được điều trị.

Lác mắt:

• Viễn thị bẩm sinh có thể gây ra lác mắt hội tụ, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
• Lác mắt không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây ra vấn đề về thị giác lập thể và độ sâu.

Khó khăn trong học tập:

• Trẻ gặp trở ngại trong việc đọc, viết và làm các bài tập ở trường.
• Có thể dẫn đến kết quả học tập kém, ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và cơ hội trong tương lai.

Ảnh hưởng đến phát triển tâm lý và xã hội:

• Trẻ có thể trở nên tự ti, ngại giao tiếp do khó khăn trong nhìn và đọc.
• Có thể gặp trở ngại trong các hoạt động thể thao hoặc nghệ thuật, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện.

Đau đầu và mệt mỏi thường xuyên:

• Việc cố gắng nhìn rõ có thể gây ra đau đầu và mệt mỏi thường xuyên.
• Điều này ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của trẻ.

Vì những lý do trên, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời tật viễn thị bẩm sinh là vô cùng quan trọng. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám mắt định kỳ, đặc biệt là khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường về thị giác. Điều trị viễn thị bẩm sinh sớm không chỉ cải thiện thị lực mà còn đảm bảo sự phát triển toàn diện và chất lượng cuộc sống tốt hơn cho trẻ trong tương lai.

Các biện pháp điều trị viễn thị bẩm sinh ở trẻ

Để điều trị viễn thị bẩm sinh, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, chẩn đoán và đánh giá tình trạng cụ thể của bệnh nhân.

Đeo kính

Đeo kính là phương pháp phổ biến cho các trường hợp viễn thị bẩm sinh nhẹ và chưa xuất hiện biến chứng nghiêm trọng. Loại kính này giúp điều chỉnh điểm hội tụ của ánh sáng vào mắt thông qua thấu kính hội tụ, cải thiện khả năng nhìn cho trẻ.

• Kính gọng: Khi chọn kính gọng cho trẻ, nên ưu tiên loại gọng nhẹ, bền và chống va đập. Tròng kính nên có độ chiết suất cao để vừa đảm bảo tính thẩm mỹ, vừa giúp kính mỏng hơn. Ngoài ra, tròng kính nên có khả năng chống chói, chống ánh sáng xanh và hạn chế phản quang để bảo vệ mắt trẻ.
• Kính áp tròng: Kính áp tròng có ưu điểm thẩm mỹ và tiện lợi vì được đặt trực tiếp trên bề mặt giác mạc. Tuy nhiên, khi trẻ sử dụng, cần nhắc nhở không dụi mắt để tránh kính bị lệch hoặc gây tổn thương, dẫn đến nguy cơ viêm nhiễm.

Việc chọn loại kính phù hợp cần có sự tư vấn từ bác sĩ và ý kiến của trẻ, tránh ép buộc trẻ đeo kính nếu trẻ cảm thấy khó chịu hoặc không thoải mái, vì điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là lựa chọn cho những trường hợp viễn thị bẩm sinh nặng hoặc đã xuất hiện biến chứng, ví dụ như lác mắt.

• Phẫu thuật viễn thị: Mục tiêu là điều chỉnh độ cong của giác mạc để hình ảnh hội tụ đúng trên võng mạc. Phương pháp phổ biến hiện nay là sử dụng tia laser, mang lại kết quả nhanh chóng, không đau, và ít biến chứng. Tuy nhiên, chi phí phẫu thuật khá cao và trẻ cần đủ tuổi, thăm khám đủ điều kiện mới có thể phẫu thuật..
• Phẫu thuật chỉnh lác mắt: Nếu viễn thị bẩm sinh gây biến chứng mắt lác, phẫu thuật nên được tiến hành càng sớm càng tốt, đặc biệt trước khi trẻ đạt 4 tuổi. Phẫu thuật này nhằm điều chỉnh trục nhãn cầu bằng cách điều chỉnh các cơ của nhãn cầu.

Chăm sóc đúng cách tại nhà

Bên cạnh việc tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ, cha mẹ cũng có thể hỗ trợ quá trình điều trị viễn thị bẩm sinh cho trẻ bằng một số biện pháp sau:

• Khuyến khích trẻ thực hiện các bài tập điều tiết mắt như nhìn xa, nhìn gần.
• Đảm bảo môi trường học tập của trẻ có đủ ánh sáng và hướng dẫn trẻ ngồi học đúng tư thế.
• Không ép trẻ học hoặc đọc sách trong thời gian dài, tránh gây căng thẳng cho mắt.
• Giám sát việc đeo kính của trẻ, đảm bảo trẻ đeo kính liên tục trong ngày (trừ khi tắm hoặc ngủ).
• Bổ sung chế độ dinh dưỡng giàu vitamin A và E để tăng cường sức khỏe mắt.
• Đưa trẻ đi tái khám đúng lịch để bác sĩ theo dõi và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

Phụ huynh nên đưa trẻ đi thăm khám sớm để điều trị viễn thị bẩm sinh hiệu quả

Để biết thêm thông tin chi tiết về dấu hiệu nhận biết trẻ bị viễn thị bẩm sinh, hãy nhắn tin với chuyên gia vivision để được tư vấn cụ thể ngay!